Nằm cạnh dòng Nậm Nơn hiểm trở, tựa vào dãy Pù Lôm hùng vĩ, bản Xốp Mạt trở thành vị trí vô cùng thuận lợi để ma túy ào ạt chảy vào nước ta. Các “ông trùm” đưa ma túy từ Lào về, biến nơi đây thành chợ, vừa bán ma túy cho người trong vùng, vừa xé lẻ để phân tán khắp nơi trong cả nước.
Những ông trùm khét tiếng
Chẳng ai biết bản Xốp Mạt, xã Lượng Minh, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An trở thành “thủ phủ” ma túy từ bao giờ, bởi từ rất lâu rồi thứ “hàng trắng” tồn tại nhiều đến nỗi như cơm ăn hàng ngày của người dân. Có thời điểm, hút và chích ma túy công khai mà không phải lo lắng về chuyện bị cơ quan chức năng bắt giữ. Vì vậy, cả bản nghiện ma túy, người già dùng, trẻ nhỏ cũng nếm thử, từ đó dẫn đến việc xuất hiện ra những “ông trùm” ma túy khét tiếng của cả nước.
“Bão trắng” khiến trong bản phần lớn chỉ có phụ nữ và trẻ em. |
Rất nhiều người vẫn không thể quên được Lô Văn Tuấn (SN 1953) với biệt danh “Tuấn trưởng bản”. Sinh ra ở đây, lại là thanh niên nhanh nhẹn và vô cùng thông minh nên Tuấn được cử đi học để về làm cán bộ. Không ai ngờ rằng suốt 17 năm, với vỏ bọc Trưởng bản, Tuấn đã lập một đường dây buôn bán ma túy lớn từ Lào về Việt Nam.
Phải mất rất nhiều thời gian điều tra, đến năm 2002, Công an tỉnh Nghệ An mới khởi tố Tuấn trong 3 vụ án ma túy khác nhau. Tuy nhiên, khi biết mình bị truy bắt, hắn cùng nhiều đối tượng khác lên đỉnh Pù Lôm dựng lán trại, có thời điểm lên đến hàng trăm tên, tổ chức mua bán “hàng trắng” công khai. Để chống trả lực lượng chức năng, chúng trang bị nhiều loại vũ khí nóng như súng AK, cạc- bin, lựu đạn...
Để triệt phá tụ điểm này, tháng 9/2005, hàng trăm trinh sát được chia thành nhiều mũi đồng loạt tấn công. Phát hiện lực lượng công an, Tuấn ôm súng bắn trả, đồng thời tung lựu đạn để thoát thân. Súng nổ rung trời trong nhiều giờ khiến người dân địa phương không dám ra khỏi nhà. Sau khi bị bắt, Tuấn và đồng bọn khai nhận đã buôn bán tới 152 bánh heroin và 200kg thuốc phiện.
Sau khi “Tuấn trưởng bản” bị bắt, những tưởng vùng đất này sẽ dần được hồi sinh thì một ông trùm khác lại nổi lên, đó là Trần Đăng Khoa. Điều đáng nói, hắn đã lôi kéo toàn bộ gia đình vợ con, nội ngoại vào đường dây ma túy và tạo nên một “gia đình trị ma túy” có 1 không 2 vào thời điểm đó. Vì Dù chỉ hơn 1 năm sau Khoa bị tóm, nhưng để triệt phá hoàn toàn đường dây thì phải mất gần 10 năm.
Theo đó, năm 2006, Khoa bị Công an huyện Tương Dương bắt và bị kết án chung thân. Nửa năm sau, vợ hắn là Vi Thị Thanh cũng sa lưới và bị kết án 15 năm tù giam cũng về tội danh này. Năm 2008, Trần Văn Tuất (em trai Khoa) đứng lên “kế nghiệp” cũng sa lưới pháp luật khi đang mua bán trái phép chất ma túy. Tiếp nối “truyền thống gia đình”, Lô Thị May (vợ Tuất) cũng bước chân thay thế chồng và anh chị trong đường dây ma túy. Khi bị vây bắt, em dâu của Khoa đã nhanh chân bỏ trốn nên cơ quan CSĐT Công an tỉnh Nghệ An phát lệnh truy nã.
Theo ông Nguyễn Na Ly, Phó trưởng Công an xã Lượng Minh lý giải, bản Xốp Mạt nằm cạnh dòng Nậm Nơn hiểm trở, tựa vào dãy Pù Lôm hùng vĩ, có đường tiểu ngạch đi biên giới, lại có đường độc đạo nối ra QL7 về xuôi. Yếu tố địa lý vô cùng thuận lợi đã khiến cho dòng chảy ma túy được đẩy mạnh.
“Người bên ngoài vào bản phải đi hơn 10km đường độc đạo, vì thế nên mỗi lần thấy công an có động tĩnh thì các băng nhóm ma túy đã có đủ thời gian để chạy vào rừng sâu hoặc tổ chức chống cự. Cũng vì sự khó khăn đó, ma túy đã tồn tại gần như công khai và tàn phá nơi đây trong suốt một thời gian dài, hệ lụy để lại không hề nhỏ”, ông Ly nói.
Đương đầu với tử thần
Điều kiện sống quá khó khăn, trong khi lợi nhuận từ ma túy quá cao là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc người dân tham gia mua bán, vận chuyển ma túy. Đặc biệt, “cơn bão trắng” quét qua, cuốn theo cả những gia đình có cha con, vợ chồng giữ các cương vị quan trọng trong xã vào con đường vi phạm pháp luật.
Không ai có thể quên được gia đình ông Lô Viết Luân khi cả nhà có hơn 10 người thì có tới 8 người nghiện và đi tù vì ma túy, gồm cả bố, mẹ, con gái, con rể, cháu ngoại. Trong đó, ông Luân từng là Đảng ủy viên, cán bộ UBND xã Lượng Minh. Còn vợ ông cũng từng giữ cương vị Phó Chủ tịch UBND xã Lượng Minh.
Một người nữa cũng khiến người dân vô cùng tiếc nuối, đó là đối tượng Vi Văn May (SN 1980). Lớn lên rồi nhập ngũ, nhờ rèn luyện, phấn đấu tốt, Vi Văn May được công nhận là chiến sĩ tiên tiến. Hết thời gian phục vụ trong quân ngũ, May trở về tham gia các hoạt động đoàn thể tại địa phương và giữ chức vụ Phó trưởng Công an xã. Từ đó đến đầu năm 2011, May được xem là một trong những người đứng đầu cuộc chiến chống ma túy nơi đây.
Chỉ khi một đường dây ma túy bị bóc gỡ vào ngày 30/4/2011, cơ quan điều tra xác định Vi Văn May là mắt xích quan trọng thì mọi người mới ngỡ ngàng trước hình ảnh của vị Phó trưởng công an xã này. Khi biết công an đang truy bắt, May đã nhanh chân bỏ trốn vào rừng. Ngày 3/12/2017, Vi Văn May đến cơ quan công an đầu thú, sẵn sàng chịu sự trừng phạt của pháp luật, kết thúc gần 7 năm lẩn trốn của mình.
Trung tá Trần Phúc Tú, Trưởng Công an huyện Tương Dương cho biết, trong những năm qua, cơ quan chức năng đã đấu tranh quyết liệt với loại tội phạm này, nhiều tụ điểm ma túy nhức nhối lần lượt được triệt phá. Tuy nhiên, ở nơi ma túy đã ăn sâu, bám rễ và hủy hoại cả một thế hệ và đang ảnh hưởng trực tiếp đến thế hệ thứ hai thì cuộc chiến vẫn còn gian nan lắm.
“Để xóa được tội phạm ma túy trên địa bàn xã Lượng Minh phải mất rất nhiều thời gian, công sức và phải có sự phối hợp đồng bộ, quyết liệt của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị xã hội. Sau thời gian công an kiên quyết đấu tranh, thậm chí nhiều chiến sĩ đã phải đổ máu thì tình trạng ma túy đã giảm xuống đáng kể. Tuy nhiên, hiện nay các đối tượng ma túy đang có dấu hiệu nguy cơ bùng phát trở lại phức tạp hơn trước”, Trung tá Tú nói.
Thủ đoạn của bọn tội phạm ma túy rất tinh vi và liều lĩnh, chúng phối hợp với người Mông và cả người Lào, mua bán lén lút “hàng trắng” trên đỉnh Pù Lôm. Công an Tương Dương phải phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Công an tỉnh, lên tận đỉnh núi để khảo sát rất nhiều lần, nhiều cuộc đấu súng cũng đã diễn ra rất khốc liệt và không ít lần máu của các chiến sĩ đã đổ.
Trong đó, vào tháng 5/2010, cơ quan chức năng tổ chức vây bắt một đường dây ma túy, mặc dù đã yêu cầu đầu hàng nhưng các đối tượng vẫn nã súng vào chiến sĩ. Mặc dù cuối cùng đã vây bắt thành công nhưng Đại úy Nguyễn Viết Cường, Trung úy Cao Đức Long và Thượng sĩ Lê Viết Hùng trọng thương phải nhập viện.
Để xóa được địa bàn phức tạp về ma túy, song song với việc tập trung đánh mạnh các đường dây, bắt các ông trùm, công tác cai nghiện bắt buộc cũng được chú trọng. Hằng năm, Công an huyện rà soát danh sách người nghiện ma túy trên địa bàn, phối hợp với chính quyền tiến hành các biện pháp cai và quản lý sau cai.
Ông Vi Văn Phúc, Chủ tịch UBND xã Lượng Minh cho biết, điều đáng mừng, tất cả những người trở về hòa nhập cộng đồng tốt, đều tu chí làm ăn và không quay lại con đường cũ. Đến nay, xã Lượng Minh đã xây dựng được 3 mô hình bản không có tệ nạn ma túy, mại dâm tại các bản Minh Tiến, Cà Moong và Xốp Cháo.
“Riêng tại bản Xốp Mạt chỉ còn 2 người nghiện; số đối tượng có tiền án, tiền sự về tội danh này đã thụ án xong trở về địa phương tái hòa nhập cộng đồng khoảng trên dưới 10 người, riêng năm 2017 có thêm 2 người trở về. Một diện mạo mới, một sắc màu mới đang khoác lên nơi “thủ phủ” ma túy ngày nào”, ông Phúc nói.
Anh Ngọc
Bài đăng trên ấn phẩm báo in Đời sống & Pháp luật số 77
