Trung Quốc dùng tàu cá để bành trướng ở Biển Đông

Bài phân tích trên trang chuyên về quốc phòng Defensenews.com ngày 18/8 dẫn nhận định của các nhà nghiên cứu nói tàu cá là “công cụ tuyệt vời” của nhà nước Trung Quốc trong chính sách của họ ở Biển Đông vì việc Bắc Kinh phái tàu cá ra khoanh vùng các khu vực có tranh chấp hoặc dựng nên hàng rào ngăn cản tàu hải quân hay tàu tuần duyên của các nước khác không mang lại những hình ảnh tiêu cực trên các phương tiện truyền thông so với hình ảnh về các vụ sách nhiễu của tàu chiến.

Chuyên gia về quân sự Trung Quốc tại Tổ chức di sản, ông Dean Cheng, nhận xét rằng chiến thuật này đặt Việt Nam, Nhật Bản, Mỹ và Philippines vào tình thế khó khăn vì nếu dùng lực lượng để ứng phó với đội tàu cá Trung Quốc thì các nước sẽ không được sự ủng hộ chính trị trên thế giới và bị rơi vào vị thế là phe làm leo thang căng thẳng khi đối đầu với tàu dân sự.

Trong các vụ căng thẳng sau khi Bắc Kinh đưa giàn khoan 981 vào khu vực Việt Nam tuyên bố chủ quyền ở Hoàng Sa, Việt Nam đã tố cáo rằng trong hàng trăm tàu các loại mà Trung Quốc điều động tới bảo vệ giàn khoan có rất nhiều tàu cá vỏ sắt, mũi nhọn có nhiệm vụ tấn công, đâm húc.

Người đứng đầu lực lượng kiểm ngư Việt Nam từng khẳng định với VOA rằng tàu cá Trung Quốc là một lực lượng tấn công. Đó không phải là tàu cá, mà là“những tàu thiết kế để thực hiện nhiệm vụ khác”.Những tàu đó cũng là một trong những mũi tấn công chính trong các vụ gây hấn với Việt Nam.

Chiến thuật dùng tàu cá bành trướng chủ quyền đã được Bắc Kinh ứng dụng từ thập niên 1990 khi tàu cá Trung Quốc neo đầy các đảo Matsu và Junmen của Đài Loan  trong vụ căng thẳng chính trị thời bấy giờ.

Trung Quốc cũng tăng cường sử dụng tàu cá như một hình thức uy hiếp ngay sau cuộc bầu cử Tổng thống của Đài Loan vào năm 2000. Lúc đó, Bộ Quốc phòng Đài Loan  báo cáo có khoảng 1.000 tàu cá bao vây đảo Pratas ở Biển Đông do quân đội kiểm soát trong khi 250 tàu cá khác của Trung Quốc đổ về đảo Tungying cũng do quân đội kiểm soát gần Trung Hoa lục địa. Đội tàu cá này được mô tả là tàu vỏ sắt với trọng tải 100 tấn.

Theo chuyên gia quân sự Dean Cheng, đội tàu cá khổng lồ của Trung Quốc cũng là phương tiện thu thập thông tin tình báo vừa tiện lợi, vừa không tốn kém. Một dẫn chứng được đưa ra là vụ 4 thành viên thủy thủ đoàn của một tàu cá Trung Quốc bị Đài Loan bắt giữ gần cửa sông Zengwun năm 2000. Tàu cá này được cài đặt các thiết bị theo dõi và thủy thủ đoàn thừa nhận là nhân viên của Bộ An ninh quốc gia Trung Quốc.

Ông Cheng cho rằng cũng có khả năng là hàng ngàn tàu cá Trung Quốc hiện đang được trang bị các thiết bị siêu âm chống tàu ngầm.

Kinh nghiệm va chạm đầu tiên của hải quân Mỹ với chiến thuật này của Trung Quốc là vào năm 2009 khi hai tàu khảo sát Victorious và Impeccable bị tàu cá lẫn tàu an ninh hàng hải Trung Quốc quấy nhiễu gần đảo Hải Nam.

Nhà nghiên cứu này nói dùng lực lượng tàu cá giúp giảm bớt các hình ảnh xấu về sự giương oai diễu võ của hải quân Bắc Kinh trên biển mà cùng lúc cũng có thể duy trì được một biện pháp đầy quyền lực trong tay.Các ngư dân Việt Nam cho biết đa số tàu cá Trung Quốc đều được trang bị lưỡi lê nhọn phá băng để làm nhiệm vụ xua đuổi và tấn công tàu Việt Nam.

Theo BBC, ngư dân Trung Quốc cảm thấy bạo gan hơn do có hành động của hải quân nước họ vốn ngày càng quả quyết và được chu cấp tốt hơn. Họ nhiều lần “băng qua vùng biển khác”, nếu không thì không có đủ cá bên phía biển của Trung Quốc.

Ngư dân Việt cũng than phiền là trong khi tàu cá Trung Quốc được các tàu chức năng của nhà nước hộ tống bảo vệ, thì tàu cá Việt phải tự mình đối đầu với hiểm nguy và sự hung hãn của các tàu Trung Quốc mỗi khi ra khơi.

Truyền thông nhà nước loan tin mới hôm 14/8 có thêm 1 tàu cá ở Lý Sơn do thuyền trưởng Nguyễn Hiền làm chủ bị tàu hải giám Trung Quốc mang số hiệu 46002 đập phá, cướp bóc gây thiệt hại nặng nề khi đang đánh bắt ở Hoàng Sa.