(ĐSPL) - Cả một đời gắn trọn và yêu thương mảnh đất Tây Nguyên cho đến khi trút hơi thở cuối cùng, Y Moan để lại cho đời hình ảnh một con người tràn đầy nhiệt huyết và giọng hát “trăm năm chưa ai có”. Mỗi lần nghe ca sĩ Y Moan hát, người ta như thấy một ngọn lửa cao nguyên đang hừng hực cháy.
Với làn da nâu, mái tóc xoăn, đôi mắt sáng ngời của người Tây nguyên, mỗi khi đứng trên sân khấu, Y Moan lại cháy hết mình cùng những ca khúc về vùng đất hùng vĩ này. Giọng ca của Y Moan không phải là giọng ca của phòng trà, sân khấu mà là giọng ca của núi rừng hùng vĩ hoang vu với những ca khúc Giấc mơ cha-pi, Đôi chân trần, Ly cà phê ban mê...
NSND Y Moan tên thật là Y Bliêo, sinh ngày 6/9/1957 trong một gia đình nông dân dân tộc Ê Ðê ở buôn M’Ðrắk (nay là huyện M’Ðrắk, Ðắk Lắk). Nhà nghèo đông con có đến 7 anh chị em, năm lớp 6 Y Moan phải bỏ học để giúp cha mẹ làm nương rẫy. Khi 18 tuổi, ông được tuyển vào Đoàn văn công giải phóng Đắk Lắk, làm quen dần với âm nhạc chính thống và nhanh chóng trở thành một ca sĩ hát chính của đoàn.
Con đường tiếp xúc với âm nhạc chuyên nghiệp của Y Moan trở nên rộng mở khi ông ra bắc học ở Nhạc viện Hà Nội, được người thầy là nhạc sĩ Nguyễn Cường phát hiện tài năng và bồi dưỡng. Sau đó Y Moan tiếp tục được tu nghiệp tại Bungari, Đức, Nga, Hungari, Rumani…
Năm 1981, Sở Văn hóa thông tin Ðắk Lắk mời nhạc sĩ Nguyễn Cường vào Ðắk Lắk để sáng tác các ca khúc cho tỉnh và đây cũng được coi như một bước ngoặt lớn đưa sự nghiệp của Y Moan lên đến đỉnh cao. Những ca khúc của Nguyễn Cường được Y Moan biểu diễn rất thành công như Ơi M’Ðrắk, Ly cà phê Ban Mê, Anh muốn sống bên em trọn đời...
NSND Y Moan khi còn sống. |
Tháng 4/2010, dù đang mang trong mình trọng bệnh - căn bệnh ung thư dạ dày, quãng thời gian còn lại của cuộc đời không còn nhiều nhưng nghệ sĩ Y Moan vẫn giành giật từng hơi thở để làm việc, vừa chống chọi với bệnh tật vừa rong ruỗi đi biểu diễn khắp các sân khấu cả nước.
Tháng 8/2010, với sự giúp sức của nhạc sĩ Nguyễn Cường, NSND Y Moan cùng với hai con trai Y Vol, Y Garia đã có liveshow duy nhất và cuối cùng tại Hà Nội mang tên Ngọn lửa cao nguyên - đêm nhạc thấm đượm hơi thở núi rừng Tây Nguyên đã làm lay động hàng ngàn người xem.
Gần 35 năm theo đuổi hoạt động nghệ thuật nhưng Y Moan chỉ cho ra mắt 1 album và 1 đêm nhạc cho riêng mình. Ông thành công với các nhạc sĩ sáng tác phong cách Tây Nguyên như: Trần Tiến, Nguyễn Cường, Y Phôn Ksơr, Mạnh Trí, Linh Nga, Đức Hùng, Quang Dũng, Vũ Lân, Sĩ Hùng... Không chỉ ca hát, ông còn sáng tác nhiều bài hát về Tây Nguyên như Bài ca quê hương, Đi chơi với gió.
Trong suốt cuộc đời ca hát, ca sĩ Y Moan đã giành được nhiều thành tích và các giải thưởng danh giá. Năm 1997 ông được nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú, năm 2000 được Bộ Văn hóa - thông tin tặng Huy chương vì sự nghiệp văn hóa Việt Nam, năm 2010 ông vinh dự đón nhận danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân do Chủ tịch nước ký quyết định phong tặng...
Và tới đây, chương trình Sol Vàng với chủ đề "Y Moan - Huyền thoại cao nguyên" diễn ra lúc 20h ngày 14/11 tới đây sẽ là đêm nhạc tôn vinh chàng Đam-san gồm có 3 chương: Nồng nàn cao nguyên, Giai điệu núi rừng, Chim bay về cội. Đêm nhạc hứa hẹn sẽ rất ấn tượng khi những ca khúc mộc mạc, hoang dã gắn với tên tuổi của Y Moan sẽ một lần nữa vang lên, với giọng ca của hai cậu con trai Y Vol, Y Garia, cùng hàng loạt giọng hát của những người con Tây nguyên như: Siu Black, Y Zak Arun, Rođamic, Y Soan, H’Zina Bya, Đình Nguyên, Mai Trang, Hà My… và đội chiêng Ê Đê.
Trong đêm nhạc Sol Vàng chủ đề "Y Moan - Huyền thoại cao nguyên", già làng K'blin và nhạc sĩ Nguyễn Cường - người thầy, người bạn thân thiết của Y Moan sẽ hồi tưởng, chia sẻ đến khán giả những câu chuyện, kí ức của mình về người con đại ngàn. Thông qua đêm nhạc, những tư liệu quý khi còn sinh thời của Y Moan cũng sẽ được giới thiệu đến khán giả.
Tiểu Quỳnh
