Pakistan đã quyết định hủy thỏa thuận xây đập thủy điện Diamer-Bhasha với Trung Quốc. Trước đó vài ngày, Nepal cũng đã đưa ra một quyết định tương tự.
Theo Dân trí, ngày 16/11, Chủ tịch Cơ quan Phát triển Điện Nước Pakistan Muzammil Hussain cho biết lý do khiến Pakistan hủ bỏ dự án đập Diamer-Bhasha khỏi Hành lang Kinh tế Trung Quốc - Pakistan (CPEC), một mắt xích quan trọng trong Sáng kiến Vành đai và Con đường của Bắc Kinh, là vì những điều kiện khắc nghiệt của Trung Quốc trong quá trình rót vốn vào dự án. Ông Hussain nói rằng những điều kiện này “không khả thi và đi ngược lại với lợi ích của Pakistan”.
Dự án đập Diamer-Bhasha trong Hành lang Kinh tế Trung Quốc - Pakistan - Ảnh minh họa: SCMP. |
Các điều kiện chặt chẽ do Trung Quốc đưa ra bao gồm việc Bắc Kinh đòi quyền sở hữu dự án đập, kiêm luôn cả chi phí vận hành và bảo trì, cùng với đó là yêu cầu cho Trung Quốc xây tiếp một đập khác ở Pakistan.
Quyết định hủy thỏa thuận xây đập với Trung Quốc của Pakistan được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Nepal tuyên bố dừng dự án xây dựng một trong những nhà máy thủy điện lớn nhất của nước này, trị giá 2,5 tỷ USD, với một công ty nhà nước của Trung Quốc. Đây cũng là một phần trong Sáng kiến Vành đai và Con đường của Bắc Kinh.
Theo Pháp luật, dù đã tuyên bố hủy thỏa thuận với Trung Quốc, Pakistan vẫn quyết định tiếp tục dự án bằng cách tự bỏ vốn xây dựng. Sau khi hoàn thiện, dự án thủy điện Diamer-Bhasha sẽ cung cấp 4.500 MW điện cho Pakistan. Trung Quốc và Pakistan dự kiến sẽ tổ chức cuộc họp về Hành lang Kinh tế Trung Quốc - Pakistan (CPEC) vào ngày 21/11. Hai bên đặt trọng tâm vào 15 dự án nhiệt điện trị giá khoảng 2,2 tỷ USD.
Mặc dù các nước Nam Á như Pakistan và Nepal vẫn cần và hoan nghênh các khoản đầu tư của Trung Quốc để cải thiện cơ sở hạ tầng, nhưng giới chuyên gia cho rằng những vụ hủy thỏa thuận gần đây là lời cảnh báo với Trung Quốc về việc nước này nên cẩn trọng hơn khi thực hiện các dự án nhạy cảm như thủy điện ở nước ngoài.
Các nhà phân tích nhận định rằng, các dự án thủy điện là vấn đề phức tạp và đặc biệt nhạy cảm. Những yếu tố như tác động môi trường, tái định cư cho người dân, lợi ích giữa các vùng thượng lưu và hạ lưu, đặc biệt đối với các con sông chảy qua lãnh thổ nhiều nước, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính khả thi của dự án.
Hằng Thanh(T/h)
