Tập Cận Bình còn tập quyền hơn cả Đặng Tiểu Bình

Trung Quốc hiện đang ở trong "thời kỳ Đặng Tiểu Bình" nếu xét về số lượng sách vở, bài báo, triển lãm, một sêri phim truyền hình và lễ kỷ niệm 110 năm ngày sinh của ông Đặng.

Theo BBC tiếng Trung, kỷ niệm Đặng Tiểu Bình cũng là dịp đánh giá lãnh đạo Trung Quốc hiện nay là Tập Cận Bình.

Thứ Ba tuần trước (12/8), tờ Nhân dân Nhật báo - cơ quan ngôn luận của ĐCS Trung Quốc - nêu bật thành tích của Tập Cận Bình sau 18 tháng theo đuổi “Giấc mơ Trung Hoa”. Tờ báo đảng này liệt kê chiến dịch bàn tay sắt chống tham nhũng, thúc đẩy cải cách và chính sách ngoại giao "nước lớn".

Ba chi tiết này không chỉ nói về phong cách nước lớn của Trung Quốc mà còn về phong cách lãnh đạo của ông Tập.

Một nghiên cứu trên truyền thông Hong Kong hồi tháng Bảy nói trong vòng 18 tháng qua, cái tên Tập Cận Bình được  nhắc tới 4.186 lần trên 8 trang đầu của Nhân dân Nhật báo.

Nó nhiều hơn cả số lượng gộp lại của Hồ Cẩm Đào và Giang Trạch Dân trong cùng thời gian.

Thực tế tần số này chỉ kém cố Chủ tịch Mao Trạch Đông.

Đại Công Báo, tờ báo thân Bắc Kinh đóng ở Hong Kong, bình luận rằng ông Tập là “nhà thiết kế chính” của cải tổ. Điều này nhắc nhở đến danh hiệu dành cho cố lãnh đạo Đặng Tiểu Bình vốn là “nhà thiết kế chính của cải tổ và khai phóng ở Trung Quốc”.

Cựu tổng biên tập của tạp chí Trường đảng Trung ương Đặng Duật Văn nói với BBC tiếng Hoa: “Rõ ràng ông Tập là lãnh đạo quyền lực nhất kể từ thời Đặng Tiểu Bình. Hai người sống trong thời đại khác nhau. Đặng Tiểu Bình có những thách thức hoàn toàn khác. Ông ấy làm lãnh tụ khi đã quá tuổi 70, còn Tập Cận Bình vừa 60 đã lãnh đạo Đảng”.

Cựu tổng biên tập Đặng Duật Văn nói quyền lực của Tập Cận Bình thể hiện qua hai yếu tố.

Thứ nhất, ông Tập Cận Bình kiểm soát cả đảng, quân đội và kinh tế. Các văn phòng và lĩnh vực kinh tế từng thuộc về thủ tướng, nhưng nay Thủ tướng Lý Khắc Cường chỉ đóng vai phụ. Tập Cận Bình hiện đứng đầu bảy nhóm công tác về quân sự, kinh tế và nhiều lĩnh vực. Ông Đặng Duật Văn nói: "Ông ta còn mạnh hơn cả Đặng Tiểu Bình."

Thứ hai là việc tuyên truyền cho Tập Cận Bình. "Người ta bảo hơn 10 triệu bản in các phát biểu của Tập Cận Bình đã được bán trong hai tháng qua," ông Đặng Duật Văn nói.

Cựu thư ký của Tổng Bí thư Triệu Tử Dương là ông Bào Đồng nói với New York Times rằng Tập Cận Bình có quan điểm tự do hơn về kinh tế và tập quyền hơn về chính trị so với Đặng Tiểu Bình.

Nhưng quyền lực không nhất thiết đồng nghĩa với cái uy đối với cấp dưới và không bảo đảm cho thành tựu lớn. Đây là điều cần hiểu khi so sánh hai nhân vật nói trên.

Tiến sĩ Kerry Brown, Đại học Sydney, nói với BBC tiếng Trung: "Hai nhân vật này sống trong thời đại khác nhau. Đặng Tiểu Bình có những thách thức hoàn toàn khác. Ông ấy làm lãnh đạo khi đã quá tuổi 70, còn Tập Cận Bình vừa 60 đã lãnh đạo Đảng. Những gì ông Đặng làm thật độc đáo, thay đổi hoàn toàn Trung Quốc. Tập Cận Bình dựa trên cái gốc ấy và chưa tạo ra cái gì mới”.

Tiến sĩ Kerry Brown cho rằng cải tổ kinh tế không phải là thách thức lớn nhất đối với Tập Cận Bình: “Thách thức thực sự là về chính trị và xã hội, như xây dựng xã hội cân bằng hơn, cho người dân tham gia nhiều hơn”.

Tập Cận Bình còn hơn 8 năm tại vị. Nếu muốn có vị thế như cố lãnh đạo Đặng Tiểu Bình, ông Tập phải làm gì?

Một giáo sư giấu tên từ Trường Đảng Trung ương nói với BBC tiếng Trung: “Ông ấy sẽ tiếp tục chống tham nhũng. Nhưng quan trọng hơn, đây là một phần kế hoạch giảm bớt khoảng cách giàu nghèo”.

Ông Đặng Duật Văn nói Đặng Tiểu Bình đã thay đổi lịch sử Trung Quốc và hiện chưa rõ Tập Cận Bình có làm được điều này hay không.