Bà Tanya Chutkan là người phụ trách hồ sơ điều tra hình sự về nỗ lực phủ nhận kết quả cuộc tổng tuyển cử tháng 11/2020 của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, bà đã tuyên bố ông Trump không được miễn truy tố hình sự trên cương vị cựu Tổng thống, báo Thanh niên dẫn lại thông tin trên hãng tin Reuters.
“Đúng là Tổng thống đương nhiệm được hưởng các quyền miễn trừ, nhưng nước Mỹ luôn chỉ có duy nhất một Tổng thống vào bất cứ một thời điểm nào đó. Việc ông Trump từng đảm nhiệm vị trí tổng thống không có nghĩa là ông có quyền vĩnh viễn được… lẩn tránh trách nhiệm hình sự mà mỗi người dân Mỹ phải thực hiện", thẩm phán Chutkan viết trong phán quyết.
Do ông Trump là cựu tổng thống hoặc tổng thống đương nhiệm đầu tiên của Mỹ đối mặt các cáo buộc hình sự, phán quyết của bà Chutkan đánh dấu lần đầu tiên một tòa án Mỹ xác nhận các tổng thống Mỹ có thể bị truy tố hình sự như những công dân Mỹ khác.
Đây là động thái trước những lập luận của ông Trump trong thời gian gần đây. Ông Trump luôn rằng ông không thể bị truy tố hình sự do đã được trắng án trong phiên luận tội tại Thượng viện Mỹ và do ông hiển nhiên có quyền miễn trừ về hình sự tương tự như quyền miễn trừ mà vị cựu tổng thống này được hưởng trong các vụ kiện dân sự theo Hiến pháp.
Lập luận nói trên của phe ông Trump được coi là rào cản chính đối với việc tổ chức phiên tòa xét xử ông Trump (dự kiến vào tháng 3/2024) về cáo buộc “đảo ngược kết quả bầu cử.”
Tờ VietNamplus thông tin, chỉ vài giờ trước đó, Tòa Phúc thẩm Washington D.C. ra phán quyết về việc cựu Tổng thống Trump có thể bị cảnh sát thủ đô kiện ra tòa vì những thương tích mà họ phải chịu trong vụ bạo loạn ngày 6/1/2021 tại Đồi Capitol.
Tòa Phúc thẩm Washington D.C. kết luận rằng ông Trump vẫn có thể được miễn trừ xét xử đối với một vụ kiện dân sự có liên quan đến “công việc chính thức” của ông khi còn là tổng thống.
Tuy nhiên, Chánh án Tòa Phúc thẩm Sri Srinivasan cho biết các thẩm phán của Tòa đều nhất trí rằng “nỗ lực của ông Trump nhằm tái đắc cử trong cuộc bầu cử hồi tháng 11/2020 không nằm trong phạm vi công việc chính thức của một tổng thống Mỹ.”
Khi xem xét các vụ kiện dân sự liên quan đến ông Trump, một cơ sở quan trọng mà Tòa Phúc thẩm Washington D.C. phải tính đến chính là kết luận 40 năm trước của Tòa án Tối cao Mỹ rằng các tổng thống Mỹ không thể bị kiện ngay cả vì những hành động “có mối liên quan rất hạn chế” với nhiệm vụ chính thức của họ.
Các công tố viên của Tòa Phúc thẩm đã phải giải đáp câu hỏi: Liệu những hành vi của ông Trump sau cuộc tổng tuyển cử 2020 thực sự có “mối liên hệ hạn chế” nào với công việc của tổng thống hay không?
Ông Trump có thể kháng cáo phán quyết ngay lập tức. Ông nhiều lần khẳng định vô tội và các vụ kiện chống lại ông chỉ nhằm cản trở chiến dịch tái tranh cử của ông.
Bảo An (T/h)
