Những kỵ sĩ chân trần trên Cao nguyên trắng

Những ngày chấp chớ? sang xuân này, Bắc Hà ngát trắng hoa mận, hồng tươ? hoa đào, thu hút bao du khách đến tìm vẻ đẹp mùa xuân. Trong cảnh sắc tuyệt đẹp đó, không ít ngườ? đến đây để một lần được nếm loạ? rượu ngô cay nồng, ngắm những chú ngựa thong dong trên những con đèo bốn mùa mây phủ, và nhất là để một lần nhìn thấy những kỵ sĩ chân trần rạp mình trên lưng ngựa...

Những kỵ sĩ chân trần

Vàng Văn Quyết ngừng tay l?ềm cắt cỏ kh? nghe t?ếng ngườ? gọ?. Ngẩng đầu lên chào, chàng tra? ngườ? Tày có nụ cườ? h?ền, ôm đống cỏ vo? đ? về phía chuồng ngựa để ở một góc rồ? mờ? khách vào nhà.

Quyết bảo mấy hôm nay không có v?ệc gì ngoà? thị trấn nên ở nhà chăm sóc ruộng vườn, và cũng để chú ngựa “chân trắng” của mình được nghỉ ngơ? bở? mấy hôm trước ngựa có b?ển h?ện đau bụng kh? trờ? chuyển lạnh.

“Phả? ở nhà cho nó uống thuốc lá, ăn ngô thô?. Ngựa cũng như mình, làm nh?ều mệt, đổ bệnh ra là khổ”.

Công v?ệc hàng ngày của Quyết cùng chú “chân trắng” của mình là rong ruổ? khắp thị trấn, rồ? mùa nào thức nấy, t?ện gì chở đó. Quyết bảo trông thế thô? chứ mỗ? chuyến chú ngựa cũng kéo được cả tấn hàng trên xe.

Dẫn khách ra sân, Quyết vào chuồng dắt ngựa ra khoe rằng con ngựa này mua hết 25 tr?ệu đồng. “Cả g?a tà? nhà mình đó. Không yêu nó sao được, nhờ nó mà mình mớ? nuô? được vợ, được con mà” – Quyết khoe.

Cậu cán bộ của Phòng Văn hóa Thông t?n huyện Bắc Hà tên Quang bảo: “Hắn là tay đua tham g?a g?ả? đua ngựa từ những ngày đầu kh? g?ả? đua ngựa được gây dựng lạ? cách đây 7 năm và đã và? lần đoạt g?ả?”.

Quyết ngượng nghịu trước lờ? “quảng cáo” đó rồ? g?ả? thích cho khách nghe những yếu tố cần th?ết để chú ngựa có được phong độ kh? vào đường đua. Đó là mỗ? buổ? sáng hoặc ch?ều đều đưa ngựa ra suố? tắm rồ? cho nghỉ ngơ?.

V?ệc làm chuồng ngựa cũng rất quan trọng. Mỗ? con có một tính cách, nếu không phù hợp thì nó sẽ phá, lồng lộn, ảnh hưởng tớ? t?nh thần th? đấu.

Thức ăn của ngựa ngày thường là cỏ, cám. Tuy nh?ên, trước g?a? đoạn cho ngựa đ? đua càng cần phả? chú ý kỹ hơn đến khẩu phần ăn của ngựa. Lúc này phả? cho ngựa ăn thêm ngô, thóc, đậu tương, trứng gà sống.

Tìm đến nhà Vàng Văn Huỳnh – Vô địch G?ả? đua ngựa năm 2012, 2013 – nhưng không gặp. Vợ Huỳnh cho b?ết chồng đang đ? xây nhà thuê.

Qua đ?ện thoạ?, Huỳnh bảo k?nh ngh?ệm mà mình tích lũy được để có thể vượt qua hàng trăm đố? thủ là lòng dũng cảm.

“Kh? vào đua, ngồ? trên lưng ngựa, em cố gắng hạ thấp trọng tâm cơ thể. Dùng chân đ?ều kh?ển ngựa để ngựa bám cua và tăng tốc. Quan trọng là phả? yêu ngựa, cảm nhận được tình yêu đó, ch?ến mã sẽ hết lòng gắng sức vì chủ” – Huỳnh ch?a sẻ.

G?ống như Quyết và Huỳnh, Vàng Văn Cương cũng là tay đua “có số” ở xứ sở đua ngựa Bắc Hà.

Công v?ệc hàng ngày của Cương cũng là lên nương, lúc rảnh lạ? cùng ngựa ch?ến rong ruổ? dọc ngang mảnh đất này k?ếm sống. Cương bảo ngựa ở đây rất khỏe, nhưng cá? chất khí hậu khắc ngh?ệt, nhất là mùa đông kh? sương muố? nh?ều thì càng phả? chăm sóc ngựa chu đáo, cẩn thận.

Kh? thấy ngựa dùng chân cào xuống đất, đứng lên nằm xuống l?ên tục là nó bị đau bụng. Hay kh? thấy nó chảy nước mũ? nh?ều nghĩa là nó đang bị cúm, bị sổ mũ?.

Tùy từng bệnh mà có loạ? thuốc r?êng, như kh? ngựa mắc bệnh v?êm phổ?, sổ mũ? thì dùng thảo quả khô ngh?ền nhỏ pha vớ? nước rồ? cho ngựa uống và? lần, dùng lá thuốc xông mũ? là khỏ?.

Để chống cảm lạnh, chống rét cho ngựa trong mùa đông g?á lạnh thì cần cho ngựa ăn thêm bã rượu ngô...

Lờ? g?ả? cho những ch?ến mã xứ Bắc Hà

Bao đờ? nay, nổ? danh vớ? rượu ngô, Bắc Hà còn được b?ết đến vớ? những con ch?ến mã, những cuộc đua khốc l?ệt.

B?ết bao ngườ? tìm đến chợ ph?ên nơ? đây vào mỗ? sáng chủ nhật để tìm cho mình những con trâu, con ngựa ưng ý. Theo đó, trâu ngựa từ khắp nơ? cũng tìm về “Ngã 5”, chọn đây làm chốn trao đổ?, mua bán nổ? t?ếng ở xứ Lào Ca?.

Ông lão Vàng Văn Nùng – một “chuyên g?a” săn ngựa châm thuốc lào, rít một hơ? thật mạnh kể cho khách nghe những câu chuyện về cá? thờ? đ? săn tìm ngựa đua khắp đất trờ? Tây Bắc thuở xưa.

Những mảnh đất tít xa như Yên Bá?, Hà G?ang hay cả Trung Quốc, đô? chân trần của ông cũng đã đến để tìm mua ngựa. Mua được rồ? mang về chăm sóc cho đến kh? lớn, khỏe mang bán rồ? lạ? lên đường k?ếm tìm ngựa khác.

Gần ha? chục năm nay, tuổ? cao, đô? gố? không chịu nghe lờ? kh? qua những con dốc cao chót vót, lão mớ? chịu ở nhà.

Mắt sáng lên, ông Nùng kể về k?nh ngh?ệm chọn ngựa của mình. Ông bảo, cá? g?ống ngựa chạy nhanh, kéo khỏe là ngựa đực, chọn con có dáng hình cao ráo, gân to, thịt săn chắc, chân thẳng và thon chắc, móng chụm, ngực nở, cổ vạm vỡ, răng trắng đều, bờm dày, lông đều.

Kh? mua phả? chú ý xem răng để thấy độ trắng, độ mòn răng mà đoán tuổ?. Nh?ều con trông đẹp lắm nhưng cũng không mua bở? co? kĩ thấy nó dữ quá. Ra chợ bán, khách t?nh nhận ra, ảnh hưởng đến mình – ông ch?a sẻ.

Chợt nhớ câu chuyện hồ? sáng vớ? Quyết, nghe cậu kể rằng g?ờ có không ít ngườ? lên chợ ngựa Bắc Hà nhưng mua phả? ngựa Trung Quốc. Cá? g?ống ngựa ấy to hơn ngựa mình nhưng yếu, lạ? hay ốm. Nh?ều ngườ? mua về, và? hôm ngựa lăn quay, mổ ra thấy thịt cứ vàng vàng, thớ thịt nhão.

Cuộc đua kì thú trên “Cao nguyên trắng”

Cuộc đua này mớ? được phục dựng lạ? sau mấy chục năm mất bóng. Trước đó, kh? mảnh đất này là xứ tự trị, những cuộc đua được tổ chức mỗ? độ xuân về ngay sát d?nh của Vua Mèo Hoàng A Tưởng.

Kh? đó, trên trường đua dướ? chân nú? Ba Mẹ Con, các tay đua xuất phát ngay sau t?ếng súng nổ, rạp mình trên lưng ngựa.

Đến gần đích, kỵ mã đều nhảy thật nhanh xuống đất, nhằm b?a bắn l?ền mấy phát súng rồ? cướp quả cầu đỏ, nhảy lên ngựa quay về đ?ểm xuất phát. A? vừa nhanh, vừa bắn súng trúng đích nh?ều nhất là ngườ? ch?ến thắng. Ngườ? thắng cuộc, bên cạnh những phần thưởng lớn còn mang lạ? n?ềm v?nh dự cho dòng tộc, cho bà con thôn bản mình thêm tự hào.

Bây g?ờ, khách du lịch tìm đến xứ sở này nh?ều hơn. Bên cạnh v?ệc tìm thấy nơ? đây cảnh sắc ph?êu bồng, thứ men say ngào ngạt, họ còn được chứng k?ến những cuộc đua ngựa sô? nổ?, hấp dẫn của những chàng tra? đầy hào sảng.

Vốn thường ngày họ mang dáng vẻ rụt rè, ít nó?, tớ? trường đua lạ? bỗng chốc hóa thành những chàng ch?ến b?nh can trường, dũng cảm, khéo léo đ?ều kh?ển dây cương, thúc ngựa chạy đúng hướng, lao mình về phía trước vớ? sự tập trung cao độ, ánh mắt sáng lên n?ềm hy vọng, t?nh thần quyết tâm g?ành ch?ến thắng.

Ông Nguyễn Văn Chung – Trưởng phòng Văn hóa Thông t?n huyện Bắc Hà cho b?ết, lễ hộ? đua ngựa đã được tổ chức lạ? từ năm 2007 sau mấy chục năm g?án đoạn.

Đ?ều đáng mừng là lần tổ chức năm sau đều to hơn năm trước cả về mức độ ngườ? tham g?a, quy mô g?ả? thưởng và thu hút thêm nh?ều du khách đến thưởng ngoạn.

Và những kỵ sĩ chân trần đã trở thành một b?ểu tượng văn hóa độc đáo của Cao nguyên trắng Bắc Hà.

Theo Pháp luật V?ệt Nam