Những ngày qua, vụ ồn ào xung quanh hoạt động từ thiện của NSƯT Hoài Linh đang được dư luận đặc biệt quan tâm. Trước phản ứng mạnh mẽ của cộng động mạng, nghệ sĩ Hoài Linh đã đăng tải video chính thức giải đáp thắc mắc, trong đó phủ nhận tin đồn "biển thủ quỹ từ thiện", cũng như khẳng định "không đánh đổi sự nghiệp 30 năm bằng mười mấy tỷ".
Đặc biệt, trong video NSƯT Hoài Linh đã tung ra hàng loạt "bằng chứng" để minh oan cho bản thân, bao gồm hàng loạt giấy tờ của chính quyền xã, huyện ở một số địa phương như tỉnh Quảng Bình, Quảng Nam, Hà Tĩnh... xác nhận rằng nam nghệ sĩ đã liên lạc và có kế hoạch trao lại khoản tiền từ thiện.
Ngay sau khi các bằng chứng được đưa ra, nhiều số độc giả cho rằng các văn bản trên tồn tại những điểm bất thường. Cụ thể, trong giấy xác nhận của Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Đại Lãnh (huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam) nêu rõ: “Theo kế hoạch dự kiến của các Anh, Chị trong đoàn thiện nguyện của Quỹ từ thiện nghệ sỹ Hoài Linh sẽ về thăm và tặng quà cho bà con có hoàn cảnh khó khăn tại xã Đại Lãnh, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam vào ngày 14/4/2020”.
Ngoài điểm bất thường về mốc thời gian (thời điểm 14/4/2020 chưa xảy ra lũ lụt tại khu vực miền Trung), đã được ông Trần Ngọc Điệp - Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Đại Lãnh, giải thích là do đánh máy nhầm, thì nhiều độc giả còn thắc mắc về việc văn bản có đề cập tới tổ chức từ thiện mang tên "Quỹ từ thiện nghệ sỹ Hoài Linh". Từ trước đến nay, các hoạt động từ thiện của NS Hoài Linh thường được biết đến dưới tư cách cá nhân, chứ không gắn với tổ chức từ thiện nào. Dưới góc độ pháp lý, chi tiết này có thể coi là một sự nhầm lẫn trong câu chữ.
Trao đổi với PV Đời sống & Pháp luật, Luật sư Phạm Thị Thuỳ Dương (Giám đốc Công ty Luật TNHH Tuệ Vinh_APTLAW) cho biết, theo Nghị định số 93/2019/NĐ-CP ngày 25/11/2019 của Chính phủ, quỹ từ thiện là tổ chức phi chính phủ do cá nhân, tổ chức tự nguyện góp một phần tài sản nhất định để thành lập hoặc thành lập thông qua di chúc, hiến, tặng tài sản thành lập quỹ, quỹ được tổ chức, hoạt động với mục đích hỗ trợ khắc phục sự cố do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, tai nạn và các đối tượng khác thuộc diện khó khăn, yếu thế cần sự trợ giúp của xã hội, không vì mục tiêu lợi nhuận, được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép thành lập và công nhận điều lệ.
Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của quỹ cụ thể là: Thành lập và hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận; Tự nguyện, tự chủ, tự trang trải và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật bằng tài sản của mình; Tổ chức, hoạt động theo quy định của pháp luật và điều lệ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận; Công khai, minh bạch về tổ chức, hoạt động và thu, chi tài chính, tài sản của quỹ; Không phân chia tài sản.
Nếu cá nhân NS Hoài Linh muốn thực hiện hoạt động từ thiện theo hình thức quỹ, theo luật sư Phạm Thị Thuỳ Dương, NS Hoài Linh phải thành lập Quỹ Từ thiện với ban sáng lập quỹ gồm ít nhất 3 thành viên trưởng ban, phó ban và uỷ viên: "Ban sáng lập quỹ lập hồ sơ xin phép thành lập quỹ theo quy định và gửi đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền, cũng như có trách nhiệm đề cử Hội đồng quản lý quỹ, xây dựng dự thảo điều lệ và các tài liệu trong hồ sơ thành lập quỹ", Luật sư Dương cho biết.
Ngoài ra, hồ sơ thành lập quỹ gồm các văn bản sau: Đơn đề nghị thành lập quỹ, Dự thảo điều lệ quỹ, Bản cam kết đóng góp tài sản thành lập quỹ của các sáng lập viên, tài liệu chứng minh tài sản đóng góp để thành lập quỹ, sơ yếu lý lịch, phiếu lý lịch tư pháp của các thành viên Ban sáng lập quỹ. Sáng lập viên thuộc diện quản lý của cơ quan có thẩm quyền theo quy định thì có văn bản đồng ý của cơ quan có thẩm quyền theo phân cấp quản lý cán bộ, văn bản bầu các chức danh Ban sáng lập quỹ, văn bản xác nhận nơi dự kiến đặt trụ sở của quỹ.
Đặc biệt, theo luật sư Dương, quỹ từ thiện phải là tổ chức có tư cách pháp nhân, con dấu và tài khoản riêng theo quy định của pháp luật. Đồng thời, trụ sở giao dịch của quỹ phải đặt trên lãnh thổ Việt Nam, có địa chỉ cụ thể và phải có tài liệu chứng minh tính hợp pháp.
"Như vậy, nếu không thỏa mãn các điều kiện nêu trên, hoạt động từ thiện của NS Hoài Linh và các cá nhân chỉ có thể coi là hoạt động thiện nguyện với tư cách cá nhân, không phải với tư cách Quỹ từ thiện", luật sư Dương phân tích.
Theo tìm hiểu của PV, NS Hoài Linh kêu gọi từ thiện hoàn toàn thông qua số tài khoản cá nhân đứng tên anh, chứ không phải tài khoản riêng của quỹ từ thiện. Trong trường hợp bất cứ cá nhân nào nhân danh "quỹ từ thiện" trái phép, Luật sư Phạm Thị Thuỳ Dương nhấn mạnh đây là hành vi trái pháp luật. Tuy nhiên, với trường hợp của NS Hoài Linh, luật sư Dương nhận định đây có thể là sự nhầm lẫn về câu chữ trong văn bản xác thực.
Hiếu Nguyễn
