(ĐSPL) - Ông Andrew B?llo, trợ lý g?ám đốc Chương trình Chính sách của As?a Soc?ety cho rằng, các nước trong khu vực cần g?ữ vững lập trường, k?ên quyết g?ữ “thá? độ lạnh” vớ? Trung Quốc, đảm bảo an n?nh trên B?ển Đông.
Những động thá? mang tính “hăm doạ”
Ông Andrew B?llo từng nhận xét, Trung Quốc thỉnh thoảng lạ? hứa hẹn những g?ả? pháp hòa bình về tranh chấp b?ển đảo trong cuộc họp vớ? H?ệp hộ? các quốc g?a Đông Nam Á ASEAN nhưng hành động và lờ? nó? của Trung Quốc hoàn toàn bất nhất. Những động thá? của nước này nhằm xác lập chủ quyền B?ển Đông được đánh g?á là mang đầy tính “hăm dọa”.
Cụ thể là v?ệc Trung Quốc đuổ? tàu cá Ph?l?pp?nes ra khỏ? ngư trường của họ, hay v?ệc ngư dân V?ệt Nam bị tàu cá Trung Quốc dùng b?ện pháp mạnh xua ra khỏ? khu vực đánh bắt hả? sản của mình. Tuy nh?ên phát ngôn v?ên bộ Ngoạ? g?ao Trung Quốc Hồng Lỗ? đã bác bỏ v?ệc Trung Quốc gây th?ệt hạ? cho ngư dân các nước khác. Trong bà? phát b?ểu của mình, ông Hồng Lỗ? thừa nhận hành động đuổ? các tàu cá nhưng lạ? tuyên bố Trung Quốc làm vậy để cảnh báo các ngư dân, yêu cầu họ tránh xa vùng b?ển thuộc “chủ quyền của Trung Quốc”, mà rõ ràng khu vực đó thuộc chủ quyền của V?ệt Nam.
Tàu cá V?ệt Nam bị Trung Quốc bắn cháy cab?n
Ông B?llo phân tích rằng, thực tế, các nước láng g?ềng của Trung Quốc đều nhỏ bé, yếu hơn về t?ềm lực k?nh tế và sức mạnh chính trị nên v?ệc “dồn Trung Quốc vào một góc” là đ?ều bất khả th?. Đ?ển hình là v?ệc Ph?l?pp?nes đưa tranh chấp B?ển Đông lên Tòa án Quốc tế, ngay Tòa án quốc tế về luật b?ển cũng đang phả? đố? mặt vớ? nh?ều thách thức vì Trung Quốc l?ên tục từ chố? tham g?a vụ k?ện và luật quốc tế về vấn đề này vẫn th?ếu các cơ chế th? hành luật. Theo ông B?llo, nếu các nước khu vực, nhất là V?ệt Nam phản ứng một cách khôn ngoan, tính toán kỹ càng vớ? “thá? độ lạnh” thì có thể đạt được nh?ều lợ? thế trong v?ệc đàm phán Bộ quy tắc ứng xử trên B?ển Đông COC. Ông B?llo nhấn mạnh rằng, không a? thích một kẻ hay bắt nạằyhm doạ và lấn lướt.
Tự mình hạ? mình
Ông B?llo phân tích, các nước cờ do Trung Quốc tung ra đang đ? ngược lạ? vớ? nh?ều thông lệ và luật pháp quốc tế. Hành động huênh hoang chứng tỏ sức mạnh của một cường quốc đang lên kh?ến Trung Quốc tự b?ến mình thành một nước “được chú ý nhất trên thế g?ớ?” như một “nhân vật vô trách nh?ệm”. Ông B?llo cho rằng, hành động “khẳng định chủ quyền” của Trung Quốc thực sự đang tự làm hạ? chính mình và có khả năng sẽ không đạt được tham vọng mà Trung Quốc đặt ra.
Andrew B?llo, trợ lý g?ám đốc Chương trình Chính sách của As?a Soc?ety
Phân tích sự trỗ? dậy của Trung Quốc, nh?ều chuyên g?a nhận định, lý do kh?ến Mỹ xoay trục sang khu vực châu Á – Thá? Bình Dương chính là vì Trung Quốc thể h?ện tham vọng. Ông B?llo cho rằng, V?ệt Nam và các quốc g?a khác không nên bị kích động vì những tuyên bố hung hăng của Trung Quốc. Không chỉ các nước trong khu vực B?ển Đông mà cả thế g?ớ? cũng đang theo dõ? chặt chẽ mọ? động thá? của Trung Quốc và h? vọng sẽ có bước chuyển b?ến tốt đẹp.
Trong một d?ễn b?ến khác, mớ? đây, kh? trả lờ? câu hỏ? của hãng t?n Bloomberg tạ? Man?la “Trung Quốc có khả năng tuân thủ phán quyết của Tòa án trọng tà? L?ên H?ệp Quốc hay không?”, Tổng thống Ph?l?pp?nes Ben?gno Aqu?no đã lên t?ếng cảnh báo Trung Quốc có thể gây tổn hạ? cho mố? quan hệ vớ? các đố? tác thương mạ? nếu Trung Quốc không tôn trọng phán quyết của Tòa án trọng tà? L?ên H?ệp Quốc về luật b?ển ITLOS. Tổng thống Aqu?no khẳng định, nếu Trung Quốc muốn duy trì tăng trưởng, nước này cần t?ếp cận được các thị trường và nguồn tà? nguyên. Nhưng vớ? cách “t?ếp cận” như h?ện nay và cách khẳng định chủ quyền một cách vô căn cứ thì các đố? tác thương mạ? sẽ e sợ kh? quan hệ vớ? Trung Quốc. Như vậy, v?ệc t?ếp cận cả ha? yếu tố này sẽ gặp nh?ều khó khăn.
Nhắc lạ? vụ k?ện của Ph?l?pp?nes đố? vớ? v?ệc tranh chấp chủ quyền vớ? Trung Quốc, cách đây không lâu, ITLOS thông báo cho phía Ph?l?pp?nes b?ết là đã chọn được ba thẩm phán còn lạ? tham g?a vào Tòa án trọng tà? gồm năm ngườ?, trong đó có một thẩm phán do Ph?l?pp?nes chỉ định, một thẩm phán cho chánh án ITLOS chỉ định đạ? d?ện cho Trung Quốc bở? Bắc K?nh từng bác đơn k?ện của Ph?l?pp?nes và từ chố? hầu tòa. Nguyên nhân dẫn đến vụ k?ện là v?ệc Trung Quốc ngang nh?ên “ch?ếm hữu” và duy trì thường trực ba tàu tạ? bã? cạn Scarborough/ Hoàng Nham, đuổ? ngư dân Ph?l?pp?nes ra khỏ? ngư trường truyền thống của mình. Hơn nữa, Trung Quốc còn thường xuyên tổ chức các hoạt động quân sự, ra oa?, khẳng định chủ quyền trên B?ển Đông và b?ển Hoa Đông.
Không ngừng ra oa?
Không chỉ khẳng định chủ quyền lãnh thổ và lãnh hả? trên B?ển Đông, Trung Quốc còn tự ý cho rằng, không phận vùng b?ển này cũng là của Trung Quốc. Báo chí Trung Quốc đã đưa t?n, đến năm 2015, Trung Quốc sẽ tăng gấp đô? số chuyến tuần tra ở không phận các vùng b?ển Hoa Đông và B?ển Đông, vùng b?ển Trung Quốc tự nhận là thuộc chủ quyền của mình. Theo đó, lực lượng tuần tra b?ển của Trung Quốc sẽ tăng cường máy bay có tầm hoạt động hơn 4.500 km. Đến năm 2020, Trung Quốc sẽ bổ sung thêm nh?ều máy bay vớ? chu v? hoạt động khác nhau nhằm phục vụ mục đích tuần tra khác nhau.
Máy bay tuần tra của Trung Quốc bay vào không phận b?ển Hoa Đông
Như vậy, không chỉ cố ý đẩy mạnh tuần tra ph? pháp bằng lực lượng tàu hả? g?ám và ngư chính trên các vùng b?ển thuộc chủ quyền nước khác, Trung Quốc còn muốn bành trướng cả không phận trên các vùng b?ển này. Thậm chí, Trung Quốc còn g?ả? thích, v?ệc tăng cương tuần tra trên không này là do những tranh chấp chủ quyền b?ển đảo h?ện nay ở các vùng xung quanh Trung Quốc đang trở thành mố? đe dọa cho an n?nh b?ển của Trung Quốc.
Các nhà phân tích nhận định, Trung Quốc không từ bỏ tham vọng b?ến B?ển Đông thành “ao nhà” của mình. L?ệu nước cờ của Trung Quốc còn gì nữa? Vaf cho dù có là gì đ? nữa, nó cũng không phả? quá khó đoán.
Theo phân tích của g?áo sư Carlyle A.Thayer – chuyên g?a về Đông Nam Á thuộc trường đạ? học New South Wales (Austral?a), trong thờ? g?an tớ? Trung Quốc sẽ t?ếp tục có những hành động để khẳng định cá? gọ? là chủ quyền của họ ở B?ển Đông. Trung Quốc sẽ gây áp lực ở hậu trường đố? vớ? các nước ASEAN để họ vận động Ph?l?pp?nes từ bỏ đơn k?ện ở Tòa án trọng tà? về Luật b?ển của L?ên Hợp Quốc ITLOS, đổ? lạ? Trung Quốc sẽ nố? lạ? các cuộc đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử trên B?ển Đông COC. Nhưng từ nay đến tháng 8, kh? Trung Quốc đơn phương áp đặt lệnh cấm đánh bắt cá, hả? quân và các tàu hả? g?ám, ngư chính của nước này sẽ tăng cường hoạt động để làm rõ hơn hành động mà họ gọ? là “thực th? pháp luật và khẳng định chủ quyền”. Các hành động của Trung Quốc được tính toán rất cẩn thận, không quá lộ l?ễu để xảy ra xung đột vũ trang nhưng cũng đủ thể h?ện rõ tham vọng của Bắc K?nh. |
AN MAI (THEO CNN)
