Nếu thấy hạ sườn phải khó chịu kèm theo là bạn ăn không ngon miệng. Khi đó, có thể gan bạn đang có vấn đề.
Dấu hiệu
Nếu cơ thể bạn có những dấu hiệu sau, bạn hãy cân nhắc đi kiểm tra chức năng gan.
1. Đau dạ dày
Ngoài tình trạng đau dạ dày, bạn cũng có thể bị buồn nôn. Những người bị tổn thương gan thường cảm thấy buồn nôn kéo dài vì gan bị giảm khả năng thải độc. Đây là một trong những dấu hiệu thường gặp của tổn thương gan.
2. Mệt mỏi
Một trong những dấu hiệu tổn thương gan là cảm thấy mệt mỏi. Điều này là do mức độc tố trong máu tăng vì gan không thể loại bỏ độc tố thích hợp.
3. Chán ăn
Điều này xảy ra do khả năng sản sinh mật bị giảm, mật giúp tiêu hóa chất béo trong chế độ ăn. Khi thực phẩm không được tiêu hóa đúng cách, nó có thể dẫn tới chán ăn.
4. Rối loạn tiêu hóa
Gan bị tổn thương có thể khiến bạn thường xuyên bị khó tiêu hoặc tiêu chảy. Ngoài ra, do mật không được sản xuất hợp lý, bạn cũng có thể bị hội chứng ruột kích thích, trướng bụng và sỏi mật.
5. Thay đổi màu sắc nước tiểu
Nếu nước tiểu có màu sẫm, đây có thể là dấu hiệu gan bị tổn thương. Điều này là do mức bilirubin cao được sản sinh trong cơ thể mà gan không không thể đào thải được khiến nó tích tụ dư thừa trong thận.
6. Thay đổi màu phân
Vì không có đủ mật được sản sinh do suy chức năng gan nên có thể dẫn tới những thay đổi trong màu phân. Phân có thể chuyển sang màu vàng nhạt, màu đất sét hoặc màu xám.
7. Vàng da
Vàng da là do sự gia tăng bilirubin trong máu và trong mô cơ thể, sẽ được bài tiết trong thận. Đây là một trong những ảnh hưởng của tổn thương gan lên cơ thể.
8. Những thay đổi ở bụng
Nếu bạn bị đau hoặc chuột rút bụng và trướng bụng, đây là thể là những dấu hiệu bạn bị cổ trướng và suy chức năng gan.
9. Giữ nước
Đây là một trong những dấu hiệu của tổn thương gan, đặc biệt nếu dịch tích tụ ở mắt cá chân và bàn chân. Bạn cần đi khám bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu này.
10. Ngứa da
Khi gan bị tổn thương, da trở nên nhạy cảm hơn, thường bị ngứa và đóng vảy. Bạn cũng có thể hay bị thâm tím da.
11. Đau bụng
Gan nằm ở hạ sườn phải. Vì vậy, khi có đau ở khu vực này, có thể là gan đã bị tổn thương.
12. Xuất huyết tiêu hóa
Những xét nghiệm kiểm tra chức năng gan
Xét nghiệm máu:
Một số chỉ số phổ biến bạn có thể nghe bác sĩ hoặc y tá đề cập đến:
ALT: ALT là một enzyme giúp phân hủy protein và được tìm thấy chủ yếu ở trong các tế bào gan. Chỉ số ALT cao nghĩa là bạn bị tổn thương gan.
ALP: ALP là một enzyme được tìm thấy trong gan, ống mật, xương. Chỉ số ALP cao nghĩa là bạn bị tổn thương gan, mắc bệnh gan, tắc nghẽn đường mật, bệnh xương khớp.
Dựa trên các chỉ số các enzyme bác sĩ sẽ cho bạn biết sức khỏe gan
Albumin và protein toàn phần: 2 protein quan trọng của gan là albumin và globulin. Chỉ số này giảm có nghĩa là bạn có thể bị tổn thương gan hoặc mắc bệnh gan.
AST: AST là một loại enzyme có trong gan. Chỉ số enzyme này cao đồng nghĩa với việc bạn bị tổn thương gan hoặc mắc bệnh gan.
Bilirubun: Bilirubun được sản xuất từ tế bào hồng cầu. Bình thường, gan bài tiết bilirubin ra khỏi cơ thể. Nếu nồng độ bilirubin cao, bạn có thể bị vàng da, tổn thương gan.
GGT: nếu nồng độ enzyme GGT cao có thể làm tổn thương gan, ống mật.
LD: LD cũng là một enzyme khác của gan, khi nồng độ enzyme này cao nghĩa là gan có bạn có thể bị tổn thương, tuy nhiên cũng có nhiều yếu tố khác khiến chỉ số này tăng.
Xét nghiệm đông máu: xét nghiệm này để biết được phải mất bao nhiêu lâu mới có thể hình thành một cục máu đông. Nếu thời gian đông máu dài thì đó là dấu hiệu của tổn thương gan. Các loại thuốc làm loãng máu như warfarin (Coumadin), cũng có thể khiến thời gian đông máu dài hơn.
Những lưu ý trước khi thực hiện xét nghiệm chức năng gan?
Có một số loại thuốc và thực phẩm có thể ảnh hưởng đến kết quả của xét nghiệm, bạn không nên ăn uống trong vòng 10 – 12 giờ trước khi làm xét nghiệm.
Hãy nói với bác sĩ những loại thuốc bạn đang dùng gồm thuốc không cần đơn và thuốc thảo dược.
Siêu âm
Bệnh viêm gan cấp tính và mạn tính: siêu âm gan có thể thấy được các tổn thương của gan, kích thước gan tăng nhưng hình nhu mô gan chưa thấy có biến đổi rõ rệt.
Có thể thấy được 3 cấp độ của bệnh gan từ nặng đến nhẹ:
- Cấp độ nhẹ: gan không có dấu hiệu gì bất thường mà chỉ có nguy hiểmững dấu hiệu nhẹ xuất hiện
- Cấp độ trung bình: gan bắt đầu có những biểu hiện bất thường, gan to, lá lách sung to cấp độ nhẹ.
- Cấp độ nặng: gan co nhiều biểu hiện bất thường, tiếng vang lớn, phân bố không đồng đều, bề mặt gan nhẵn, lá lách sung to.
Bệnh gan nhiễm mỡ: Khi siêu âm được xem là một phần hoặc toàn bộ mô gan, có thể đánh giá tình trạng gan nhiễm mỡ của bệnh nhân.
Bệnh xơ gan: Chẩn đoán siêu âm dựa vào kích thước gan và mô gan. Kích thước gan lúc đầu tăng lên, về sau ở giai đoạn muộn gan teo nhỏ lại. Ở giai đoạn muộn của xơ gan, siêu âm còn có thể thấy gan có hình nốt nhỏ và vừa đường kính dưới 1cm. Ngoài ra, siêu âm còn có thể phát hiện các hậu quả của xơ gan như cổ trướng, giãn tĩnh mạch, lách to
Ung thư gan : Đa số ở người lớn là ung thư biểu bì tế bào gan, ở trẻ em - đặc biệt là dưới 2 tuổi - thường là ung thư biểu mô tế bào. Các dấu hiệu siêu âm của ung thư gan thường được xem như là gan to hoặc toàn bộ thùy não, các bề mặt gan gồ ghề nếu các khối u nằm ở những góc nông, thấp và góc cạnh của gan và hàm mở rộng.
Ngoài ra siêu âm còn giúp các bác sĩ phát hiện ra một số loại bệnh khác như áp - xe gan, sán lá gan, nang gan, u máu trong gan… Thông qua các hình ảnh siêu âm mà các bác sĩ có thể có thể đánh giá được mức độ nặng nhẹ của tình trạng bệnh tình, từ đó các bác sĩ chuyên khoa gan sẽ đưa ra những phương pháp điều trị phù hợp với bệnh tình và sức khỏe của bệnh nhân.
Trước khi siêu âm bệnh nhân cầm làm gì
Trước khi siêu âm, bác sĩ thường khuyên bệnh nhân uống nhiều nước để có kết quả siêu âm tốt nhất. Uống nhiều nước sẽ làm cho bụng căng lên, siêu âm sẽ dễ dàng hơn và kết quả là hình ảnh siêu âm chính xác và rõ ràng hơn. Bệnh nhân nên uống nước thay vì uống đồ uống có ga hoặc nước ngọt.
Ngoài ra, trước khi siêu âm gan một tuần, bệnh nhân nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm khó tiêu, chất béo cao, nhưng nên ăn dễ tiêu hóa thức ăn để không gây áp lực lên gan. Thời gian tốt nhất cho siêu âm là vào buổi sáng, lúc này bụng bệnh nhân sẽ trống rỗng để có kết quả chính xác nhất.
Hữu Bằng (T/h)
