Hả? Yến (Ha?yan) là cơn bão mạnh nhất đổ bộ vào đất l?ền. Nhưng vớ? đạ? dương ngày càng ấm lên, sức mạnh của các cơn bão cũng tăng lên không ngừng.
Kh? bão Hả? Yến, được b?ết tớ? ở Ph?l?pp?nes vớ? tên Yolanda, lao vào các đảo Samar và Leyte lúc 4h40 sáng sau kh? đã tăng tốc trên hành tr?̀nh dà? hơn 1.000km dọc theo Thá? B?̀nh Dương, trung tâm cảnh báo JTWC của Hả? quân Mỹ đặt ở Honolulu đã t?́nh toán rằng tốc độ g?ó mạnh nhất của nó có lúc tăng lên tớ? 380 km/h.
Bão nh?ệt đớ? mạnh nhất từng vào đất l?ền
Tốc độ này kh?ến Hả? Yến là cơn bão nh?ệt đớ? mạnh thứ 4 từng được gh? nhận và có thể là cơn bão mạnh nhất từng đổ bộ vào đất l?ền. Cơn bão đã tàn phá ngh?êm trọng đất Ph?l?pp?nes dọc trên đường đ? có ch?ều rộng tớ? 40km của nó, kh?ến ?́t nhất 10.000 ngườ? có thể đã chết.
Trong kh? các cộng đồng ở Ph?l?pp?nes đang bắt đầu hoạt động khắc phục hậu quả và t?́nh toán th?ệt hạ? do g?ó bão, lũ lụt gây ra, các nhà kh?́ tượng cũng đặt ra câu hỏ? về v?ệc có phả? Hả? Yến là cơn bão mạnh nhất từng đổ bộ vào đất l?ền. "Tất cả những g?̀ chúng tô? có thể nó? trong g?a? đoạn này là có thể. Ước t?́nh về sức mạnh của g?ó bão và áp suất trung tâm vẫn ch?̉ là ước t?́nh... Th?ếu hoạt động quan sát dướ? mặt đất, ngay tạ? tâm báo, chúng ta không bao g?ờ có thể chắc chắn được" - Jul?an Hem?ng, một chuyên g?a dự báo kh?́ tượng nh?ệt đớ? tạ? cơ quan dự báo kh?́ tượng Met Off?ce của Anh cho b?ết.
Hả? Yến là s?êu bão cấp 5 thứ 3 tấn công Ph?l?pp?nes kể từ năm 2010. Năm 2010, bão Meg? vớ? g?ó mạnh tớ? 288km/h đổ bộ vào nước này, nhưng đáng ngạc nh?ên là ch?̉ sát hạ? có 35 ngườ? và gây th?ệt hạ? 276 tr?ệu USD.
Song kh? bão Bopha tấn công đảo M?ndanao của Ph?l?pp?nes vào ngày 3/12/2012, nó đã làm 1.801 ngườ? chết. "Cơn bão cũng là thảm họa th?ên nh?ên gây th?ệt hạ? lớn nhất l?̣ch sử Ph?l?pp?nes kh? đó" - Jeff Masters, g?ám đốc kh?́ tượng tạ? cơ quan Weather Underground có trụ sở ở Mỹ nó?.
Tăng sức mạnh v?̀ b?ển ấm?
Theo ch?́nh quyền Ph?l?pp?nes các cơn bão tấn công nước này đã ngày càng mạnh hơn. "Các cơn bão vào Ph?l?pp?nes đang ngày càng mạnh hơn, đặc b?ệt là kể từ những năm 1990" - Romulo V?rola, lãnh đạo Ủy ban dữ l?ệu thống kê quốc g?a nó? - "Từ năm 1947 tớ? năm 1960, cơn bão mạnh nhất tấn công chúng tô? là Amy trong tháng 12/1951, vớ? tốc độ g?ó cao nhất được gh? nhận là 240km/h ở Cebu. Từ năm 1961 tớ? năm 1980, Sen?ng là cơn bão nắm kỷ lục vớ? tốc độ g?ó cao nhất 275km/h trong tháng 10/1970. Trong 20 năm kế t?ếp, tốc độ g?ó cao nhất được gh? nhận bở? các bão And?ng và Ros?ng là 260km/h. Tạ? th?ên n?ên kỷ h?ện nay, tốc độ g?ó cao nhất đã tăng vọt lên 320km/h, gh? nhận trong bão Rem?ng hồ? tháng 12/2006. Nếu chuyện này xảy ra do thay đổ? kh?́ hậu, chúng ta cần chuẩn b?̣ cho những cơn bão mạnh hơn trong tương la?".
T?̀nh trạng ấm dần lên của các đạ? dương nh?ều khả năng dẫn tớ? ?́t cơn bão nh?ệt đớ? hơn. Nhưng nếu xuất h?ện chúng sẽ ngày càng mạnh hơn. Ít nhất đây là quan đ?ểm của các khoa học g?a tớ? từ một ủy ban l?ên bộ của Anh phụ trách v?ệc ra báo cáo đặc b?ệt về t?̀nh h?̀nh thờ? t?ết khắc ngh?ệt trong năm nay. "Tốc độ g?ó tố? đa trong các cơn bão nh?ệt đớ? nh?ều khả năng sẽ tăng lên hoặc ch?́ ?́t là không thay đổ?" - báo cáo nó?.
Ngày càng chết chóc
Có một lượng kỷ lục 7 cơn bão lớn đã xuất h?ện dọc theo khu vực Tây Thá? B?̀nh Dương, ch?̉ r?êng trong tháng 10 năm nay. Kỷ lục này đã đánh bạ? kỷ lục 6 cơn bão xuất h?ện trong 1 tháng hồ? năm 1989. Gần 1/3 số bão nh?ệt đớ? của thế g?ớ? h?̀nh thành tạ? Tây Thá? B?̀nh Dương và phần lớn d? chuyển về ph?́a Tây tớ? Ph?l?pp?nes, khu vực đất l?ền đầu t?ên chúng đổ bộ. Trong mùa bão b?̀nh thường, ch?̉ có từ 3-4 cơn bão h?̀nh thành.
Ngoà? Tây Thá? B?̀nh Dương, các khu vực khác cũng hứng một số cơn bão mạnh nhất trong nh?ều năm qua. Tháng trước, bão Pha?l?n, vớ? tốc độ g?ó tớ? 260km/h, buộc 500.000 ngườ? ở các bang Or?ssa cùng Andhra Pradesh của Ấn Độ phả? đ? sơ tán. Mùa bão trên Đạ? Tây Dương đã hoạt động yếu ớt trong năm 2013. Tuy nh?ên, hồ? tháng 9 vừa qua, Manuel đã trở thành một trong những cơn bão tồ? tệ nhất tấn công Mex?co, gây th?ệt hạ? k?nh tế tớ? 4 tỷ USD.
Đầu năm nay, Tổ chức Kh?́ tượng Thế g?ớ? t?́nh toán rằng bão nh?ệt đớ? đã sát hạ? gần 170.000 ngườ? trong năm 2000 - 2010 và ảnh hưởng hơn 250 tr?ệu ngườ?, gây th?ệt hạ? k?nh tế tớ? 380 tỷ USD.
Sau kh? đ? qua Ph?l?pp?nes, bão Hả? Yến sẽ đổ bộ vào V?ệt Nam và Trung Quốc. "Một kh? t?ến vào b?ển Đông, Hả? Yến sẽ dần g?ảm sức mạnh do nước b?ển lạnh hơn và các yếu tố khác" - Masters nó? - "Tuy nh?ên nó sẽ vẫn là cơn bão cấp 1 hoặc cấp 3 đáng gờm kh? đổ bộ và các nước này sẽ hứng lượng mưa có thể lên tớ? 300mm".
Theo Thethaovanhoa.vn
