Trong cuộc họp báo nhân chuyến thăm Việt Nam, Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Ben Cardin cho rằng việc Trung Quốc đâm chìm tàu Việt Nam là hành động gây hấn đơn phương và nguy hiểm, không thể chấp nhận được, mang rủi ro lớn về người và tài sản.
Mở đầu cuộc họp báo vào đầu giờ chiều ngày 28/5, Thượng nghị sỹ Cardin - Chủ tịch Tiểu ban Đông Á- Thái Bình Dương thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ - đã giới thiệu về chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của ông, cảm ơn sự đón tiếp của Việt Nam dành cho ông.
Ông Cardin cho biết an ninh, hàng hải là một phần trong những vấn đề được bàn bạc trong các cuộc gặp giữa ông và quan chức Việt Nam trong chuyến thăm này. Vấn đề này dự kiến sẽ được thảo luận sau đó ở Đối thoại Shangri-la mà ông dự kiến tham dự tại Singapore.
 |
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Ben Cardin trong cuộc họp báo. |
Trong cuộc họp báo, ông Cardin đã bày tỏ sự phản đối hành động gây hấn đơn phương của Trung Quốc ở Biển Đông.
“Chúng tôi tin tưởng vấn đề cần được giải quyết một cách hòa bình, các bên kiềm chế, không thực hiện hành động gây hấn, làm xuống thang tình hình, sử dụng các diễn đàn quốc tế trong khuôn khổ của Công ước luật biển, ủng hộ các thỏa thuận của ASEAN, các bên giải quyết bằng phương pháp ngoại giao, hơn là thực viện các hành vi gây hấn”, ông Cardin nói.
Theo Thượng nghị sĩ Cardin, các hành vi đơn phương gây hấn của Trung Quốc gây căng thẳng cao độ, không chỉ căng thẳng an ninh của Việt Nam, mà của an toàn an ninh hàng hải khu vực, trong đó có Hoa Kỳ.
"Ủy ban đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ đã cân nhắc đưa ra nghị quyết về vấn đề trên. Chúng tôi nhắc lại phản đối hành vi đơn phương gây hấn làm ảnh hưởng tới an toàn hàng hải. Mà hành động của Trung Quốc là gây hấn. Vì vậy cần có sự đàm phán trực tiếp của bên liên quan, các bên tuyên bố chủ quyền giải quyết tranh chấp theo luật pháp quốc tế, để đảm bảo hòa bình an ninh hàng hải", ông Cardin cho biết.
PV: Vấn đề Biển Đông ảnh hưởng như thế nào tới mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ?
Thượng nghị sỹ Cardin: Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ kỷ niệm 20 năm quan hệ ngoại giao và chúng tôi đã là đi vào đối tác chiến lược thông qua giữa hai nước. Và hai nước có những hoạt động để củng cố mối quan hệ này.
Hai nước cũng đang thực hiện đàm phán TPP, thương mại tự do, đã trao đổi thảo luận về nhân quyền và quản trị tốt. Đây là con đường đang có nhiều tiến triển.
Chúng tôi đã có những tiến bộ về kinh tế, chính trị, quản lý. Đang đạt gần đến các thỏa thuận an ninh, trong đó có an ninh hàng hải.
Chúng tôi còn tiếp tục bàn để cách thức tăng cường quan hệ hai bên. Tôi muốn nhấn mạnh trong chính sách xoay trục của chúng tôi, chúng tôi muốn nhìn thấy Việt Nam phát triển vững mạnh, đóng góp vào ổn định của Hoa Kỳ.
PV: Trong kế hoạch ở Shangri-la tới, ông có kế hoạch gặp đối tác phía Trung Quốc để bàn về vấn đề Biển Đông?
TNS Cardin: Tôi sẽ có cuộc gặp đại diện của Trung Quốc và một ban thảo luận để bàn về vấn đề an ninh. Vấn đề xoay trục của Hòa Kỳ, chúng tôi mong có thể đối thoại với Trung Quốc, muốn có mối quan hệ tốt đẹp với các nước, trong đó có Trung Quốc. Trong trao đổi của tôi, tôi cũng muốn nhấn mạnh việc xuống thang tình hình.
PV: Ông bình luận thế nào về vụ tàu Việt Nam bị phía Trung Quốc đâm chìm?
TNS Cardin: Vụ đâm chìm tàu Việt Nam là hành động gây hấn đơn phương và nguy hiểm của Trung Quốc, không thể chấp nhận được, mang rủi ro lớn về tài sản và nhân mạng. Cần phải xuống thang tình hình.
Các bạn nghe nhiều về quan điểm của Hoa Kỳ, Tôi cần phải nhắc lại, không đứng về phía bên nào, nhưng chống lại hành động đơn phương và gây hấn, cần phải giải quyết bằng cơ chế hòa bình, đối thoại.
PV: Ông bình luận gì về việc Trung Quốc dịch chuyển giàn khoan Hải Dương-981?
TNS Cardin: Trung Quốc di chuyển giàn khoan nhưng vẫn nằm trong cùng khu vực mà tàu cá Việt Nam bị đâm chìm. Tình hình rất căng thẳng, chúng tôi kêu gọi Trung Quốc xuống thang căng thẳng. Các tàu quân sự Trung Quốc xuất hiện trong khu vực.
Tôi hiểu các bạn quan tâm đến rất nhiều an ninh hàng hải. Tuy nhiên, chuyến đi của tôi tập trung về những vấn đề khác: như quản lý tốt, chống tham nhũng, thúc đẩy quan hệ kinh tế giữa hai nước, chính trị, nhân quyền và chúng tôi nhìn thấy tiến bộ trong những lĩnh vực này. Giới chức Việt Nam đã cập nhật đến tiến trình sửa đổi hiến pháp và tiếp nhận các ý kiến bất đồng một cách hòa bình. Chúng tôi muốn thấy tiến bộ trong những lĩnh vực này.
Ngoài ra, chúng tôi còn bàn về vấn đề di sản chiến tranh, ô nhiễm chất độc da cam, môi trường, như biến đổi khí hậu toàn cầu. Chúng tôi trao đổi rất tích cực và thẳng thẳn và 2 bên đều muốn tăng cường hợp tác.
PV: Có phải Trung Quốc dùng vấn đề Biển Đông để thử thách Hoa Kỳ, trong khi Hoa Kỳ đang bận rộn với các vấn đề khác?
TNS Cardin: Tôi hiểu câu hỏi, song tôi không phải là người theo sát vấn đề đó. Hoa Kỳ nhất quán trong việc chỉ trích hành vi của Trung Quốc và nhất quán trong chính sách an ninh hàng hải. Chúng tôi nhất quán đối với việc ủng hộ ASEAN tiến tới COC.
PV: Ông nói gì về Việt Nam có thể kiện Trung Quốc?
TNS Cardin: Đối với các nước có bất đồng, tranh chấp, các quốc gia cần phải có cuộc thảo luận thông qua đối thoại, ngoại giao, thay vì các biện pháp đơn phương gây hấn. Bước đầu chúng tôi thấy Trung Quốc và Việt Nam cần đối thoại và mỗi nước có quyền dùng đến cơ chế quốc tế để giải quyết vấn đề.
