Tạ Điều 9 và Điều 10 Luật Giao thông đường bộ năm 2008, người tham gia giao thông phải chấp hành hệ thống báo hiệu đường bộ bao gồm: hiệu lệnh của người điều khiển giao thông; tín hiệu đèn giao thông, biển báo hiệu, vạch kẻ đường, cọc tiêu hoặc tường bảo vệ, rào chắn.
Trong đó, đèn tín hiệu giao thông có 03 màu xanh, đỏ, vàng với ý nghĩa như sau:
- Tín hiệu xanh là được đi;
- Tín hiệu đỏ là cấm đi;
- Tín hiệu vàng là phải dừng lại trước vạch dừng, trừ trường hợp đã đi quá vạch dừng thì được đi tiếp; trong trường hợp tín hiệu vàng nhấp nháy là được đi nhưng phải giảm tốc độ, chú ý quan sát, nhường đường cho người đi bộ qua đường.
Do đó, khi gặp tín hiệu đèn đỏ, các phương tiện phải chấp hành dừng lại trước vạch sơn.
Trường hợp nào vượt đèn đỏ không bị xử phạt.
5 trường hợp nào vượt đèn đỏ không bị xử phạt?
Mặc dù đèn đỏ báo hiệu phương tiện phải dừng lại trước vạch nhưng trong một số trường hợp đặc biệt sau đây, người điều khiển phương tiện vẫn được phép tiếp tục hành trình dù gặp đèn đỏ:
1. Có hiệu lệnh cho phép đi tiếp của người điều khiển giao thông
Khoản 2 Điều 11 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 có quy định: "2. Khi có người điều khiển giao thông thì người tham gia giao thông phải chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển giao thông".
Đồng thời, Quy chuẩn QCVN 41:2019/BGTVT cũng quy định, khi đồng thời bố trí các hình thức báo hiệu khác nhau là đèn tín hiệu, biển báo, vạch kẻ đường và người điều khiển giao thông ở cùng một khu vực thì trước hết, người tham gia giao thông phải ưu tiên chấp hành loại hiệu lệnh của người điều khiển giao thông.
Do đó, nếu người điều khiển giao thông có hiệu lệnh cho phép tiếp tục đi thì người tham gia giao thông có thể tiếp tục hành trình mà bị gián đoạn bởi đèn đỏ.
2. Có đèn tín hiệu, biển báo cho phép tiếp tục đi
Khi có đèn tín hiệu ưu tiên hoặc biển báo phụ cho phép, người tham gia giao thông được phép rẽ phải, rẽ trái hoặc đi thẳng dù có đèn đỏ:
- Đèn tín hiệu ưu tiên lắp kèm theo đèn tín hiệu giao thông thông thường chuyển màu xanh, các phương tiện được rẽ trái hoặc rẽ phải theo hướng mũi tên.
- Có biển phụ được đặt dưới cột đèn giao thông cho phép các xe được rẽ trái, rẽ phải hoặc đi thẳnng khi gặp đèn đỏ.
Phải nhường đường cho các loại phương tiện đi từ các hướng khác đang được phép đi và người đi bộ qua đường.
3. Có vạch kẻ kiểu mắt võng
Theo Quy chuẩn QCVN 41:2019/BGTVT, vạch kẻ kiểu mắt võng có màu vàng, gồm các vạch đan xen với nhau, được bố trí ở làn xe trong cùng của đường đi.
Vạch này được sử dụng để báo cho người điều khiển không được dừng phương tiện trong phạm vi phần mặt đường có bố trí vạch để tránh ùn tắc giao thông.
Trong khu vực vạch này, các phương tiện không được phép dừng đỗ mà phải tiếp tục di chuyển.
Có 5 trường hợp vượt đèn đỏ không bị xử phạt.
4. Xe ưu tiên đang làm nhiệm vụ
Theo Điều 22 Luật Giao thông đường bộ 2008, xe ưu tiên khi đi làm nhiệm vụ sẽ không bị hạn chế tốc độ, được phép tiếp tục di chuyển kể cả khi có tín hiệu đèn đỏ.
Trong đó, các xe ưu tiên bao gồm:
- Xe chữa cháy đi làm nhiệm vụ;
- Xe quân sự, xe công an đi làm nhiệm vụ khẩn cấp, đoàn xe có xe cảnh sát dẫn đường;
- Xe cứu thương đang thực hiện nhiệm vụ cấp cứu;
- Xe hộ đê, xe đi làm nhiệm vụ khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh hoặc xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật.
5. Vượt đèn đỏ trong một số tình huống đặc biệt
Căn cứ Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính, người vi phạm lỗi vượt đèn đỏ sẽ không bị phạt trong một số trường hợp sau:
- Vượt đèn đỏ trong tình thế cấp thiết.
- Vượt đèn đỏ do phòng vệ chính đáng.
- Vượt đèn đỏ do sự kiện bất ngờ.
- Vượt đèn đỏ do sự kiện bất khả kháng.
- Người vi phạm không có năng lực trách nhiệm hành chính; người thực hiện hành vi vi phạm hành chính chưa đủ tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định.
Lỗi vượt đèn đỏ bị xử phạt như thế nào?
* Đối với ô tô
Theo quy định tại điểm a khoản 5 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP và Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP, trong trường hợp người điều khiển ô tô vi phạm lỗi vượt đèn đỏ và không tuân thủ các hiệu lệnh của người kiểm soát giao thông hay tín hiệu của đèn giao thông, mức phạt sẽ là từ 3.000.000 - 5.000.000 đồng.
Ngoài việc phạt hành chính, người vượt đèn đỏ còn có thể chịu các hình phạt bổ sung khác. Cụ thể, chủ phương tiện vi phạm lỗi sẽ bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe (bằng lái) từ 01 - 03 tháng theo quy định tại điểm b khoản 11 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP. Trường hợp, người điều khiển mắc lỗi vượt đèn đỏ và gây tai nạn giao thông, thời gian giữ bằng lái xe là từ 02 - 04 tháng.
* Đối với xe máy
Đối với người điều khiển các loại phương tiện giao thông khác như máy kéo hay xe máy chuyên dùng, mức phạt khi vượt đèn đỏ được quy định tại điểm e Khoản 4 Điều 6 Nghị định 100/2019 như sau:
Phạt hành chính từ 2.000.000 - 3.000.000 đồng. Giữ bằng lái xe (đối với xe máy kéo) hoặc giữ chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ (đối với xe máy chuyên dùng) từ 1 đến 3 tháng. Trong trường hợp xe vượt đèn đỏ gây tai nạn thời gian giữ bằng lái từ 2 đến 4 tháng.
