+Aa-
    Zalo

    Nước mắt sau những bản án oan sai và trách nhiệm của người “cầm cân nảy mực”

    • DSPL

    (ĐS&PL) - Trao đổi với PV tạp chí Đời sống & Pháp luật, nhà thơ Trần Đăng Khoa – Phó Chủ tịch hội Nhà văn Việt Nam thẳng thắn đề xuất giải pháp chấm dứt nạn án oan.

    Những năm gần đây, liên tiếp có nhiều vụ án oan, sai gây xôn xao dư luận. Mới đây là vụ ông Lương Hữu Phước, bị TAND tỉnh Bình Phước kết án 3 năm tù về tội Vi phạm quy định tham gia giao thông đường bộ. Cho rằng mình bị xử oan, ông Phước đã tự tử ngay tại trụ sở tòa án với hy vọng cái chết của mình sẽ làm các vị quan tòa tỉnh ngộ. Trao đổi với PV tạp chí Đời sống & Pháp luật, nhà thơ Trần Đăng Khoa – Phó Chủ tịch hội Nhà văn Việt Nam thẳng thắn đề xuất giải pháp chấm dứt vĩnh viễn nạn án oan.

    Ông Lương Hữu Phước trong lúc ngồi chờ tòa tuyên án. Ảnh: Luật sư Dương Vĩnh Tuyến.

    “Chỉ cần tù oan 1 ngày là đã tan nát cả 1 cuộc đời”!

    PV: Không ít vụ án oan sai kéo dài cả thập kỷ và chuyện “con thỏ bị tuyên là con gấu” gây bức xúc trong dư luận. Ông có trăn trở gì trước những vụ án oan, sai gần đây?

    Nhà thơ Trần Đăng Khoa: Bấy lâu nay, chúng ta đã cố gắng giảm thiểu nhằm tiến tới chấm dứt nạn án oan. Nhưng rồi án oan vẫn liên tiếp xảy ra. Vụ sau lại kinh hoàng hơn vụ trước. Trên thực tế, có nhiều vụ oan lớn, mà nổi bật là vụ ông Nguyễn Thanh Chấn, tù oan đến hơn 10 năm, vụ đó vừa được giải quyết thì lại xuất hiện vụ ông Huỳnh Văn Nén tù oan đến hơn 17 năm. Ông Nén còn được báo chí mệnh danh là “người tù thế kỷ”. Nghe xót đến tận đáy lòng.

    Trong suốt 10 năm kêu oan cho con trai, cụ Huỳnh Văn Truyện đã phải bán hết nhà, đất, tài sản để lấy tiền, đi kêu suốt từ Cà Mau tới Hà Nội. Lại càng hãi hùng khi vụ việc đó đã biết sai từ năm 2.000, vậy mà 15 năm sau mới được làm rõ. Tôi vẫn ám ảnh về câu nói rất sâu sắc của ông Nén: “Chỉ cần tù oan 1 ngày là đã tan nát cả 1 cuộc đời”!

    PV: Vụ bị cáo Lương Hữu Phước nhảy lầu tự tử tại trụ sở TAND tỉnh Bình Phước sau khi bị tuyên y án khiến dư luận ám ảnh “cái chết nơi sân tòa”. Nhiều ý kiến cho rằng, để xảy ra án oan sai là do yếu tố con người, ông nhận định sao về điều này?

    Nhà thơ Trần Đăng Khoa: Hoàn toàn đúng. Chính con người làm nên oan sai. Sai ở khâu điều tra. Sai do sơ suất. Còn sai do người ta cố tình làm sai lệch. Quan tòa lại không nghiên cứu kỹ, thế là sai lầm nghiêm trọng. Nói đến tính nghiêm cẩn trước khi đưa ra 1 phán quyết liên quan đến sinh mệnh của 1 con người, tôi nhớ đến bài thơ A Gien đê của nhà thơ Nga nổi tiếng thế giới Epghenhi Eptusenko. Salvador Allende là Tổng thống Chi Lê.

    Có lần người ta trình lên Salvador Allende danh sách 100 kẻ được coi là phiến loạn, yêu cầu Salvador Allende ký lệnh tử hình. Salvador Allende không ký mà yêu cầu phải kiểm tra thật kỹ lưỡng bởi vì: “Chỉ một sai lầm thôi, một sai lầm rất nhỏ/Làm chín mươi chín cái đúng kia có thể bị nghi ngờ/Máu oan khuất đổ trên con đường đúng/Làm bản thân con đường có thể hóa bùn nhơ...”.

    Chúng ta phải phấn đấu làm sao để hạn chế thấp nhất những oan sai. Chỉ 1 oan sai cũng đã đủ để người dân và cộng đồng quốc tế nghi ngờ tất cả những gì mà chúng ta nói là tốt đẹp. Đánh vỡ một cái phích cũng phải đền, đánh vỡ cả một đời người ta sao lại “hạ cánh an toàn” được?

    PV: Dưới góc nhìn của một thi sĩ, ông có đồng tình quan điểm người gây án oan phải bỏ tiền túi bồi thường thì mới hạn chế được tình trạng xử oan sai?

    Nhà thơ Trần Đăng Khoa: “Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Một ngày tù, nghìn thu ở ngoài/Câu nói người xưa đâu có sai”. Cứ theo cách tính của Bác thì 17 năm tù oan của ông Nén bằng hơn 6.205 năm. Vậy mà chỉ xin lỗi trong 30 phút và lấy tiền thuế của dân ra bồi thường mà được ư?

    Không thể đổ sai lầm đó cho Nhà nước hay cho dân để lấy tiền của dân ra mà đền. Lấy tiền thuế của dân ra để chi trả cho sai lầm của quan tòa là giải pháp không thể chấp nhận được. Chỉ có “vừa đá bóng vừa thổi còi” mới yên lòng với cách xử sự vô lý như vậy. Đi làm nhiệm vụ của Nhà nước, vào nghỉ tại nhà khách cơ quan, nếu vô ý đánh vỡ 1 cái phích, anh vẫn phải bỏ tiền túi ra mà đền. Vậy đánh vỡ cả một đời người ta, làm sao anh lại “hạ cánh an toàn được”?

    Sở dĩ án oan sai không hề giảm là vì chế tài của ta không đủ sức răn đe. Vẫn “giơ cao đánh khẽ”, nếu oan sai cứ lấy tiền của ngân sách ra để bồi thường – tức là “của bà vãi đãi ông sư”, người xử án oan có mất tiền đâu mà “quan ngại”.

    Việc cho đến tận bây giờ, Nhà nước ta vẫn “quá gượng nhẹ” với các quan tòa xử oan cho dân, kể cả oan kinh hoàng là tử hình đã làm cho người dân có nơi, có lúc, có trường hợp mất tin tưởng vào sự công minh của pháp luật.

    PV: Trăn trở với từng phận người đã bị hàm oan cũng như hệ lụy từ những vụ án oan sai khiến dư luận bức xúc, ông có ý kiến gì để ngăn ngừa, hạn chế nạn án oan?

    Nhà thơ Trần Đăng Khoa: Tôi trân trọng đề nghị Quốc hội xem xét bổ sung vào Bộ luật Hình sự quy định: “Nếu xử oan sai một vụ án thì người xử oan phải chịu 50% mức tù mà chính người đó đã tuyên và phải trả 50% tiền bồi thường cho nạn nhân. Công an điều tra làm sai lệch hồ sơ cũng phải chịu mức phạt như vậy. Nếu tử hình oan thì người xét xử cũng phải tù từ 15 đến 20 năm và tù đúng như tử tù (nghĩa là ở phòng giam vẫn bị cùm chân) và trả 75% tiền bồi thường cho nạn nhân. Như thế vừa có lý, lại vừa có tình. Và nếu ta đưa điều đó vào luật và luật đó có hiệu lực, tôi tin chắc rằng, việc gây ra những “Lệ chi viên” ở thời đại tốt đẹp của chúng ta, chả cần phải “quán triệt” hay “học tập” gì, nhất định sẽ giảm hẳn, thậm chí sẽ vĩnh viễn mất hẳn.

    PV: Xin cảm ơn ông!

    Hương Lan- Đỗ Chang

    Bài đăng trên ấn phẩm Đời sống & Pháp luật số thứ Bảy (25) 

    Link bài gốcLấy link
    https://doisongphapluat.nguoiduatin.vn/dspl/nuoc-mat-sau-nhung-ban-an-oan-sai-va-trach-nhiem-cua-nguoi-cam-can-nay-muc-a328738.html
    Zalo

    Cảm ơn bạn đã quan tâm đến nội dung trên.

    Hãy tặng sao để tiếp thêm động lực cho tác giả có những bài viết hay hơn nữa.

    Đã tặng:
    Tặng quà tác giả
    BÌNH LUẬN
    Bình luận sẽ được xét duyệt trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu.
    Tin liên quan