CNN dẫn thông tin từ một nghiên cứu mới cho biết, những đợt nắng nóng kỷ lục và nguy hiểm sẽ gia tăng khi khủng hoảng khí hậu nghiêm trọng hơn. Nắng nóng sẽ đặc biệt tàn phá những quốc gia và khu vực ít được chuẩn bị để đối phó với hiện tượng thời tiết này.
Các nhà khoa học đã phân tích dữ liệu nhiệt độ trong hơn 60 năm và các mô hình khí hậu, từ đó tính toán khả năng xảy ra các đợt nắng nóng cực đoan chưa từng có, cũng như những nơi có thể phải chịu nắng nóng kỷ lục.
Theo các nhà khoa học, Afghanistan, Papua New Guinea và 3 nước ở Trung Mỹ gồm Guatemala, Honduras và Nicaragua là “điểm nóng” có nguy cơ cao xảy ra những đợt nắng nóng.
Báo cáo được công bố trên tạp chí Nature Cammunications hôm 25/4 tiết lộ, các khu vực này đặc biệt dễ bị tổn thương do dân số tăng nhanh, khả năng tiếp cận các nguồn cung cấp năng lượng và chăm sóc sức khỏe hạn chế, dẫn đến khả năng phục hồi khi đối mặt với nhiệt độ khắc nghiệt bị suy yếu.
“Có bằng chứng cho thấy các khu vực đó có khả năng phải đối mặt với một đợt nắng nóng lớn và dường như không được chuẩn bị cho tình huống này”, Dann Mitchell - Giáo sư khoa học khí quyển tại Đại học Bristol (Anh), đồng tác giả nghiên cứu chia sẻ.
Theo giáo sư Mitchell, mối đe dọa mà Afghanistan phải đối mặt là đặc biệt nghiêm trọng, không chỉ có khả năng cao xảy ra tình trạng nắng nóng cực độ mà các tác động sẽ nặng nề hơn do những khó khăn mà nước này đang phải đối mặt.
Được biết, Afghanistan đang vật lộn với các vấn đề đề xã hội và kinh tế nghiêm trọng. Dân số của Afghanistan ngày càng tăng và nước này cũng phải đối mặt với các vấn đề về nguồn lực hạn chế.
Giáo sư Mitchell nói: “Khi một đợt nắng nóng thực sự cực đoan xuất hiện, ngay lập tức sẽ có rất nhiều vấn đề xảy ra”.
Các đợt nóng gây tác động tiêu cực trên diện rộng, không chỉ làm giảm chất lượng không khí, làm tình trạng hạn hán trầm trọng hơn, tăng nguy cơ cháy rừng mà còn có thể ảnh hưởng đến cơ sở hạ tầng.
Đặc biệt, các đợt nóng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Nhiệt độ cực cao là một trong những thảm họa thiên nhiên nguy hiểm nhất. Say nắng hoặc kiệt sức vì nóng có thể gây ra một loạt triệu chứng nguy hiểm, gồm đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, bất tỉnh…
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ, say nắng là bệnh nghiêm trọng nhất liên quan đến nhiệt, khiến nhiệt độ cơ thể tăng vọt chỉ trong vài phút, có nguy cơ gây thương tật vĩnh viễn hoặc tử vong.
Một số khu vực đã ghi nhận mức nhiệt cao chưa từng có trong năm 2023. Cụ thể, hồi tháng 3, nhiệt độ ở nhiều vùng của Argentina tăng tới 10 độ C so với mức bình thường. Các kỷ lục về nhiệt độ cao đã bị phá vỡ tại nhiều khu vực rộng lớn của châu Á vào tháng 4.
Friederike Otto - nhà khoa học khí hậu tại Viện Biến đổi Khí hậu Grantham - Đại học Hoàng gia London chia sẻ: “Các đợt nắng nóng và hiện tượng thời tiết cực đoan khác sẽ chỉ trở nên khắc nghiệt hơn khi thế giới tiếp tục đốt nhiên liệu hóa thạch”.
Cùng quan điểm, Lucas Vargas Zeppetello - nhà nghiên cứu tại Đại học Harvard cho rằng, khả năng xảy ra các đợt nóng chưa từng có ngày càng lớn khi thể giới tiếp tục đốt nhiên liệu hóa thạch. Nghiên cứu năm 2022 của Lucas cũng chỉ ra, mức độ nguy hiểm của nắng nóng có thể tăng ít nhất gấp 3 lần trên toàn thế giới vào cuối thể kỷ 21.
Báo cáo lưu ý, không có nơi nào an toàn trước nắng nóng. Các đợt nắng nóng vượt qua ngưỡng bình thường trong lịch sử xảy ra từ năm 1959 đến năm 2021 tại khoảng 30% khu vực được đánh giá. Trong số đó có đợt năng nóng ở Tây Bắc Thái Bình Dương năm 2021, không chỉ xô đổ hoàn toàn các kỷ lục nhiệt độ cao mà còn khiến hàng trăm người tử vong.
Ở làng Lytton, British Columbia (Canada), nhiệt độ đạt đỉnh chỉ dưới 50 độ C vào tháng 6/2021, vượt mốc cao nhất trước đó gần 5 độ C. Ngôi làng này gần như bị phá hủy hoàn toàn bởi một trận cháy rừng.
Theo nhận định của các nhà khoa học, tình trạng nắng nóng gay gắt gần như không thể xảy ra nếu không có biến đổi khí hậu.
Báo cáo cũng chỉ ra, các khu vực của Trung Quốc, trong đó có Bắc Kinh, và các nước châu Âu như Đức, Bỉ cũng phải đối mặt với nguy cơ xảy ra nắng nóng cao. Hàng triệu người sống tại các khu vực đông dân này có thể bị ảnh hưởng nặng nề bởi nắng nóng, ngay cả khi quốc gia có nhiều nguồn lực hơn để giảm thiểu các tác động tồi tệ nhất.
Trong báo cáo, các nhà khoa học kêu gọi chính phủ các nước trên khắp thế giới chuẩn bị cho các đợt nắng nóng cực độ vượt xa những kỷ lục hiện tại, với các biện pháp như xây dựng các trung tâm làm mát, giảm số giờ lầm việc cho những người lao động ngoài trời.
Nhà khoa học Friederike Otto bày tỏ, một số biện pháp khác có thể thực hiện gồm chuẩn bị các kết hoạch kiểm soát nắng nóng, thông báo cho người dân về các đợt nắng nóng sắp xảy ra và bảo vệ những người dễ bị tổn thương trước tác động của sóng nhiệt.
Đinh Kim(Theo CNN)
