Thế giới nói về vụ hạ đặt HD-981 trên vùng biển Việt Nam

Hãng tin Reuters ngày 7/5 dẫn lời một quan chức dầu mỏ Trung Quốc nói, việc hạ đặt giàn khoan HD-981 của Tổng công ty dầu khí hải dương Trung Quốc (CNOOC) ở vùng biển gần Việt Nam xem ra là một quyết định chính trị, chứ không phải là một quyết định kinh tế.

Quan chức Trung Quốc (yêu cầu giấu tên) này nói: "Điều này phản ánh ý chí của chính phủ trung ương và cũng có liên quan đến chiến lược Châu Á của Mỹ. Đây không phải là động cơ kinh tế”.

Nhật báo Straits Times của Singapore số ra ngày 7/5, trong chuyên mục Châu Á, dẫn lời Tiến sĩ Ian Storey nói rằng, việc Trung Quốc đưa giàn khoan nước sâu HD-981 ra hoạt động tại vùng biển của Việt Nam mở ra “một kịch bản vô cùng nguy hiểm”.

Theo ông Việt Nam sẽ phải có phản ứng trước những thách thức đối với chủ quyền và khi Việt Nam hành động thì Trung Quốc chắc chắn sẽ phản ứng.

Tiến sĩ Ian Storey nhấn mạnh: “Chúng ta đang có nguy cơ sẽ phải đối mặt với một kịch bản vô cùng nguy hiểm”.
Cùng ngày, hãng tin Pháp AFP dẫn lời chuyên gia Đông Nam Á Carl Thayer (của Học viện Quốc phòng Australia) nói quyết định đưa giàn khoan nước sâu HD-981 đến vùng biển tranh chấp là  “một sự thay đổi quan trọng trong chiến lược của Trung Quốc”.

Giáo sư Carl Thayer nói thêm, đó có thể là phản ứng đối với chuyến công du Châu Á gần đây của Tổng thống Mỹ Barack Obama. Trong chuyến đi này, Tổng thống Obama đã tái khẳng định việc hậu thuẫn các nước đồng minh Nhật Bản và Philippines vốn có tranh chấp biển đảo với Trung Quốc.

Theo Reuters, phát biểu tại một cuộc họp báo định kỳ ở Washington ngày 7/5, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki nhấn mạnh việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan (HD-981 trên vùng biển Việt Nam) là hành động "khiêu khích”.

Bà Psaki nói: “Với những căng thẳng từng xảy ra ở Biển Đông, quyết định của Trung Quốc cho vận hành giàn khoan trong vùng biển tranh chấp là khiêu khích và không có lợi cho việc duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực. Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên hành động một cách an toàn và thích hợp, thể hiện kiềm chế  và giải quyết những đòi hỏi chủ quyền  tranh chấp một cách hòa bình, ngoại giao và phù hợp với luật pháp quốc tế”.

Hôm 6/5 tại Hong Kong, chặng dừng chân trước khi tới Việt Nam ngày 7/5, Trợ lý ngoại trưởng Mỹ chuyên trách Đông Á và khu vực Thái Bình Dương Daniel Russel nói với các phóng viên rằng Mỹ đang tìm hiểu vụ này và kêu gọi các bên kiềm chế.

Ông Russel được hãng tin Reuters dẫn lời nói: "Chúng tôi tin rằng các nước tuyên bố chủ quyền (ở Biển Đông) đều cần thận trọng và kiềm chế”. Ông cho rằng “nền kinh tế toàn cầu hiện quá mỏng manh và sự ổn định tại khu vực quá quan trọng”, do đó không đáng để mạo hiểm “vì lợi ích kinh tế ngắn hạn”.