Năm 2018, dưới sự điều hành của ông Lê Tấn Hùng, lợi nhuận thuần của SAGRI giảm mạnh, từ lãi 64 tỷ đồng trong năm 2017 thành lỗ 559 triệu đồng.
Kinh doanh “tụt dốc”
Ngày 6/7, cơ quan điều tra bộ Công an khởi tố, bắt tạm giam ông Lê Tấn Hùng để điều tra về những sai phạm xảy ra tại tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn -TNHH Một thành viên (SAGRI). Ông Hùng bị bắt về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí. SAGRI là một trong những doanh nghiệp chuyên sản xuất kinh doanh nhữngl ĩnh vực phức hợp về nông, lâm, thủy, hải sản tại TP.HCM.
Doanh nghiệp này gồm 27 công ty thành viên và có lịch sử 20 năm thành lập.S AGRI hiện cũng là đối tác cung ứngcho hệ thống siêu thị lớn toàn quốc như Co.opmart, Mega Market (tên cũ là siêuthị Metro), Lotte hay Big C. Tuy nắm trong tay hàng nghìn ha đất dự án, nhưng tình hình kinh doanh của tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn TNHH Một thành viên gần đây lại có dấu hiệu đi xuống trầm trọng.
Kết quả kinh doanh giai đoạn 2016-2018 của SAGRI đã thể hiện điều đó. Trong khi năm 2016, tổng doanh thu của công ty 2.400 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 279 tỷ đồng. Doanh thu và lợi nhuận của SAGRI trong năm này lần lượt tăng 4,43% và 26,37% so với năm tài chính 2015. Với kết quả kinh doanh này, SAGRI đã nộp vào ngân sách Nhà nước tổng cộng 242 tỷ.
Năm 2017, doanh thu của SAGRI bắt đầu có dấu hiệu đi xuống, chỉ còn đạt 2.072 tỷ đồng, giảm 13% so với năm trước. Đáng chú ý, lợi nhuận trước thuế sụt giảm nghiêm trọng, xuống mức âm hơn 18 tỷ. Lý giải về kết quả này, ban lãnh đạo SAGRI cho biết doanh nghiệp bị truy thu tiền thuế đất và phải nộp hơn 100 tỷ đồng.
Tình kinh doanh của doanh nghiệp do cựu Tổng Giám đốc ông Lê Tấn Hùng điều hành cũng không khả quan hơn trong năm2018. Trong năm này, lợi nhuận chỉ đạt hơn 9,1 tỷ đồng, một con số quá nhỏ bé so với 3 năm trước đó. Báo cáo tài chính đã được kiểm toán năm 2018 của SAGRI cho biết doanh thu thuần từ việc bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp này đạt 1.393 tỷ đồng.
Con số trên tăng xấp xỉ 12% so với năm 2017. Cùng với doanh thu bán hàng, giá vốn hàng bán cũng tăng 104 tỷ đồng lên mức 1.247 tỷ đồng, giúp lợi nhuận gộp của SAGRI đạt 146 tỷ đồng, tăng gần 1,5 lần so với cùng kỳ năm 2017.
Tuy nhiên doanh thu hoạt động tài chính của SAGRI lại giảm 53 tỷ đồng. Thêm vào đó, các chi phí của doanh nghiệp này lại tăng mạnh. Đặc biệt, chi phí tài chính ở ngưỡng 56 tỷ đồng, vượt gấp đôi so với năm 2017. Hệ quả là lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh của SAGRI giảm mạnh, từ lãi 64 tỷ đồng trong năm 2017 thành lỗ gần 600 triệu năm 2018.
Sang năm 2019, doanh nghiệp đặt mục tiêu doanh thu giảm còn 1.366 tỷ đồng, chưa bằng một nửa so với năm 2016. Kinh doanh không khả quan, SAGRI cũng giảm mạnh khoản nộp ngân sáchNhà nước.
Năm 2016, doanh nghiệp nộp ngân sách 242 tỷ đồng, sang năm2017 giảm nhẹ còn 240 tỷ. Năm 2018 giảm mạnh đột ngột còn 90 tỷ đồng. Dự kiến năm 2019, SAGRI cũng chỉ có thể đóng góp chưa đến 70 tỷ vào ngân sách Nhà nước.
Kiểm toán “điểm mặt” hàng loạt sai phạm
Ngoài tình hình kinh doanh và đầu tư không mấy khả quan, Kiểm toán Nhà nước cũng đã chỉ ra những hạn chế của SAGRI trong việc quản lý các khoản đầu tư tài chính. Tính đến 31/12/2017, công tymẹ đã đầu tư vốn vào 25 doanh nghiệp, với giá trị sổ kế toán là 1.038,9 tỷ đồng. Trong năm 2017, có 9/25 doanh nghiệp kết quả kinh doanh lỗ, 10 doanh nghiệp có kết quả kinh doanh lỗ lũy kế đến cuối năm 2017 tính ra khoảng 383 tỷ đồng.
Tổng số dự phòng giảm giá đầu tư tài chính mà công ty mẹ phải trích lập theo quy định là 102,7 tỷ đồng. Tuy nhiên, Kiểm toán phát hiện SAGRI không thực hiện trích lập. Kết quả Thanh tra khẳng định hoạt động đầu tư vốn của SAGRI hiệu quả không cao, một số khoản đầu tư tài chính dài hạn không hiệu quả, thua lỗ kéo dài, phải ngưng hoạt động, dẫn đến vốn Nhà nước đầu tư tại các doanh nghiệp này bị tổn thất. Kiểm toán Nhà nước chỉ ra 3 sai phạm tại SAGRI là cho thuê đất, hợp tác đầu tư khi chưa có ý kiến của cơ quan thẩm quyền; đầu tư kinh doanh trên đất ngoài ngành (sử dụng sai 1.900ha đất). Các thiếu sót, vi phạm này được Kiểm toán Nhà nước xác định thuộc trách nhiệm của HĐTV, Chủ tịch HĐTV, Tổng giám đốc và các phó tổng, kiểm soát viên, kế toán trưởng... từng thời kỳ.
Trong đó, sai phạm về quản lý đất xảy ra từ các nhiệm kỳ trước, còn sai phạm quản lý điều hành thuộc về ông Lê Tấn Hùng. Chủ tịchUBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong sau đó đề nghị chuyển hồ sơ sai phạm tạiS AGRI cho cơ quan điều tra.
Trong báo cáo gửi UBND TP.HCM, sở Nội vụ cho biết có tổng cộng 18 người, ở nhiều thời kỳ, liên quan các sai phạm tại Sagri. Tuy nhiên, chỉ 3 người còn thời hiệu xử lý kỷ luật là ông Lê Tấn Hùng; Vân Trọng Dũng (Chủ tịch HĐTV từ tháng 8/2015 đến nay) và bà Nguyễn Thị Thanh An (kiểm soát viên chuyên trách).
Sở đề xuất UBND thành phố lập Hội đồng kỷ luật để tư vấn hình thức xử lý, bởi đối chiếu với quy định ông Hùng có 10 nội dung áp dụng hình thức kỷ luật phê bình, rút kinh nghiệm; 4 nội dung khiển trách, 4 nội dung cảnh cáo; tổng hợp hình thức kỷ luật là hạ bậc lương. Hình thức này cũng được áp dụng đối với ông Dũng- có 9 nội dung vi phạm. Còn hình thức kỷ luật áp dụng với bà An là khiển trách. Đến ngày 20/6, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong ký quyết định cách chức ông Lê Tấn Hùng do có nhiều sai phạm "rất nghiêm trọng" trong tài chính, đầu tư dự án, sử dụng nhà đất trong doanh nghiệp Nhà nước...
