Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đề cập những khía cạnh mà Cộng đồng ASEAN, trong đó có Cộng đồng Kinh tế ASEAN, tác động tới người dân, DN Việt Nam trong mối tương quan chung với các nước ASEAN.
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh - Ảnh: VGP/Nhật Bắc Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh vừa có cuộc trao đổi với Cổng Thông tin điện tử Chính phủ về ý nghĩa của việc hình thành Cộng đồng ASEAN. |
Xác định một thị trường 620 triệu dân
Xin Phó Thủ tướng cho biết, những thuận lợi của Việt Nam khi chúng ta chính thức bước vào cộng đồng ASEAN, một cộng đồng có tới 620 triệu dân?
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Thuận lợi thì nhiều. Trước hết, khi đó Việt Nam nằm trong cộng đồng 10 nước, có quan hệ gần gũi về mặt chính trị, cùng chia sẻ trách nhiệm. Vai trò của cả cộng đồng được tăng cường thì vai trò của từng nước cũng sẽ được nâng lên và ngược lại, vai trò của từng nước tăng lên thì sẽ làm cho vai trò của cả cộng đồng tăng lên.
Cộng đồng Kinh tế ASEAN có vai trò hết sức quan trọng vì hiện ASEAN là một trong những trung tâm của thế giới, một tổ chức có vai trò lớn mà tất cả các nước trên thế giới đều coi trọng. Không có tổ chức nào như ASEAN vì các nước lớn, các quốc gia quan trọng trên thế giới đều muốn làm đối tác của ASEAN. Điều đó cho thấy vai trò của ASEAN rất cao và cũng có nghĩa là vai trò của mỗi nước thành viên cũng rất cao.
Về mặt an ninh, an ninh của người dân cũng sẽ được tăng cường khi có những cơ chế được áp dụng để chống tội phạm xuyên quốc gia hoặc tội phạm ma túy vì đã có sự hợp tác để đảm bảo an ninh cho người dân mỗi nước.
Về mặt kinh tế, rõ ràng giờ đây ASEAN là một cộng đồng có cơ sở kinh tế chung, cơ sở sản xuất chung. Nếu tận dụng được thì thị trường của chúng ta không chỉ là 90 triệu dân trong nước mà chúng ta sẽ có một thị trường 620 triệu dân của cả cộng đồng. Vì vậy, mỗi doanh nghiệp, người dân sẽ phải thay đổi cách sản xuất để nhắm vào một thị trường rộng lớn hơn chứ không chỉ “bó khuôn” trong thị trường nội địa với 90 triệu người dân nữa.
Qua Cộng đồng Kinh tế ASEAN, ta cũng có thể thấy hướng di chuyển nguồn vốn hay di chuyển nhân lực chất lượng cao giữa các nước vì cộng đồng có tiêu chuẩn chung. Hay đơn cử các trường đại học có liên kết trong khối thì trình độ của sinh viên Việt Nam tốt nghiệp một trường trong danh sách đó sẽ được công nhận chung trong cả cộng đồng. Trước đây có thể là tốt nghiệp một trường trong nước nhưng ra ngoài không được công nhận, giờ có sự công nhận chung thì chúng ta thêm được nhiều cơ hội việc làm cho nhân lực kỹ thuật cao, có năng lực, có tri thức.
Về văn hóa xã hội cũng thế, một cộng đồng vừa đa dạng lại có bản sắc riêng, trong đó mỗi nước đều có thể nâng cao tiêu chuẩn văn hóa, kể cả việc nâng cao tiêu chí về bảo vệ quyền con người, phụ nữ và trẻ em theo tiêu chuẩn chung.
Thách thức lớn nhất nằm ở sức cạnh tranh
Thưa Phó Thủ tướng, thách thức của chúng ta cũng như của các nước trong khu vực khi tham gia cộng đồng ASEAN là gì?
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Thách thức cũng sẽ rất lớn. Người dân, các doanh nghiệp có thể thấy sự cạnh tranh không phải trong phạm vi đất nước mình nữa mà là sự cạnh tranh ở trong một thị trường 620 triệu dân. Ví dụ, sự di chuyển lao động chất lượng cao, nếu không chuẩn bị trước, ta sẽ bị cạnh tranh ngay chính trên đất nước mình. Người dân cũng được tự do di chuyển không có visa nên rất thuận lợi cho việc tiếp cận, đi làm ăn, học hành, du lịch…
Nhưng ngược lại, nếu trong nước, về mặt du lịch, không thúc đẩy được sự cuốn hút trong sức cạnh tranh thì người ta cũng không đến mình. Thậm chí mình còn “chảy máu” nguồn lợi du lịch khi người Việt ra nước ngoài du lịch chứ không đi du lịch trong nước nữa.
Thách thức cũng nhiều nhưng khó khăn cơ bản nhất chính là sức cạnh tranh của người dân và doanh nghiệp.
Phó Thủ tướng có thể nói cụ thể hơn về việc chuyển dịch lao động tự do giữa các nước trong khối? Việc chuyển dịch này diễn ra như thế nào, thưa Phó Thủ tướng?
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Chuyển dịch ở tất cả các lĩnh vực, theo các tiêu chuẩn mà người ta có nhu cầu về lao động kỹ thuật cao. Ví dụ hiện nay lao động kỹ thuật cao của Việt Nam mình có trình độ cao về công nghệ thông tin (IT), đi làm rất nhiều ở các nước khác. Vì rõ ràng nếu bên ngoài trả lương nhiều hơn, trong khi trong nước không có điều kiện tương xứng thì họ sẵn sàng ra ngoài làm ngay. Mà nước nào cũng cần những lao động kỹ thuật cao. Người dân có thể tự do di chuyển để tìm kiếm cơ hội, việc làm, đó là điều đương nhiên trong một cộng đồng chung.
Ý nghĩa của mốc thời gian 31/12/2015
Cộng đồng ASEAN được xây dựng trên ba trụ cột kinh tế, văn hóa- giáo dục và an ninh thì hiện chỉ có trụ cột kinh tế được triển khai. Vậy hai trụ cột còn lại hiện nay như thế nào, thưa Phó Thủ tướng?
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Nói về ngày 31/12/2015, các nước trở thành cộng đồng nhưng không có nghĩa là “đánh kẻng” và lập tức cả khối trở thành cộng đồng. Quá trình này đã được các nước thực hiện tịnh tiến từ khi Hiến chương ASEAN được thông qua và thành lập cộng đồng hướng đến mục tiêu cụ thể.
Ví dụ việc xây dựng cộng đồng ASEAN về an ninh, chính trị có hơn 300 mục tiêu. Cộng đồng kinh tế thì các nước xác định có hơn 500 mục tiêu, trong lĩnh vực văn hóa xã hội cũng khoảng 300 mục tiêu. Đến thời điểm này thì 90\% các mục tiêu đã được thực hiện chứ không phải đến thời điểm trở thành cộng đồng mới được thực hiện.
Việt Nam đã hoàn thành 95\% đầu việc, có nghĩa là những mục tiêu đề ra từ đầu đã được đưa dần vào pháp luật, chính sách, đi vào cuộc sống rồi. Chúng ta có thể không cảm nhận được nhưng thực tế những việc đó đã thực hiện rồi.
Tôi lấy ví dụ đơn giản, vấn đề visa giữa các nước ASEAN, chúng ta đã bỏ rồi, giờ bất cứ người dân nào cầm hộ chiếu của mình là có thể đi lại trong 10 nước ASEAN. Bên cạnh đó một số nhóm hàng hóa đã được miễn giảm với mức thuế 0\%. Tất nhiên việc áp dụng có thời điểm nhất định.
Nói thế để thấy cộng đồng thực sự hiện đã đi vào hoạt động rồi nhưng người ta lấy mốc 31/12/2015 để khẳng định là 100\% mục tiêu đề ra được hoàn thành, cộng đồng vận hành đầy đủ.
Hàng trăm mục tiêu xây dựng cộng đồng chung đã được xác định rồi nhưng xin Phó Thủ tướng cho biết những mục tiêu này có phải là bất biến không?
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Các quốc gia ASEAN xác định tới năm 2015 sẽ xây dựng và hình thành cộng đồng chung. Đồng thời trong cuộc họp thượng đỉnh vừa qua, các nhà lãnh đạo cũng đã thống nhất với nhau về các mục tiêu đến năm 2025, nghĩa là luôn luôn có một tầm nhìn trong ASEAN. Tới năm 2025 thì các nước sẽ phải thực hiện các mục tiêu cao hơn hiện nay.
Là cộng đồng chung ASEAN thì vấn đề Biển Đông được cộng đồng nêu quan điểm xử lý như thế nào, thưa Phó Thủ tướng?
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Vấn đề nào cũng phải xét trên góc độ lợi ích chung và lợi ích của từng nước, từng nhóm nước. Bất cứ cộng đồng nào cũng có vấn đề đó, không chỉ riêng ASEAN. Lợi ích chung của tất cả các nước ASEAN là duy trì hòa bình trong khu vực mà duy trì hòa bình ở Biển Đông cũng là lợi ích chung.
Còn việc giải quyết các bất đồng về vấn đề chủ quyền thì phải là các nước liên quan trực tiếp. Còn các nước trong cộng đồng thì đều thống nhất quan điểm là duy trì hòa bình an ninh trên biển.
ASEAN hoàn toàn thống nhất với nhau về vấn đề duy trì hòa bình nên mới cùng nhau đưa ra được Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông COC. Đó là những mục đích chung.
Xin trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng!
Theo báo Điện tử Chính phủ
