Gần đây, số ca nhiễm COVID-19 do chủng tiến hóa XBB.1.5 của biến thể Omicron ở Mỹ đã tăng lên và đã trở thành chủng lưu hành chính ở thành phố New York cùng các khu vực Đông Bắc nước này.
Chủng XBB.1.5 được phát hiện lần đầu tiên trên thế giới tại Mỹ vào cuối tháng 10 năm ngoái. Theo tính toán của CDC Mỹ, trong tuần kết thúc vào ngày 7/1, phân nhóm này chiếm 28% số ca nhiễm Mỹ, gấp 1,5 lần so với tuần trước đó. Đặc biệt là ở vùng Đông Bắc Mỹ, phiên bản tiến hóa của Omicron này chiếm hơn 70% ca nhiễm mới.
Đến nay, đã có 28 quốc gia trên thế giới phát hiện các ca mắc do nhiễm XBB.1.5. Tại Trung Quốc, trường hợp nhiễm chủng này mới tìm thấy trên những ca nhập cảnh từ người nước ngoài, song điều này vẫn dấy lên lo ngại về đợt bùng dịch mới trong bối cảnh nước này đang giai đoạn mở cửa trở lại.
Theo Thời báo Hoàn Cầu, tại cuộc họp thường kỳ của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 9/1, trả lời câu hỏi Mỹ có chia sẻ thông tin và dữ liệu về chủng XBB.1.5 với Trung Quốc hay không, người phát ngôn Vương Văn Bân cho rằng Mỹ nên chia sẻ thông tin và dữ liệu về dịch bệnh ở Mỹ với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và cộng đồng quốc tế.
"Dữ liệu nguồn mở về SARS-CoV-2 trong Cơ sở dữ liệu chia sẻ bệnh cúm toàn cầu cho thấy trong vòng 3 năm sau khi dịch bệnh (COVID-19) bùng phát, hầu hết tất cả các biến thể, chủng phụ hay nhánh tiến hóa của SARS-Cov-2 đều phổ biến ở Mỹ và đây là một trong những các quốc gia có nhiều biến thể nhất.
Chủng hiện tại XBB.1.5 đã trở thành biến thể có tốc độ gia tăng nhanh nhất ở Mỹ. Mỹ nên chia sẻ thông tin và dữ liệu về dịch bệnh ở Mỹ với WHO và cộng đồng quốc tế một cách kịp thời, công khai và minh bạch, đồng thời thực hiện các biện pháp hiệu quả để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh", ông Vương nói.
Cũng tại cuộc họp, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh đã ban hành kế hoạch tổng thể về kiểm soát sự lây nhiễm của SARS-CoV-2 và các biện pháp tạm thời về xuất nhập cảnh giữa Trung Quốc và nước ngoài. Nhiều quốc gia đã bày tỏ sự hoan nghênh nhưng một số quốc gia đã tuyên bố hạn chế nhập cảnh đối với hành khách từ Trung Quốc.
"Về vấn đề này, Trung Quốc đã trao đổi đầy đủ với các nước liên quan với thái độ chân thành và thực tế nhất, đồng thời giới thiệu chi tiết tính khoa học và hợp lý của việc tối ưu hóa và điều chỉnh các biện pháp phòng chống dịch bệnh của Trung Quốc cũng như tình hình dịch bệnh trong nước hiện nay ở Trung Quốc. Đáng tiếc, một số ít quốc gia vẫn kiên quyết áp dụng các hạn chế nhập cảnh mang tính phân biệt đối xử đối với Trung Quốc mà không quan tâm đến khoa học và sự thật. Trung Quốc kiên quyết phản đối điều này và sẽ có các biện pháp đáp trả", ông Vương Văn Bân nhấn mạnh.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi tất cả các bên tiến hành từ thực tế, đưa ra các biện pháp phòng chống dịch bệnh khoa học và phù hợp, đồng thời "tránh chính trị hóa công tác phòng chống dịch bệnh".
Ông Vương khẳng định: "Trung Quốc sẵn sàng tiếp tục duy trì liên lạc chặt chẽ với tất cả các bên, không ngừng tối ưu hóa và điều chỉnh các biện pháp phòng chống dịch bệnh theo thời gian và tình hình, đồng thời đóng góp vào việc tạo điều kiện thuận lợi cho trao đổi nhân sự giữa Trung Quốc và nước ngoài, thúc đẩy tình đoàn kết trong việc chống lại dịch bệnh và sự phục hồi của nền kinh tế thế giới".
Tuần này, trưởng nhóm kỹ thuật phụ trách đại dịch COVID-19 của WHO, bà Maria Van Kerkhove, khẳng định đây là dòng phụ lây lan nhanh nhất từng được phát hiện. Đến nay, đã có 28 quốc gia trên thế giới phát hiện các ca mắc do nhiễm XBB.1.5.
XBB.1.5 cũng được tin là có khả năng lẩn tránh hệ miễn dịch tốt hơn những biến thể trước do dòng phụ này có những thay đổi về gai protein vốn là mục tiêu của các vaccine phòng bệnh. Một nghiên cứu sơ bộ do nhóm chuyên gia từ Học viện Khoa học Trung Quốc ở Bắc Kinh thực hiện chỉ ra dòng phụ XBB.1.5 có khả năng "thoát" kháng thể tốt hơn. Kháng thể được các nhà khoa học lấy từ những mẫu máu của 116 người từng tiêm 3 mũi vaccine CoronoVac hoặc 2 mũi vaccine mRNA và mới phục hồi sau khi mắc COVID-19.
Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa rằng các loại vaccine ngừa COVID-19 hiện nay không có hiệu quả bảo vệ trước dòng phụ đang lan mạnh này.
Chuyên gia Stuart Ray, Đại học Johns Hopkins ở bang Maryland (Mỹ), cho biết có nhiều bằng chứng cho thấy những người đã tiêm ít nhất 2 mũi vaccine ngừa COVID-19 ít có nguy cơ bị bệnh nặng hoặc tử vong hơn so với những người tiêm ít mũi hơn. "Điều này vẫn đúng kể cả với những biến thể mới hơn".
Chuyên gia Bruce Hirsch từ Bệnh viện Đại học North Shore ở New York cho biết, kháng thể với những biến thể trước đây có thể được kích hoạt và tăng lên khi đối đầu với những biến thể hiện nay, kể cả khi mức độ trùng khớp về cấu trúc gene không đạt 100%.
Hoa Vũ (Theo Thời báo Hoàn Cầu)
