Thuyên tắc ối - tình trạng cấp cứu sản khoa hiếm gặp xảy ra trên một số ít thai phụ. Thuyên tắc ối xảy ra không có dấu hiệu báo trước, khiến mẹ bầu suy hô hấp, suy tuần hoàn, dễ tử vong.
Cấp cứu cho một thai phụ mắc thuyên tắc ối thành công. - Ảnh: Thanh Niên. |
Thuyên tắc ối tuy hiếm gặp nhưng vô cùng nguy hiểm đối với mẹ bầu. Theo Thư viện Y khoa Mỹ, cứ 8.000-80.000 ca sinh thì có một trường hợp gặp phải tai biến sản khoa này. Hội chứng khởi phát nhanh, có thể xảy ra trước, trong và sau khi sinh.
Ngoài ra, có thể xuất hiện trong quá trình nạo phá thai, truyền dịch ối, chấn thương vùng bụng…
Thư viện Y khoa Mỹ cũng đã ghi nhận, tỷ lệ sản phụ tử vong khoảng 80%. Trong đó, 50% sản phụ chết trong giờ đầu khởi phát triệu chứng, trường hợp cứu được cũng để lại di chứng thần kinh nặng nề.
Bác sĩ (BS) Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Phó giám đốc Bệnh viện (BV) Từ Dũ TPHCM cho biết, thuyên tắc ối (TTO) là tình trạng có xâm nhập của nước ối vào trong mạch máu người mẹ, gây ra hàng loạt các biến đổi nguy hại có thể nhanh chóng dẫn đến tử vong cho sản phụ.
Các chuyên gia cho rằng thuyên tắc ối xảy ra khi có 3 điều kiện sau đây: vỡ màng ối, vỡ tĩnh mạch của tử cung hay cổ tử cung và áp lực buồng tử cung cao hơn áp lực tĩnh mạch mẹ.
Người ta cũng ghi nhận các sản phụ mắc thuyên tắc ối có một vài đặc điểm như: thai nhi lớn, thai quá ngày, hốt hoảng, lo lắng, than lạnh, khó thở và nôn mửa.
Bác sĩ Nguyễn Nguyên Đông – Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt cho biết, sốc nhiễm trùng là loại nhiễm trùng xảy ra tại chỗ, khi cổ tử cũng mở, giải phóng ra các chất gọi chung là cytokine. Trong đó, TFN –alpha (chất hoại tử khối u alpha) là một loại cytokine nguy hiểm, nồng độ nhỏ cũng có thể gây suy hệ tuần hoàn như tắc mạch ối.
Thuyên tắc ối có thể gặp ở bất kỳ sản phụ nào, không phân biệt tuổi tác, tình trạng sức khỏe… Sản phụ bị nhau tiền đạo sẽ có nguy cơ mắc thuyên tắc ối cao hơn so với những sản phụ bình thường.
Theo bác sĩ Nhi, điều quan trọng nhất là làm sao để nhận biết được sớm nhất để cấp cứu, xử lý tốt để cứu sống người bệnh; kịp thời thông báo cho thân nhân bệnh nhân biết thông tin sản phụ đang nguy kịch vì thuyên tắc ối cũng như cần người nhà bệnh nhân phối hợp với các bác sĩ trong một số các quyết định điều trị.
Thuyên tắc ối thường xảy ra ở giai đoạn cuối của cuộc chuyển dạ, sản phụ đột ngột khó thở, da xanh tái xảy ra trong vòng một vài phút đầu tiên, nhanh chóng theo sau là tụt huyết áp, phù phổi, sốc, những biểu hiện thần kinh như lú lẫn, mất ý thức, co giật và hôn mê. Hơn 80% ngưng tim phổi trong vòng những phút đầu tiên, sau đó là rối loạn đông máu, đờ tử cung.
Theo Bác sĩ Phạm Thanh Hải, Trưởng Phòng kế hoạch tổng hợp, BV Từ Dũ “Nguyên tắc chung là cần quản lý thai kỳ tốt, để tìm ra các thai kỳ nguy cơ, và phải quản lý thai kỳ nguy cơ đó tốt, nhằm khuyến cáo các thai phụ sinh ở những cơ sở y tế phù hợp tình trạng thai kỳ của mình”.
Đối với các nhân viên y tế đang làm trong chuyên ngành sản khoa, cần phát hiện sớm những bất thường trên phụ nữ có thai: triệu chứng đột ngột tím tái, ngưng tim, ngưng thở và chảy máu bất thường để có các phương án điều trị kịp thời.
