Ngày 10/7, TAND quận 1 - TP Hồ Chí Minh đã tiến hành xét xử sơ thẩm vụ án tranh chấp dân sự thụ lý số 201/2023/TLST- DS ngày 22/3/2023. Phiên tòa do Thẩm phán Nguyễn Đức Tĩnh làm chủ tọa, điểm mới tại phiên tòa này là toàn bộ hồ sơ, tài liệu, chứng vụ án đã được số hóa, tức là sao chụp thành dữ liệu điện tử PDF và trình chiếu trên màn hình lớn trong suốt phiên xét xử, khác với các phiên toà trước, Hội đồng xét xử, luật sư các bên phải mang theo rất nhiều hồ sơ, tài liệu, để phục vụ cho công việc, gây tốn kém thời gian cũng như trở ngại trong xét xử,…
Phiên tòa số hóa là một trong những sự đổi mới trong tố tụng của TAND Quận 1
Chia sẻ về mô hình số hóa, bà Nguyễn Thị Phượng, Chánh văn phòng TAND Quận 1 - TP.HCM cho biết, từ vài năm trước, TAND quận 1 mới chỉ số hoá bản án. Sau đó, ông Nguyễn Quang Huynh – Chánh án TAND quận 1 đã có ý tưởng muốn số hóa toàn bộ hồ sơ tố tụng hết từ đầu vào, mục đích là ngay từ khi tiếp nhận hồ sơ phải được phân loại và quản lý chặt chẽ trên phần mềm của riêng tòa. Xuất phát từ ý tưởng này, ông Trí đã tự nghiên cứu và viết “Phần mềm Hỗ trợ Xét xử và Tranh tụng", phục vụ cho ý tưởng “ Số hoá” các công đoạn trong trước, trong và sau khi phiên toà kết thúc.
Nhiều màn hình trình chiếu được bố trí trong phòng xét xử phục vụ số hóa
Theo ông Trí, trước khi giải quyết vụ án, thông qua phần mềm này, Thẩm phán sẽ tiếp cận bộ hồ sơ số hóa trên hệ thống một cách dễ dàng, nhanh chóng. Trong quá trình giải quyết vụ án, các đương sự không cần đi sao chụp từng tấm hình nữa vì rất mất thời gian, chỉ cần có đơn xin sao chụp thông qua thư ký sẽ nhận được file sao chụp toàn bộ hồ sơ đã được số hóa. Giai đoạn tiền xét xử, Thẩm phám gửi hồ sơ cho phía Viện Kiểm sát cũng rất nhanh thay vì phải phô tô và gửi trực tiếp. Đến gia đoạn xét xử thì hầu hết các dữ liệu được chiếu trên màn hình trong phòng xét xử giúp cho HĐXX, các bên đương sự tham gia phiên tòa dễ dàng tiếp cận hồ sơ vụ án, giúp tối ưu thời gian và đẩy mạnh tranh tụng.
Các nhân sự phòng số hóa của TAND Quận 1 đang tích cực làm việc
Sau phần nghị án, quyết định hoặc bản án có hiệu lực cũng sẽ được số hóa chuyển ngay cho đương sự. Tóm lại, việc số hóa này mục đích hướng tới người dân, giúp tiết kiệm chi phí, công sức và thời gian rất nhiều cho đương sự, Hội đồng xét xử, Viện Kiểm sát, Luật sư nói riêng và cho hoạt động tố tụng nói chung. Ngoài ra, việc số hóa cũng rất có ích cho việc thống kê, phân loại các vụ án ly hôn, dân sự, kinh tế…
Luật sư Trần Thu Nam – Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội (Luật sư nguyên đơn) cho biết: “Bản thân tôi tham gia phiên tòa này lần đầu tiên còn nhiều bỡ ngỡ nhưng sau đó quen dần và quen rất nhanh. Đây là phiên tòa có tính đổi mới, đã số hóa các tài liệu giúp thuận tiện hơn cho những người tiến hành tố tụng, giảm bớt các khâu đi lại cung cấp tài liệu. Thậm chí khi ra tòa, thẩm phán và luật sư không cần thiết phải có hò sơ trong tay. Đây là mô hình rất tốt rất hữu ích, nên phát huy và nhân rộng.”
Tổ Số hóa TAND Quận 1- TP.HCM được thành lập từ tháng 11/2023. Mô hình số hóa bắt đầu được Tòa ứng dụng vào tháng 1/2024. Tòa đã chuẩn bị trong vòng 6 tháng với gần 3.500 hồ sơ đã được số hóa. Dữ liệu lưu trữ hiện nay khoảng 05 TB (TeraByte – đơn vị tập tin). Các tài liệu được lưu theo chuẩn Việt Nam về chất lượng, luôn ở mức cao nhất.
