Tình trạng quỵt tiền cát-xê của diễn viên vẫn thường diễn ra. Nhiều người thừa nhận, trong sự nghiệp, bất kỳ diễn viên nào cũng gặp cảnh ấy ít nhất một lần. Thế nhưng, diễn viên vẫn thường chọn cách im lặng, “sống chung với lũ” dù phần thua thiệt về mình. Vì sao diễn viên lại sống trong cam chịu như vậy?
Những vết dơ khó gột rửa
Thời gian qua, dư luận bất ngờ với thông tin đạo diễn, diễn viên Kim Eui Sung (Hàn Quốc) “tố” từng bị quỵt tiền cát-xê khi tham gia hỗ trợ sản xuất bộ phim Mùi ngò gai ở Việt Nam. Cách đây hơn 10 năm, anh nhận kịch bản rồi bay sang Việt Nam để làm việc cùng ê-kíp sản xuất phim. Mùi ngò gai được chiếu trên HTV và trở thành bộ phim được nhiều người yêu thích.
Theo Kim Eui Sung, đến nay, anh vẫn chưa nhận được đồng cát-xê nào của dự án này. Anh cho rằng, sở dĩ bị quỵt tiền cát-xê vì trước đó không ký hợp đồng với đơn vị sản xuất. Nhiều khán giả khi nghe thông tin này đã yêu cầu hãng phim kiểm chứng và phải trả tiền cho Kim Eui Sung nếu có chuyện quỵt tiền.
Diễn viên - đạo diễn Kim Eui Sung. |
Tuy nhiên, Mùi ngò gai là bộ phim hợp tác của hãng phim Vifa – Gia đình Việt cùng một đối tác ở Hàn Quốc và hiện tại, hãng phim này đã giải thể do hoạt động không hiệu quả. Diễn viên Angela Phương Trinh (người tham gia đóng vai Vy lúc nhỏ trong Mùi ngò gai) xác nhận, Kim Eui Sung có tham gia chỉ đạo sản xuất ở một số tập phim.
“Chú ấy là một người làm việc siêng năng, cần cù và rất có tâm. Nhờ vào sự dẫn dắt, chỉ bảo của chú cũng như những người tham gia bộ phim này mà Trinh có được như hôm nay. Bộ phim đã hoàn thành 11 năm, để lại nhiều dấu ấn, nhưng nay lại bị tố không trả tiền cho chú ấy. Đây là một sự việc đáng tiếc”, cô nói.
Bị quỵt tiền cát-xê không phải là chuyện gì lạ lẫm, bởi thực tế chuyện này xảy ra như... “cơm bữa”. Thỉnh thoảng, khán giả lại thở dài ngao ngán khi một vài diễn viên lên mạng xã hội hoặc nhờ truyền thông công bố việc bị “ăn chặn” tiền cát-xê. Diễn viên là những người có tên tuổi, có tiếng nói nhưng vẫn gặp cảnh này thì những bộ phận hóa trang, phục trang, âm thanh, ánh sáng không thể tránh khỏi.
Diễn viên Lan Mập chia sẻ: “Hợp đồng hợp tác giữa diễn viên với đoàn làm phim cũng không có nhiều giá trị. Nếu quay nửa chừng, phía đoàn phim muốn “giật” cát-xê thì diễn viên cũng bỏ. Kiện tụng thì chỉ mất thời gian, không được gì. Diễn viên thường làm việc trên niềm tin, nếu gặp rủi ro thì đành chịu”.
Cứ mãi chấp nhận “sống chung với lũ”?
Diễn viên Thân Thúy Hà từng phàn nàn về việc cô bị “ăn chặn” cát- xê khi tham gia phim Vết dầu loang. Chị cho biết, các vụ quỵt tiền cát- xê của diễn viên có hai trường hợp, nhà sản xuất khó khăn thật hoặc cố tình. Nhiều nhà sản xuất khi bấm máy rất hoành tráng, nhưng sau khi phim hoàn thành lại rơi vào cảnh khó khăn, không đủ tiền trả cho diễn viên. Nếu họ khó khăn thật sự, nói rõ ràng thì tất cả anh chị em nghệ sĩ đều có thể thông cảm. Nhưng, một số trường hợp tìm mọi cách để thất hứa, lại chửi mắng, đe dọa, hành hung... khiến diễn viên bức xúc.
Thân Thúy Hà cho biết cô từng là nạn nhân bị quỵt tiền cát-xê. |
Trước đây, nhà đài trực tiếp sản xuất phim, chuyện diễn viên bị ăn chặn tiền cát-xê hầu như không có. Vài năm trở lại đây, phương thức sản xuất khác, nhà đài ký hợp đồng với một công ty để sản xuất phim, công ty lại ký hợp đồng với một hãng phim khác để sản xuất. Tiền từ nhà đài đưa xuống phải “rót” qua tay rất nhiều công ty, bộ phận... nên khi đến diễn viên thường bị “teo tóp”.
Cách chi trả tiền cũng có nhiều thay đổi, theo cách cũ thì phim hoàn thành, diễn viên sẽ được trả đầy đủ cát-xê. Nay, do thay đổi cơ chế nên nhiều nhà đài ký hợp đồng với nhà sản xuất, chỉ khi phim lên sóng, thu lượng người xem cao, có nhiều quảng cáo thì mới trả hết tiền cho nhà sản xuất.
Trường hợp xấu, phim rating thấp, không có quảng cáo thì chỉ được trả theo phần trăm, phim chiếu đến đâu trả tiền tới đó. Một số nhà sản xuất lại làm liều, chưa có hợp đồng với nhà đài vẫn bỏ tiền túi sản xuất phim. Không may mắn, phim hoàn thành, không có nhà đài ký hợp đồng thì đành xếp kho và hiển nhiên, diễn viên chờ dài cổ để nhận cát-xê.
Trường hợp phim đang chiếu, gặp vấn đề nên phải dừng chiếu, cấm chiếu thì nhà sản xuất cũng làm lơ diễn viên. Ngày càng có nhiều hãng phim tư nhân xuất hiện thì cũng có không ít công ty làm ăn thiếu chuyên nghiệp kiểu chụp giật, thiếu đàng hoàng và diễn viên lãnh đủ.
Diễn viên Nguyễn Lê Bá Thắng chia sẻ, đời sống diễn viên Việt gặp nhiều bấp bênh, có thể sống bằng nghề chỉ được vài nghệ sĩ. Để duy trì với phim ảnh, diễn viên thường bươn chải nghề khác. Làm nghề đã khó, diễn viên nhiều lúc lại gặp những người làm phim không đàng hoàng, muốn “cướp” công sức của người khác.
Theo Thắng, hầu hết các nghệ sĩ khi bị quỵt tiền cát-xê thường im lặng. Bởi, tính nghệ sĩ không thích kiện cáo, mất nhiều thời gian. Do đó, gặp cảnh ấy, họ tìm show khác để kiếm tiền đơn giản hơn. Diễn viên thường truyền tai nhau “danh sách đen” các đạo diễn, nhà sản xuất phim thiếu chuyên nghiệp để tránh. Nhiều công ty cũng nắm được điểm yếu này của diễn viên... “Trong sự nghiệp, chắc chắn, diễn viên nào cũng gặp tình trạng này ít nhất một lần”, anh nói.
Trong khi đó, diễn viên Cát Phượng cho biết, chị chỉ nhận lời đối với những đơn vị uy tín. Chị cũng chia sẻ thêm, hiện tượng quỵt tiền cát-xê diễn ra nhiều ở diễn viên mới vào nghề. Họ chấp nhận gặp cảnh không may chỉ với mong muốn được xuất hiện, dù chỉ chớp nhoáng khi phim chiếu.
| Luật sư Trương Thị Thu Hà (đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết, giao dịch giữa diễn viên và hãng phim là giao dịch dân sự. Nếu một trong hai bên vi phạm hợp đồng có quyền khởi kiện. Luật Dân sự thừa nhận những giao kết qua mail, điện thoại có ghi âm, ghi hình ảnh và là chứng cứ xem như giao dịch hợp đồng để tòa án xem xét khi có tranh chấp. Do đó, diễn viên nói riêng, nghệ sĩ nói chung nên có thói quen làm việc có hợp đồng để tránh bị lợi dụng. Bà cũng khuyên, nghệ sĩ không nên quá dễ dãi trong việc ký kết hợp đồng, nếu gặp trường hợp quỵt tiền cát-xê thì nên làm mạnh tay. “Tiêu cực chỉ giảm hoặc bị triệt tiêu khi tất cả mọi người cùng chung tay. Tất cả nghệ sĩ nên đồng lòng lên tiếng, không nên giữ im lặng khi gặp trường hợp như thế vì sẽ tiếp tay cho kẻ xấu”, bà nói. |
Huy Cường
Dẫn nguồn báo giấy Đời sống & Pháp luật tuần số 25
