Ukraine muốn phi quân sự nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia
Cụ thể, trong bài phát biểu đêm 1/9, ông Zelensky cho biết: “Tin tốt là các quan chức đại diện Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đã có cơ hội rút ra những kết luận khách quan về nhiều rủi ro có thể phát sinh từ nhà máy Zaporizhzhia. Hơn nữa, chính những rủi ro đó bắt nguồn từ việc binh sĩ đối phương đồn trú ở đó”.
Tổng thống Ukraine nói thêm: “Khi chúng tôi gặp gỡ Tổng giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi và các thành viên trong đoàn ở thủ đô Kiev, chúng tôi đã nhất trí về việc phái đoàn sẽ có nhóm phóng viên từ các hãng thông tấn độc lập đi cùng để giúp cả thế giới chứng kiến được những gì đang xảy ra ở nhà máy Zaporizhzhia. Nhưng thật tiếc vì việc này đã không thể thực hiện được”.
Cũng theo ông Zelensky, chỉ khi quân đội Nga rút các vũ khí và trang thiết bị quân sự khỏi khu vực nhà máy Zaporizhzhia, thì “nơi đó mới có thể quay trở lại với trạng thái hoạt động an toàn”. Ông nhấn mạnh: “Một tuyên bố rõ ràng rằng nhà máy Zaporizhzhia phải được phi quân sự hóa và nằm dưới sự kiểm soát hoàn toàn của các chuyên gia hạt nhân Ukraine”.
Ở một diễn biến khác, giới chức Liên Hợp Quốc đêm 1/9 đã lên tiếng cảm ơn về những nỗ lực của Nga trong việc đảm bảo an toàn cho phái đoàn thanh sát viên IAEA trong hành trình đến nhà máy Zaporizhzhia.
Quan chức Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric chia sẻ: “Chúng tôi rất mừng vì Nga đã làm những gì có thể để giúp phái đoàn IAEA được an toàn. Với bất kỳ nhiệm vụ thực địa nào được phái bộ của Liên Hợp Quốc thực hiện, thì việc đảm bảo an ninh là trách nhiệm của những lực lượng đang kiểm soát nơi đó”.
Nga nói Ukraine điều quân đến giành lại nhà máy hạt nhân, ba binh sĩ bị bắt sống
Moscow tuyên bố Kyiv đã triển khai binh sĩ từ nhiều hướng trong một nỗ lực nhằm giành quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia vào sáng 1/9.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, trong đợt tiến quân đầu tiên, hai nhóm riêng biệt với tổng cộng 60 binh sĩ Ukraine đã sử dụng bảy chiếc xuồng cao tốc để băng qua hồ chứa Kakhovka và tập kết ở địa điểm cách nhà máy khoảng 3km về phía Đông Bắc vào sáng sớm.
Nhóm quân Ukraine cố gắng giành quyền kiểm soát nhà máy từ lực lượng Nga, nhưng lập tức bị chặn lại. Quân đội Nga đã triển khai các máy bay trực thăng tấn công để hỗ trợ các binh sĩ đang bảo vệ nhà máy.
Khoảng một giờ sau, quân đội Ukraine tiếp tục tiếp cận nhà máy từ phía Tây thành phố Energodar. Lực lượng Nga nhanh chóng tấn công và đánh chìm 2 tàu thủy chở nhóm quân đổ bộ chiến thuật của Ukraine.
Sau đó 2 giờ, pháo binh Ukraine nã đạn về phía một địa điểm ở gần Energodar.
Theo quan chức địa phương, ba binh sĩ Ukraine tham gia nỗ lực đánh chiếm nhà máy Zaporizhzhia đã bị bắt sống. Hai người trong số đó đã bị thương và đang trong tình trạng nguy kịch.
Cùng ngày, hãng thông tấn RIA Novosti đưa tin các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã đến nhà máy Zaporizhzhia. Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi trước đó nói với các phóng viên rằng đoàn thanh sát viên dự định ở lại nhà máy “vài ngày” và sẽ báo cáo sau.
Mục tiêu của chuyến khảo sát là tìm hiểu những gì đang xảy ra tại nhà máy, đánh giá tính toàn vẹn của nhà máy, nói chuyện với cả nhân viên Nga và Ukraine, đồng thời thiết lập sự hiện diện thường trực trên thực địa.
Minh Hạnh (T/h)
