Tên sát nhân khét tiếng một thời người Anh Peter Sutcliffe đã chết vì COVID-19 trong tháng này nhưng những tội ác mà hắn gây ra vẫn khiến dư luận "lạnh sống lưng" khi nhắc lại.
Kẻ giết người hàng loạt Peter Sutcliffe từng là một nỗi ám ảnh của nước Anh trong những năm 70 của thế kỷ trước. Hắn đã nằm ngoài vòng lao lý và trốn tránh tội ác của mình gần 1 thập kỷ do sai lầm của cảnh sát khi phân loại những nạn nhân nữ của hắn thành 2 nhóm tốt và xấu.
Mọi chuyện bắt đầu vào năm 1969, một người đàn ông 23 tuổi không mấy nổi bật tên là Peter Sutcliffe lần đầu tiên bị cảnh sát ở miền Bắc nước Anh chú ý. Theo những người bạn của Sutcliffe, hắn từng bị thu hút bởi những cô gái bán dâm khi còn trong độ tuổi thiếu niên và luôn mong muốn khiến họ tổn thương.
Năm đó, cảnh sát đã ghi nhận 2 vụ tấn công nhằm vào gái mại dâm. Trong đó, một phụ nữ ở thành phố Bradford (Anh) đã bị tấn công bằng viên đá lớn. Tuy nhiên, họ đã bỏ qua mà không điều tra chi tiết sự việc.
6 trong số các nạn nhân của "Đồ tể Yorkshire". Ảnh: Reuters |
Sau khi gây án, Sutcliffe đã khoe khoang với bạn về "thành tích" của mình. Tuy nhiên, người bạn đó đã không báo cảnh sát. Nhiều năm sau đó, ông ta mới thừa nhận bản thân từng nghi ngờ Sutcliffe chính là "Đồ tể Yorkshire" từng khiến nước Anh khiếp sợ một thời.
Vài tháng sau vụ tấn công trên, kẻ sát nhân hàng loạt tiếp tục quay lại phố "đèn đỏ" ở Bradford cùng 1 chiếc búa. Nhưng cảnh sát khi ấy cho rằng mục đích của thanh niên 23 tuổi này chỉ là thực hiện 1 vụ cướp chứ không phải tấn công người khác và họ tiếp tục loại Peter Sutcliffer khỏi "tầm ngắm".
Tới tháng 7/1975, Sutciffe tiếp tục các hành vi tội ác của mình khi cố gắng sát hại người phụ nữ tên Anna Rogulskyj ở Keighley, gần Bradford. Hắn đã dùng búa đánh mạnh vào đầu nạn nhân gây vết thương nghiêm trọng, sau đó tiếp tục dùng dao chém lên người cô gái. Một tháng sau, "Đồ tể Yorkshire" tấn công một người khác tên Olive Smelt với cách thức tương tự.
Dù vậy, cảnh sát đã không thể liên kết các vụ việc với nhau cho tới năm 1978 sau khi nạn nhân thứ 8 của "Đồ tể Yorkshire" Helen Rytka được tìm thấy. Trong suốt những năm 1970 đến năm 1980, Sutcliffe đã giết 13 phụ nữ và bỏ mặc 7 người khác chết do các vết thương mà hắn gây ra.
Tuy nhiên, các sĩ quan cảnh sát ở Tây Yorkshire đã phạm sai lầm ngay từ đầu khiến họ không thể xác định được thủ phạm giết người. Sát nhân Sutcliffe đã giết hại những nạn nhân của hắn bằng búa, tua vít và dao. Tới khi nạn nhân thứ 5 của "Đồ tể Yorkshire" Jayne MacDonald, 16 tuổi, được phát hiện vào năm 1977, cảnh sát vẫn "dậm chân tại chỗ".
"Sai lầm bi thảm"
Vụ án mạng của Jayne MacDonald được cảnh sát khi ấy gọi là một "sai lầm bi thảm" bởi cô khác với những nạn nhân trước đó của Peter Sutcliffe. Bốn đối tượng mà Sutcliffe nhắm tới trước đó đều là gái mại dâm. Trong khi đó, MacDonald làm trợ lý cho một cửa hàng và được mô tả là cô gái "đáng kính và trong sáng". Điều này đã khiến những nạn nhân của kẻ giết người hàng loạt được chia thành 2 nhóm: Xứng đáng và không xứng đáng được hưởng công lý.
Trong lời khai sau khi bị bắt vào tháng 1/1981, Peter Sutcliffe đã nói: "Khi tôi đọc báo và biết MacDonald còn quá trẻ và không phải gái mại dâm, tôi đã cảm thấy mình như một kẻ vô nhân đạo và tôi nhận ra rằng có một thứ ma quỷ khiến tôi làm trái ý mình. Tôi như một con quái vật".
Trong báo cáo năm 1981 về cuộc điều tra chính thức liên quan tới vụ "Đồ tể Yorkshire", thanh tra Lawrence Byford cho biết một nạn nhân khác của Sucliffe là Josephine Whitaker, 19 tuổi, cũng là một phụ nữ trẻ hoàn toàn đáng kính và không phải gái mại dâm. Nhà của nạn nhân Whitaker ở khu dân cư Halifax, một nơi không có gái mại dâm lui tới.
Peter Sutcliffe được che bởi tấm chăn đen khi bị cảnh sát đưa tới tòa án vào tháng 1/1981. Ảnh: Getty |
Câu chuyện về những nạn nhân tốt-xấu đã khiến cảnh sát mất phương hướng trong thời gian đầu điều tra. Họ đã loại bỏ những nạn nhân nữ "đáng kính trọng" khỏi hồ sơ bởi họ cho rằng đối tượng của tay sát nhân hàng loạt chỉ là gái mại dâm.
Phần lớn nạn nhân của Sutcliffer bị áp sát vào tường và tấn công từ đằng sau. Họ thường bị chém bằng dao ở ngang ngực và bụng, quần áo bị xé toạc để lộ vết cắt trên cơ thể.
Giám đốc một công ty thám tử tên là Dennis Hoban là người nhận nhiệm vụ điều tra về cái chết của 2 nạn nhân đầu tiên của tay đồ tể. Theo sát vụ tấn công năm 1976 nhằm vào Emily Jackson, một người thỉnh thoảng bán dâm như một công việc "bán thời gian", ông Hoban khẳng định: "Tôi tin rằng kẻ thủ ác đứng sau vụ việc là một người ghét mại dâm. Tôi khá chắc chắn rằng đối tượng của hắn là những phụ nữ có lối sống buông thả, thường đi đến các hộp đêm chứ không nhất thiết chỉ là gái bán dâm".
Theo đó, trong quá trình điều tra, Peter Sutcliffe đã được mời tới trụ sở cảnh sát 9 lần nhưng họ đều không phát hiện vấn đề của tay sát nhân.
Những người bị "lãng quên"
Một người phụ nữ là nhân chứng từng sống trong thời kinh hoàng của "Đồ tể Yorkshire" đã kể lại những gì bà biết. Theo đó, bà đã chuyển thới khu phố Leeds vào năm 1978, khi mới 17 tuổi. Tại đây, bà tham gia vào một nhóm vận động chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái. Cả nhóm đã đấu với cả cảnh sát và giới truyền thông về cách thức điều tra và báo cáo những vụ giết người của tay sát nhân hàng loạt.
Bà kể rằng 3 ngày trước khi nạn nhân cuối cùng của "Đồ tể Yorkshire" Jacqueline Hill bị sát hại, bà cùng một người bạn gái đã ra ngoài chơi. Bà chia sẻ khi ấy, bà phản đối việc cảnh sát yêu cầu những người phụ nữ ở nhà buổi đêm để tránh kẻ sát nhân hàng loạt nhưng đối với nhiều người, nhà chính là nơi họ bị bạo hành và không tìm được cảm giác an toàn.
Nạn nhân đầu tiên bị Peter Sutcliffe giết chết vào năm 1975. Ảnh: Reuters |
Nhưng bà không nghĩ rằng mình sẽ gặp "Đồ tể Yorkshire" trong đêm đó. Bà cho biết bà cùng bạn gái đã cãi vã và người bạn đã bỏ lên đồi, để lại bà 1 mình trên đường vắng. Khi cảm thấy có người đứng sau, bà đã quay lại và trông thấy một người đàn ông bí ẩn đứng cách vài mét. Người này đã cất lời chào bàng giọng Yorkshire, bà trông thấy anh ta có mái tóc đen và để râu.
Sau đó, người phụ nữ đã nhanh chóng đi về phía đồi, gần một quán rượu có ánh đèn. Khi ấy, bà va phải một người đàn ông khác, người này đã đề nghị đưa bà về nhà sau khi thấy vẻ mặt sợ hãi của bà. Lúc quay lại, bà nhận thấy người lạ mặt bí ẩn trên đã biến mất.
Tuy nhiên, khi bà đem câu chuyện này kể với cảnh sát, họ đã gạt đi và nói rằng đối tượng không phải người địa phương mà là một kẻ đến từ Đông Bắc nước Anh, cụ thể là Wearside. Nguyên nhân là bởi vào tháng 3/1978, cảnh sát Tây Yorkshire nhận được một lá thư được viết bởi một người tự ký tên là "Đồ tể Jack" nhận trách nhiệm về tội ác.
Người đàn ông mà cảnh sát gọi là "Wearside Jack" sau đó đã gửi đoạn băng ghi âm giọng nói của anh ta cho cảnh sát, và các chuyên gia phương ngữ cho biết anh ta đến từ phía Đông Bắc Anh. Các đoạn băng được phát và chữ viết tay của anh ta hiển thị trên các bảng quảng cáo từ tháng 3/1978 cho đến khi Sutcliffe bị bắt.
Tuy nhiên, nữ nhân chứng cho biết đó chỉ là một trò lừa bịp. Bà khẳng định: "Tôi đã nghe thấy giọng nói của người đàn ông theo tôi lên đồi tối hôm đó và đó chắc chắn là giọng địa phương. Tôi cùng với một số người khác coi 'Wearside Jack' là một trò lừa bịp". Và bà đã đúng. Tuy nhiên, cảnh sát đã hoàn toàn phớt lờ những trình báo của bà.
Một trường hợp khác từng báo cáo về vụ tấn công của "Đồ tể Yorkshire" là 1 cô bé, khi ấy mới 14 tuổi. Trong giai đoạn đầu tội ác của Peter Sutcliffe, nạn nhân đã tới trình báo về việc bị tấn công bằng búa vì đã trò chuyện với người đàn ông đi kế bên. Tại trụ sở cảnh sát, cô đã nghe lời kể của những nhân chứng khác về kẻ thủ ác đã cố sát hại họ và xác nhận cô cũng bị tấn công bởi một người tương tự. Tuy nhiên, cảnh sát đa đuổi cô bé đi bởi "cô không phải gái bán dâm".
Phải tới trường hợp của Jayne MacDonald, cảnh sát mới có cái nhìn hoàn toàn khác về vụ việc.
Theo nhà báo Joan Smith, người đưa tin về các vụ giết người Sutcliffe thuộc một đài phát thanh địa phương ở Manchester, đã thu thập được một hồ sơ cảnh sát về vụ án chi tiết về các nạn nhân cho thấy cách cảnh sát phân loại phụ nữ là "vô tội" và "không vô tội" dựa trên các lựa chọn về đẳng cấp và lối sống như uống rượu, sống thử và "tâm thần bất ổn"
Nhiều người vẫn lầm tưởng, giống như họ đã làm trong quá trình săn lùng Peter Sutcliffe, rằng những người đàn ông hãm hại và giết phụ nữ trong đường dây mại dâm không gây nguy hiểm cho "nhóm phụ nữ đáng kính". Lý do là những kẻ giết người này chỉ đơn giản là có lòng căm thù sâu sắc đối với gái mại dâm, mặc dù có nhiều bằng chứng cho thấy nói chung chúng có một sự căm thù bệnh hoạn đối với phụ nữ. Đây chính là vụ việc của Peter Sutcliffe đã khiến cảnh sát mất hơn 10 năm để tìm ra.
Minh Hạnh (Theo Al Jazeera)
