Trước đó, ngày 26/5/2023 Tạp chí Đời sống & Pháp luật đã đăng bài viết: “Thanh Hoá: Cần sớm có kết luận về gian lận trong đấu thầu của Công ty Cổ phần Tu bổ di tích và Kiến trúc cảnh quan” phản ánh về việc Sở VHTT&DL tỉnh Thanh Hóa đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Thanh Hoá giao Sở Kế hoạch và Đầu tư (Sở KH&ĐT) - cơ quan chuyên môn về công tác đấu thầu trên toàn tỉnh để tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh xử lý vi phạm cấm thầu đối với Công ty CP Tu bổ di tích và Kiến trúc cảnh quan hay xử lý vi phạm cấm thầu đối với toàn bộ 06 Công ty thuộc Liên danh Kiến trúc cảnh quan vì Công ty này đã có hành vi gian lận (không trung thực) khi sử dụng chữ ký của ông Phạm Văn Thiện được lấy từ file PDF không phải là do ông Phạm Văn Thiện ký để tham gia đấu thầu, gói thầu số 3: “Tư vấn khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án Bảo tồn, phục hồi, tôn tạo một số hạng mục công trình thuộc khu vực Thành nội, Di sản văn hóa Thế giới Thành Nhà Hồ, huyện Vĩnh Lộc (Nhóm dự án số 3, giai đoạn 1)”.

Ngay sau đó, Công ty Cổ phần Xây dựng và Đầu tư Gia Vũ, đơn vị tư vấn lập HSMT, đánh giá hồ sơ dự thầu gói thầu đã có nhiều văn bản gửi Sở VHTT&DL tỉnh Thanh Hóa, Sở KH&ĐT tỉnh Thanh Hóa cũng như gửi Chủ tịch tỉnh Thanh Hóa.

Trong các văn bản nêu trên, Công ty Gia Vũ đều cho rằng hành vi gian lận của liên danh nhà thầu kiến trúc cảnh quan (Công ty CP Tu bổ di tích và Kiến trúc cảnh quan) đã sử dụng giấy tờ giả mạo để tham gia đấu thầu là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, có kết luận và có văn bản kiến nghị.

Tuy nhiên đã gần 9 tháng trôi qua kể từ khi mở thầu vào lúc 16 giờ 09 phút ngày 04/10/2022 cho đến khi phát hiện hành vi gian lận thầu của Công ty Cổ phần Tu bổ di tích và Kiến trúc cảnh quan do PGS.TS.KTS Hàn Tất Ngạn làm Giám đốc đến nay vẫn chưa có kết luận xử lý dứt điểm của UBND tỉnh Thanh Hóa đối với Công ty Cổ phần Tu bổ di tích và Kiến trúc cảnh quan mặc dù hành vi gian lận thầu của Công ty Cổ phần Tu bổ di tích và Kiến trúc cảnh quan đã được quy định rất rõ trong Luật Đấu thầu.

Trong khi, Công ty CP Tu bổ di tích và Kiến trúc cảnh quan đang dính vào lùm xùm trong gói thầu liên quan đến bảo tồn, tu tạo Thành nhà Hồ nêu trên thì mới đây, ngày 4/5/2023, Công ty này lại được Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Thanh Hóa Phạm Nguyên Hồng ký quyết định phê duyệt trúng thầu tại gói thầu “Tư vấn khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án: Tu bổ, phục hồi, tôn tạo các hạng mục công trình Khu di tích quốc gia đặc biệt Lam Kinh” với giá trị hơn 1,1 tỷ đồng.

Bất thường ở chỗ, chỉ trước đó 3 tháng, tại văn bản báo cáo UBND tỉnh, chính Sở VH,TT&DL đã cho rằng, “Công ty CP Tu bổ di tích và Kiến trúc cảnh quan thuộc liên danh Kiến trúc cảnh quan là không trung thực, vi phạm quy định tại Điểm a, c, Khoản 4, Điều 89 Luật Đấu thầu năm 2013 và đề nghị xử lý theo Khoản 1, Điều 122, Nghị định 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 là chính xác”.

Thời điểm đó, Sở này chỉ “lăn tăn” ở việc xử lý “cấm thầu” đối với chỉ một Công ty CP Tu bổ di tích và Kiến trúc cảnh quan, hay xử lý đối với cả 4 công ty còn lại trong Liên doanh.

Ngay sau khi biết Công ty CP Tu bổ di tích và Kiến trúc cảnh quan trúng thầu thì dư luận cũng như cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đặt ra nhiều câu hỏi về Quyết định khó hiểu của Sở VHTT&DL tỉnh Thanh Hoá.

Liên quan đến sự việc này, ông Phạm Nguyên Hồng, Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Thanh Hoá, cho biết: “Còn một số nội dung liên quan đến việc cấm thầu đang được Sở KH&ĐT xin ý kiến của Bộ KH&ĐT nên phải chờ bởi Sở KH&ĐT là cơ quan chuyên môn về lĩnh vực này nên đã tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo. Vì vậy khi nào có kết quả thì chánh văn phòng Sở sẽ thông tin lại sau...”.

Người đứng đầu Sở VHTT&DL tỉnh Thanh Hoá cho biết thêm: “Vì việc này tôi đã bị phê bình; hơn nữa, việc này cũng rất nhạy cảm nên tôi  đã trình cấm rồi nhưng vì bên kia (tức Công ty CP Tu bổ di tích và kiến trúc cảnh quan -PV) họ kiện, nên Sở KH&ĐT phải hỏi ý kiến của Bộ KH&ĐT mà cụ thể là Cục đấu thầu để có căn cứ xử lý dứt điểm...”.

Trước câu hỏi của PV về việc tại sao chính Sở VHTT&DL kiến nghị UBND tỉnh xử lý hành vi gian lận trong đấu thầu đối với riêng công ty CP Tu bổ di tích và kiến trúc cảnh quan hay cả 6 liên danh mà Sở lại ký quyết định lựa chọn nhà thầu cho chính công ty này trúng thầu gói thầu Tư vấn khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án: Tu bổ, phục hồi, tôn tạo các hạng mục công trình Khu di tích quốc gia đặc biệt Lam Kinh” với giá trị hơn 1,1 tỷ đồng thì không nhận được câu trả lời từ người đứng đầu Sở VHTT&DL tỉnh Thanh Hoá.

Một chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đấu thầu cho biết: “Căn cứ theo khoản 4, Điều 89 Luật Đấu thầu 2013, Gian lận trong đấu thầu bao gồm các hành vi sau đây:

“Trình bày sai một cách cố ý hoặc làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu của một bên trong đấu thầu nhằm thu được lợi ích tài chính hoặc lợi ích khác hoặc nhằm trốn tránh bất kỳ một nghĩa vụ nào;

Cá nhân trực tiếp đánh giá hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất, thẩm định kết quả lựa chọn danh sách ngắn, kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư cố ý báo cáo sai hoặc cung cấp thông tin không trung thực làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư;

Nhà thầu, nhà đầu tư cố ý cung cấp các thông tin không trung thực trong hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư”.

Trường hợp chứng minh được lỗi không minh bạch trong hồ sơ dự thầu; Hành vi của nhà thầu đã có sự gian lận trình bày sai lệch thông tin và sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật về đấu thầu. Việc có hành vi gian lận như vậy sẽ phải chịu một chế tài nhất định quy định tại Điều 121, 122, 123 và 124 của Nghị định 63/2014/NĐ – CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu”.

Để tránh có dư luận không tốt, các cơ quan chức năng liên quan nhanh chóng có kết luận cuối cùng đối về Công ty CP tu bổ di tích và kiến trúc cảnh quan để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, tránh sự việc kéo dài ảnh hưởng đến tiến độ của dự án cũng như môi trường đầu tư của tỉnh Thanh Hoá.

Hoàng Vũ - Đình Lê