Theo tìm hiểu của PV, trên địa bàn xã Tượng Sơn có 4 mỏ đất được cấp phép khai thác đất làm vật liệu san lấp, trong đó 1 mỏ đã đóng cửa vào tháng 5/2022, hiện còn 3 mỏ đang khai thác là: Mỏ Tân Phú, Mỏ đất Huy Hoàng, Mỏ Mê Kong... Đặc biệt mỏ Tân Phú phá vỡ hệ sinh thái, sai cất tâng, khai thác quá giới hạn… khiến dư luận nhân dân bức xúc.
Quan sát tổng quan trên các khu vực đã và đang khai thác, PV ghi nhận được hiện trường những quả đồi bị xẻ thịt, đục khoét nham nhở, đào đến sâu đến hàng chục mét so với mặt đường. Bằng mắt thường có thể nhận thấy đa số các điểm khai thác đều không tuân thủ theo thiết kế, nhiều vách đất cao tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn lao động… Sống chung với bụi đã trở thành thói quen của người dân tại các khu vực mỏ khai thác đất ở xã Tượng Sơn.
Được biết, trước khi bị khai thác, những quả đồi thuộc điểm khai thác trên được phủ keo, tràm xanh ngắt. Người dân ngoài thu nhập từ lúa nước thì cây keo, cây tràm cũng là một nguồn thu nhập không nhỏ, góp phần cải thiện đời sống cho người dân ở một xã thuần nông. Bên cạnh đó, những quả đồi xanh còn là “cỗ máy điều hòa” không khí, là đầu nguồn chắn nước những ngày mưa lũ cho người dân sống trong khu vực.
Thế nhưng, cùng với sự phát triển hạ tầng, nhu cầu dùng đất san lấp tăng cao đã khiến những quả đồi trở thành mục tiêu của các dự án khai thác khoáng. Những quả đồi tròn trịa, những cánh rừng xanh ngắt bỗng dưng bị xẻ thịt một cách hợp pháp, còn hậu quả của việc chặt cây, phá rừng, xẻ núi lấy đất thì… dân chịu.
Bà N.T.T ở thôn Đức Phú Vân chỉ tay vào đoạn tường rào vừa xây lại vừa nói: Đợt mưa lớn trước, nước chảy từ trên núi xuống cuốn phăng hơn hai chục mét tường rào nhà tôi, nước tràn vào nhà, kéo theo bùn đất ngập nhà.
“Người ta khai thác đất nên không còn cây cối chắn nước, các con khe cũng không còn, hồ lắng ở công trường khai thác cũng không đủ sức chứa nên mỗi lần mưa lớn là người dân bên dưới công trường như chúng tôi gánh hậu quả” - Anh H.A. con bà T. chia sẻ thêm.
Bà N. ở thôn Phúc Thịnh cũng bức xúc: Trước đây chưa có mỏ đất thì cuộc sống trong lành, từ khi có mỏ đất làm cho cuộc sống của chúng tôi bị đảo lộn. Trời nắng thì bụi, mưa thì nước trên núi đổ xuống nhà cửa, vườn tược, ao hồ, gây ô nhiễm môi trường, ô nhiễm đến nguồn nước sinh hoạt của gia đình, nhất là vào mùa hanh khô. Giếng thì cạn, nước sinh hoạt cũng trở nên khan hiếm, phải khoan sâu mới có nước dùng.
Bên cạnh đó, tình trạng có dấu hiệu buông lỏng quản lý nhà nước về khoáng sản như việc khai thác khoáng sản để mất mốc giới, khai thác ngoài mốc giới, vượt công suất cho phép, khai thác quá độ sâu cho phép, không đúng thiết kế mỏ, gây mất an toàn lao động, sử dụng đất không đúng mục đích… cũng là vấn đề đang được dư luận quan tâm trước thực trạng khai thác ồ ạt trên địa bàn xã Tượng Sơn.
Ngoài tai nạn lao động đã xẩy ra, hoạt động khai thác, vận chuyển đất còn gây ô nhiễm môi trường, làm hư hỏng đường giao thông ảnh hưởng đến đời sống người dân là có thật. Những vi phạm này hầu hết đã bị xử phạt theo quy định, đồng thời yêu cầu địa phương có mỏ tăng cường kiểm tra, giám sát, phát hiện và cương quyết xử lý đối với những hành vi vi phạm…
Chị N.T.H - một người dân trên địa bàn chia sẻ: Khai thác đất đã trở thành nỗi ám ảnh của người dân ở đây. Họ khai thác vận chuyển rầm rầm cả ngày, mỗi lần xe chạy qua, bụi cuốn mù mịt, nhà cửa lau xong lại bị bụi phủ lên. Chúng tôi kêu mãi họ cũng chỉ tưới qua loa không thấm vào đâu. Bao năm nay rồi chúng tôi sống chung với bụi như vậy nhưng chưa bao giờ dược hưởng một đồng nào từ việc đền bù môi trường.
Trao đổi với ông Nguyễn Văn Tuấn - Chủ tịch UBND xã, ông cho biết: Hiện trên địa bàn xã con 3 mỏ đang hoạt động, chúng tôi cũng đang rất nỗ lực giám sát, nhắc nhở các đơn vị thực hiện đúng các yêu cầu trong quá trình khai thác. Tuy nhiên trong hoạt động khai thác đất thì ô nhiễm môi trường và bụi bặn là điều khó tránh khỏi.
Được biết, ngoài các mỏ đang trong thời gian hoạt động trên địa bàn, năm 2022, Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư bất động sản Xuân Hùng đã có Công văn xin chấp thuận mỏ đất san lấp tại xã Tượng Sơn và đã được UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt trữ lượng.Như vậy, trong thời gian tới, việc khai thác đất trên địa bàn xã Tượng Sơn có khả năng sẽ được mở rộng thêm nữa.
Phục vụ nhu cầu san lấp của các dự án là việc làm cần thiết, tuy nhiên cần phải có biện pháp nhằm đảm bảo sự hài hòa giữa hoạt động khai thác và việc bảo vệ môi trường. Bảo vệ tài nguyên, ngăn chặn hệ lụy từ hoạt động khai thác khoáng sản cũng là vấn đề cần được các cấp, ngành chức năng quan tâm để hoạt động khai thác không còn là nỗi ám ảnh của người dân của người dân trong khu vực.
Liệu các ban ngành chức năng Thanh Hoá có thấu hiểu vấn đề này vì nếu không quản lý chặt sẽ tạo ra những hệ lụy xấu cho an sinh và môi trường của người dân trên địa bàn!
Chúng tôi tiếp tục thông tin đến bạn đọc.
Lâm Ngọc
