Báo Tuổi trẻ đưa tin, ngày 13/9, tại London (Anh), đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Anh đã tiếp nhận bức tượng đồng Nữ thần Durga bốn tay có niên đại từ thế kỷ thứ VII, với chiều dài khoảng 2m và nặng khoảng 250kg từ gia đình của nhà buôn cổ vật bất hợp pháp người Anh Douglas Latchford.
Thông tin từ Cục An ninh nội địa Mỹ (HSI), bức tượng trên đã được nhà buôn đồ cổ (ông Douglas Latchford) xác nhận có nguồn gốc từ Mỹ Sơn (Việt Nam) và đã bị đánh cắp vào năm 2008.
Bức tượng được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESCO) công nhận là di sản thế giới, đã bị đánh cắp vào năm 2008 tại Thánh địa Mỹ Sơn.
Đây là thành quả sau quá trình điều tra trong thời gian dài của Văn phòng Cục Điều tra an ninh nội địa Mỹ (HSI) đối với nhà buôn Douglas Latchford trong nỗ lực chống buôn bán bất hợp pháp các cổ vật, cũng như sự phối hợp tích cực giữa HSI với Cảnh sát London để trao trả cổ vật cho quốc gia bị đánh cắp.
Liên quan đến bước tượng đặc biệt này, ngày 9/10 vừa qua, Bộ VH-TT&DL nhận được công văn của UBND tỉnh Quảng Nam về việc hỗ trợ, tạo điều kiện cho tỉnh Quảng Nam tiếp nhận cổ vật bức tượng đồng Nữ thần Durga do các cơ quan chức năng Hoa Kỳ và Vương quốc Anh trao trả.
Trước đề nghị của UBND tỉnh Quảng Nam, Bộ đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của địa phương. Tuy nhiên, Bộ VH-TT&DL nhận định việc để mất cắp và buôn bán trái phép cổ vật có giá trị trong di tích là việc đáng tiếc, thể hiện công tác quản lý di sản văn hóa còn chưa thực sự chặt chẽ.
Bộ VH-TT&DL đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam chỉ đạo các cơ quan chức năng cung cấp, làm rõ các thông tin liên quan đến việc bức tượng đồng Nữ thần Durga bị đánh cắp tại địa phương.
Cụ thể, Bộ VH-TT&DL đề nghị Quảng Nam xác định thời gian, địa điểm phát hiện cổ vật bị trộm cắp hoặc địa điểm đào bới, khảo cổ bất hợp pháp; cung cấp hình ảnh hiện trạng địa điểm khi phát hiện cổ vật bị trộm cắp, hoặc địa điểm phát hiện đào bới, khảo cổ bất hợp pháp. Địa điểm của di tích và vị trí của bức tượng đồng Nữ thần Durga trong di tích trước khi bị đánh cắp; ảnh tư liệu về di tích và vị trí đặt tượng trong di tích kèm các hồ sơ, tài liệu khoa học liên quan chứng minh hiện vật thuộc sở hữu di tích; miêu tả địa điểm di tích phát hiện mất trộm, khai quật trái phép và nội dung giá trị của bức tượng đồng Nữ thần Durga trong hệ thống tượng liên quan trong không gian của di tích.
Theo báo Quảng Nam, ngày 30/10, UBND tỉnh Quảng Nam đã có công văn gửi Bộ VH-TT&DL cung cấp các thông tin liên quan đến Bức tượng đồng Nữ thần Durga.
Theo UBND tỉnh, Khu đền tháp Mỹ Sơn hiện do Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn thuộc UBND huyện Duy Xuyên quản lý và phát huy giá trị. Từ khi thành lập (năm 1995 đến nay), Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn chưa phát hiện hay quản lý Bức tượng đồng Nữ thần Durga.
Tuy nhiên, theo đánh giá ban đầu, những năm sau chiến tranh, nhiều người dân xung quanh Khu đền tháp Mỹ Sơn đã vào khu vực rừng Mỹ Sơn để tìm kiếm phế liệu còn sót lại. Do đó, có thể hiện vật Bức tượng đồng Nữ thần Durga nêu trên bị thất lạc trong khu vực rừng Mỹ Sơn từ sau chiến tranh và nằm ngoài vùng lõi di tích (có diện tích 32ha) do Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn quản lý, sau đó được người dân phát hiện và bán trái phép cho các đối tượng chuyên mua bán cổ vật.
Cũng theo thông tin từ UBND tỉnh, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam hiện có 3 bảo vật quốc gia, trong đó Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn đang lưu giữ, bảo quản và phát huy giá trị 2 bảo vật, gồm Đài thờ Mỹ Sơn A10 và tượng Ekhamukhalinga. Những năm qua, UBND tỉnh Quảng Nam đã chỉ đạo các cơ quan liên quan xây dựng, triển khai các phương án và thực hiện tốt công tác bảo vệ, bảo quản, phát huy giá trị của các bảo vật quốc gia.
Bên cạnh đó, tỉnh Quảng Nam cho biết, trong Hindu giáo, Durga là một nữ thần đặc biệt, có dấu ấn sâu đậm trong đời sống tinh thần của các tín đồ Hindu và được tôn thờ như biểu tượng của lực lượng siêu nhiên, thánh thiện, vị nữ thần diệt trừ và chiến thắng cái ác. Đồng thời nữ thần Durga còn được xem là một biểu tượng của tình yêu tinh khiết, lòng dũng cảm và ánh sáng.
Nếu Bức tượng đồng Nữ thần Durga được trưng bày, giới thiệu tại Khu đền tháp Mỹ Sơn sẽ góp phần thu hút du khách đến với di sản văn hóa thế giới này. Vì vậy, UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị Bộ VH-TT&DL quan tâm, tạo điều kiện để tỉnh được tiếp nhận hiện vật Bức tượng đồng Nữ thần Durga nêu trên.
Bảo An (T/h)
