Giới quan sát quân sự và ngoại giao cho rằng, Trung Quốc không có trách nhiệm phải bảo vệ Triều Tiên do Bình Nhưỡng đã vi phạm hiệp định phát triển vũ khí giữa hai nước.
Nhận định này được đưa ra trong tình hình các quan chức cấp cao của Washington cảnh báo tấn công Bình Nhưỡng.
Hồi năm 1961, Trung Quốc và Triều Tiên đã ký hiệp ước hợp tác và tương trợ để thiết lập mặt trận thống nhất chống các nước phương Tây. Hiệp định này được làm mới năm 1981 và năm 2001, và có hiệu lực tới năm 2021.
Hiệp ước nêu rõ nếu một trong hai bên bị tấn công vũ trang, bên kia phải lập tức giúp đỡ, bao gồm hỗ trợ quân sự. Hiệp ước cũng nói về việc hai nước phải giữ gìn hòa bình và an ninh. Tuy nhiên bản hiệp định này cũng nói rằng cả hai nước nên có trách nhiệm gìn giữ hòa bình và an ninh.
Sĩ quan Triều Tiên tại một cuộc duyệt binh. Ảnh: Japan Times. |
Đối với Trung Quốc, việc Triều Tiên phát triển vũ khí hạt nhân là vi phạm hiệp ước của Liên Hợp Quốc về việc không phổ biến vũ khí hạt nhân. Điều này có thể khiến Bắc Kinh không có nghĩa vụ giúp đỡ Bình Nhưỡng, giới quan sát nhận định.
Trung Quốc cũng có thể không hành động nếu bất cứ sự can thiệp quân sự nào của Mỹ không bị coi là tấn công vũ trang.
"Thật khó để nói Trung Quốc sẽ giúp về mặt quân sự với Triều Tiên ra sao trong trường hợp xảy ra chiến tranh. Kể từ khi Triều Tiên phát triển vũ khí hạt nhân, hành động này có vẻ đã vi phạm hiệp ước song phương", Lý Kiệt, đại tá về hưu của hải quân Trung Quốc cho biết.
Nghê Lạc Hùng, nhà phân tích quân sự ở Thượng Hải cho rằng, Trung Quốc sẽ viện trợ quân sự cho Triều Tiên nếu lực lượng mặt đất của Mỹ tấn công. Tuy nhiên, nhà phân tích Thượng Hải nhận định việc Triều Tiên vi phạm hiệp ước cấm phổ biến vũ khí hạt nhân của Liên Hợp Quốc có thể là "lý do lớn" để Bắc Kinh từ chối giúp đỡ.
Đe dọa quân sự nhằm vào Triều Tiên tăng cao với việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Washington đã chuẩn bị hành động một mình chống lại Bình Nhưỡng.
Mỹ đã điều nhóm tàu sân bay chiến đấu USS Carl Vinson tới vùng biển gần bán đảo Triều Tiên.
Tuy vậy, Bắc Kinh, nguồn kinh tế sống còn của Triều Tiên có những lợi ích trong việc giúp đỡ đồng minh lâu năm. Trung Quốc lo sợ sự sụp đổ chế độ ở Bình Nhưỡng có thể dẫn đến làn sóng người tị nạn tràn vào Trung Quốc. Nước này cũng không muốn mất "vùng đệm" giữ khoảng cách với binh lính Mỹ ở biên giới.
Ông Nghê cho rằng một cuộc chiến tranh toàn diện sẽ khó xảy ra bởi Mỹ dường như không muốn đưa lực lượng mặt đất vào Triều Tiên. Nhà quan sát Trung Quốc cho rằng Mỹ có lẽ sẽ lựa chọn không kích hoặc nã tên lửa.
"Tình hình có thể dễ dàng hơn nhiều với Trung Quốc trong trường hợp này. Trung Quốc sẽ không cần đưa lực lượng mặt đất tới giúp Triều Tiên mà chỉ cần đưa Hạm đội Bắc Hải hoặc chiến đấu cơ tuần tra ở bán đảo Triều Tiên", ông Nghê nói.
Các mối đe dọa tấn công quân sự chống lại Bắc Triều Tiên ngày càng leo thang, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng Washington đã chuẩn bị hành động một mình để chống lại Bình Nhưỡng.
Một nhóm tàu tác chiến do tàu sân bay USS Carl Vinson cũng đã được triển khai tới vùng biển ngoài khơi bán đảo Triều Tiên.
Tuy nhiên ông Nghê cho biết khả năng diễn ra một cuộc chiến tranh toàn diện là khá thấp vì Mỹ là khó có khả năng đưa lực lượng bộ binh vào Bắc Triều Tiên, hơn là việc triển khai các cuộc không kích hay phóng tên lửa.
"Tình hình sẽ dễ dàng hơn nhiều cho Trung Quốc trong trường hợp này. Trung Quốc sẽ không phải huy động lực lượng bộ binh của mình để giúp Bắc Triều Tiên. Bắc Kinh thì chỉ cần điều Hạm đội Biển Bắc hoặc máy bay quân sự nhằm đẩy mạnh tuần tra bán đảo Triều Tiên ", nhà phân tích quân sự ở Thượng Hải nói thêm
Chu Chấn Minh thuộc chuyên gia thuộc Học viện Nghiên cứu Quốc phòng và Chiến lược Trí Viễn, cơ quan do chính phủ Trung Quốc tài trợ nhận định rằng, một cuộc chiến ở Triều Tiên có thể không xảy ra, do các bên liên quan đều đang tìm cách giảm bớt căng thẳng.
Tuy nhiên nếu xảy ra xung đột, Trung Quốc có thể giúp Triều Tiên bằng cách gửi viện trợ thực phẩm và vũ khí như các xe tăng cũ.
(Theo SCMP)
