Ngày 23/3, quan chức Cơ quan quản lý Hàng không Trung Quốc cho biết thiết bị được tìm thấy là máy ghi âm buồng lái của chiếc máy bay MU5735 gặp nạn. Người này thông tin bên ngoài hộp đen đã bị tàn phá nghiêm trọng nhưng dữ liệu ghi âm dường như vẫn còn nguyên vẹn.
Quan chức Trung Quốc thông tin cả 2 chiếc hộp đen được lắp đặt trên chiếc máy bay đều được sản xuất bởi Honeywell nhưng không nêu chi tiết về mẫu thiết bị. Sau khi được tìm thấy, hộp đen đã được gửi tới một viện ở Bắc Kinh để giải mã.
Dưới đây là thông tin và quy trình giải mã hộp đen.
Hộp đen gồm những gì?
Hộp đen là một thuật ngữ được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực hàng không. Tuy được gọi là "hộp đen" nhưng thiết bị này không thật sự có màu đen mà được sơn màu cam sáng để có thể dễ được phát hiện. Hộp đen được chứng minh là một thiết của của nhà khoa học người Australia vào năm 1950. Mục đích của thiết bị không phải là xác lập trách nhiệm pháp lý mà để xác định nguyên nhân một vụ sự cố và giúp ngăn chặn những trường hợp tương tự trong tương lai.
Hộp đen được sử dụng để ghi lại những thông tin trên chuyến bay. Các đoạn ghi âm được đặt bên trong các thùng chứa có thể được bảo đảm sau vụ tai nạn có thể chịu được lực tác động gấp 3.400 lần trọng lực khi va chạm.
Cả hai bản ghi của hộp đen đều được khôi phục từ một vụ tai nạn máy bay 737 MAX của Hãng hàng không Ethiopia vào tháng 3/2019 khi máy bay lao xuống đất với vận tốc rất cao, tương tự như trong vụ tai nạn máy bay của China Eastern Airlines ngày 21/3 vừa qua.
Thiết bị này nặng khoảng 4,5kg gồm 4 bộ phận chính: Khung hoặc giao diện được thiết kế để bảo vệ thiết bị và tạo điều kiện ghi âm và phát lại; Một đèn hiệu định vị dưới nước; Vỏ lõi hoặc "bộ nhớ có khả năng tồn tại" được làm bằng thép không gỉ hoặc titan; Bên trong hộp đen, các bản ghi âm được lưu trữ trên chip hoặc một định dạng tương tự.
Có 2 hộp đen được đặt trên máy bay bao gồm một máy ghi âm buồng lái (CVR) của phi công và âm thanh buồng lái; một máy ghi dữ liệu chuyến bay (FDR) để ghi lại các thông số bao gồm độ cao, tốc độ bay, hướng và lực đẩy của động cơ.
Hộp đen sẽ được giải mã thế nào?
Các kỹ thuật viên bóc lớp vật liệu bảo vệ và làm sạch cẩn thận các liên kết bên trong để đảm bảo họ không vô tình xóa mất dữ liệu. Tệp âm thanh hoặc dữ liệu trong hộp đen sẽ được tải xuống và sao chép.
Bản thân dữ liệu ban đầu sẽ không có nghĩa gì. Nó phải được giải mã từ các tệp thô trước khi được chuyển thành đồ thị.
Các nhà điều tra đôi khi sử dụng "phân tích quang phổ" - một cách kiểm tra âm thanh cho phép các nhà khoa học nhận ra các báo động gần như không nghe thấy hoặc tiếng nổ thoáng qua đầu tiên của một vụ nổ.
Số lượng thông tin được lưu trữ trong hộp đen sẽ phụ thuộc vào các mô hình chính xác của thiêt bị Honeywell. Tuy nhiên, thông tin này hiện chưa được tiết lộ.
Theo báo cáo mới đây nhất của một vụ tai nạn, một chiếc Air India Express 737-800 có lăp đặt hai hộp đen Honeywell bị rơi vào năm 2020 sau khi vượt quá đường băng trong mưa lớn. Trong đó, CVR có khả năng phát âm thanh kỹ thuật số trong 120 phút. Thời lượng này quá đủ để ghi lại thông tin củachuyến bay China Eastern kéo dài 66 phút.
Trong khi đó, FDR trên máy bay Air India Express đã ghi lại dữ liệu chuyến bay trong khoảng 25 giờ.
Ông Zhu Tao, một quan chức thuộc cơ quan quản lý hàng không Trung Quốc, cho biết hộp đen đầu tiên được phát hiện đang được gửi đến một viện ở Bắc Kinh để giải mã, mặc dù thời gian mất bao lâu sẽ phụ thuộc vào mức độ thiệt hại.
Các báo cáo tạm thời về một vụ tai nạn thường được công bố sau một tháng nhưng thường rất thưa thớt. Các cuộc điều tra chuyên sâu về nguyên nhân có thể sẽ mất tới một năm hoặc hơn để hoàn thành.
Các chuyên gia cho biết các vụ tai nạn hàng không thường do nhiều yếu tố gây ra. Tuy nhiên, nhiều người cũng nhận định việc máy bay MU5735 rơi thẳng đứng là điều "cực kỳ hiếm gặp".
Bộ trưởng Giao thông Vận tải Mỹ Pete Buttigieg ngày 23/3 cho biết các nhà chức trách Trung Quốc đã mời Ban An toàn Giao thông Vận tải Quốc gia Mỹ (NTSB) tham gia điều tra vụ tai nạn, đồng thời nói thêm rằng ông rất sẵn lòng có mặt tại Trung Quốc theo lời mời từ phía Bắc Kinh. Tuy nhiên, việc cử một đoàn điều tra từ Mỹ đến Trung Quốc vẫn chưa được quyết định bởi các quy định phòng dịch nghiêm ngặt tại nước này.
Minh Hạnh (Theo Reuters)
