Vì cuộc sống mưu sinh, vì miếng cơm manh áo, hiểm họa ô nhiễm môi trường ở các làng nghề, đặc biệt là các làng nghề truyền thống lâu đời đã bị lãng quên.
Nhiều làng nghề ô nhiễm trầm trọng.
Theo báo cáo của Tổng cục Bảo vệ môi trường về ô nhiễm tại các làng nghề thì thông thường, ô nhiễm tại các làng nghề ở Việt Nam tồn tại ở 3 loại hình chủ yếu là: ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước (nước mặt và nước ngầm) và ô nhiễm chất thải rắn. Báo cáo cũng chỉ ra rằng, hầu hết các loại hình ô nhiễm này đều đang ở mức báo động trầm trọng. Nó diễn ở ở các làng nghề như nghề nhuộm, nghề dệt, nghề gốm sứ, nghề nhựa, nghề gỗ, nghề rèn, thủ công mỹ nghệ… trên khắp cả nước. Cụ thể hơn, ở hầu hết các làng nghề mà báo cáo này thử nghiệm đều có những kết quả về chỉ số chất thải cho phép vượt quá ngưỡng cho phép hàng trăm, thậm chí hàng ngàn lần.
Ví dụ, tại làng nghề làm giấy Phong Khê (Bắc Ninh) thì tất cả chất thải đều được người dân đổ trực tiếp ra sông Ngũ Huyện Khê. Đo lường các chỉ số ô nhiễm ở sông này đều cho những kết quả cao hơn mức bình thường. Cá biệt, hàm lượng dầu mỡ trên sông cao gấp 3 - 4 lần cho phép. Hay như tại làng nghề nung vôi Kiện Khê (Hà Nam), kiểm tra mẫu lượng bụi trong không khí thì cao gấp 8 lần cho phép. Còn tại làng nghề Hòa Hậu (Hà Nam), lượng chất thải NO2 trong không khí vượt mức cho phép tới 1.500 lần. Bên cạnh đó, tại các làng nghề khác ở Bình Định, Khánh Hòa, Đồng Nai… cũng có những chỉ số về ô nhiễm hết sức đáng lo ngại.
Mặc dù biết rằng ô nhiễm tại các làng nghề đang ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống, sức khỏe của bản thân và gia đình, nhưng người dân tại hầu hết các làng nghề này đều chưa có một quy trình xử lý chất thải một cách hiệu quả. Theo đó, đặc điểm chung của làng nghề là các hộ nông dân làm tự phát, có truyền thống lâu đời nên rất khó để trang bị những thiết bị xử lý chất thải đắt tiền, phù hợp với những chuẩn an toàn. Vì thế, dù biết có ô nhiễm, có ảnh hưởng tới sức khỏe nhưng hầu hết mọi người đều chưa quan tâm đúng mức tới vấn đề phòng tránh.
Nhiều hệ lụy khôn lường
Bệnh tật, sức khỏe suy giảm, tỷ lệ tử vong cao và nhiều hệ lụy khác chính là những điều dễ thấy nhất ở những làng nghề có môi trường ô nhiễm. Tuy nhiên, từ trước tới nay ở Việt Nam lại chưa có một báo cáo tổng kết khoa học, chính xác nào về những thiệt hại cụ thể đến con người tại các làng nghề này. Theo đó, vẫn rất khó phân định rạch ròi nguyên nhân của bệnh tật, của những giảm sút về sức khỏe là do lao động, do nguyên nhân khác hay do ô nhiễm môi trường.
Theo thống kê, tại Việt Nam có khoảng 2.800 làng nghề, giải quyết việc làm cho hơn 10 triệu lao động thì trong đó, có tới 90\% số làng nghề là ô nhiễm, có chỉ số chất thải ra môi trường cao hơn cho phép. Một ngày, những làng nghề này thải ra khoảng 500 tấn bã, 15.000 m3 nước thải cùng hàng trăm tấn chất thải rắn, hóa chất, chất tẩy rửa. Kinh phí để xử lý tất cả lượng chất thải này rất lớn, vượt qua khả năng của người dân khiến nó trở thành mối nguy hại cho sự phát triển bền vững của các làng nghề.
Theo nhận định của nhiều chuyên gia trong lĩnh vực môi trường tại Việt Nam, môi trường ở các làng nghề không chỉ ô nhiễm mà con gây ra tình trạng suy thoái môi trường do lượng chất thải quá nhiều, quy trình xử lý chưa triệt để. Và, đây cũng là tác nhân chính ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, đời sống lâu dài của người dân. CHÚNG TÔI TIẾP NHẬN TẤT CẢ CÁC THÔNG TIN PHẢN ÁNH VỀ VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG CỦA BẠN ĐỌC 24/24H
LIÊN HỆ: VIỆN NGHIÊN CỨU MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC VẤN ĐỀ XÃ HỘI\_PHÂN VIỆN PHÍA NAM
ĐỊA CHỈ: 58 Nguyễn Phi Khanh, Phường Tân Định, Quận 1
HOTLINE: 0988.66.66.88 - - 08.6683.7519
EMAIL: [email protected]
