“Hoành Sơn nhất đá?, vạn đạ? dung thân” - câu sấm ấy của Trạng Trình (Nguyễn Bỉnh Kh?êm) đã g?úp Nguyễn Hoàng gây dựng nên một tr?ều đạ? tồn tạ? mấy trăm năm. Và nay, không phả? ngẫu nh?ên mà nơ? đây lạ? được chính vị Đạ? tướng lừng danh thế g?ớ? chọn cho mình làm nơ? an nghỉ vĩnh hằng.
Nằm nép mình dướ? chân của dãy Hoành Sơn (Đèo Ngang), mặt hướng ra vịnh Hòn La, xã Quảng Đông thuộc huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình là vùng đất hẹp nhưng lạ? mang trong mình nh?ều dấu mốc lịch sử của dân tộc.
Xưa, nơ? đây là vùng ch?ến địa g?ữa Đạ? V?ệt và Chăm Pa, đến năm 1069, mớ? chính thức thuộc về Đạ? V?ệt. Trong những năm tháng ch?ến tranh chống Mỹ, vịnh Hòn La là nơ? tàu Hồng Kỳ t?ếp tế gạo cho quân và dân ta. G?ặc Mỹ đ?ên cuồng trút xuống đây hàng ngàn tấn bom đạn hòng cắt đứt con đường ch? v?ện từ đường b?ển. Quân và dân xã Quảng Đông đã anh dũng ch?ến đấu, hy s?nh lập nên nh?ều ch?ến công oanh l?ệt góp phần thống nhất Tổ quốc.
Xã Quảng Đông có 5 thôn là Vĩnh Sơn, Thọ Sơn, M?nh Sơn, Đông Hưng và 19-5, vớ? bề dày hơn 500 năm. Xưa, ở Quảng Đông nhân dân xây dựng nh?ều đình chùa, m?ếu mạo để thờ phụng trờ? phật và những ngườ? có công vớ? nước.
Nơ? an nghỉ của Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp ở Vũng Chùa (Quảng Bình).
Ngô? đình ở làng Vĩnh Sơn được m?êu tả có cột bằng gỗ l?m to ha? ngườ? ôm không xuể. Còn phía b?ển, trên hòn Nồm có một ngô? chùa nép mình bên vách nú?, được xem là nơ? l?nh th?êng của những ngư dân ra khơ?, vào lộng. Trả? dà? trên đất Quảng Đông là những ch?ến lũy, hầm hào, m?ếu thờ thần hoàng kha? khẩn vùng đất này của ngườ? xưa để lạ?.
Ở Quảng Đông có ba dòng họ lớn, có công vớ? quê hương, đất nước là Võ, Lê, Đ?nh. Ngườ? dân ở đây vẫn lưu truyền câu chuyện về ông Võ Câu.
Ông s?nh ra trong một g?a đình làm ruộng ở thôn Vĩnh Sơn, sức khỏe hơn ngườ?. Một hôm có ch?ếc tàu ch?ến của tr?ều đình ghé vào lấy nước ở g?ếng làng. Một ngườ? lính dùng ha? ch?ếc chum to để gánh nước vớ? bộ dạng ra oa?, kh?nh thường dân làng.
Lúc này, ông Võ Câu đang cày ruộng, thấy vậy, ông chậm rã? nhấc bổng con trâu mộng đ? xuống bờ b?ển rửa chân cho trâu, trước sự k?nh ngạc, thán phục của quan quân. Ông được tuyển vào lính và trở thành võ quan của tr?ều Nguyễn. Ông đã anh dũng hy s?nh trong một trận ch?ến trên đất Bắc. Tôn trọng vị tướng nghĩa h?ệp, những ngườ? lính đã kh?êng th? hà? ông ròng rã hơn một tháng trờ? mớ? về đến quê. Mộ ông được táng ở đầu làng. H?ện con cháu dòng họ Võ và ngườ? làng vẫn thường xuyên chăm sóc phần mộ của ông.
M?nh đường thủy tụ, huyền vũ cao dày
Là một cán bộ địa chính về hưu, đam mê nguyên cứu, sưu tầm, ông Lê Huy Hoành ở thôn 19-5 được xem là nhà văn hóa bản địa. Ông Hoàng cho rằng, vùng đất Quảng Đông, đặc b?ệt là Mũ? Rồng là nơ? tụ phong, tụ khí, tụ thủy. Ông cha nó?, “đất lành ch?m đậu”.
Đ?ều này quá đúng vớ? Quảng Đông. Ngoà? hòn Nồm (đảo Yến) đố? d?ện vớ? Mũ? Rồng là nơ? duy nhất loà? ch?m yến còn tồn tạ? tính từ m?ền Bắc vào. Cách đó không xa là đảo ch?m vớ? hàng chục vạn hả? âu xám chọn làm vương quốc.
Ông Hoàng trước ban thờ Đạ? tướng.
Ch?m ở đây không b?ết sợ ngườ?, bắt chúng như bắt gà trong chuồng. Dướ? lòng b?ển b?ếc là muôn vàn sản vật r?êng có, đặc b?ệt là bào ngư - một loạ? đặc sản mà muôn đờ? vua chúa ưa chuộng.
Mũ? Rồng là một hòn nú? trong hệ Hoành Sơn ngạo nghễ chồm ra b?ển. Ngay vách đá có ha? hang động nhỏ đố? xứng. Mỗ? lúc tr?ều dâng, sóng b?ển tung bờm trắng xóa thọc sâu vào hang rồ? phun ra, g?ống hệt một con rồng khổng lồ đang phun nước.
Ha? bên Mũ? Rồng, có ha? bã? cát vàng trả? dà? theo chân sóng, vớ? những bã? đá l?ếp xếp chồng lên nhau trông g?ống vảy rồng phát lộ. Đố? d?ện Mũ? Rồng là hòn Nồm, như bức bình phong g?úp vịnh nhỏ Vũng Chùa tĩnh lặng bốn mùa.
Theo ông Hoành, xưa nay ngườ? dân ở đây vẫn luôn xem Mũ? Rồng là vùng đất th?êng, nơ? đất trờ? hộ? tụ. Trên đỉnh Mũ? Rồng ngườ? xưa đã đặt một tảng đá, gọ? là hòn đá thề, một dạng như đàn tế trờ?, hàng năm dân làng đến đó để cung cáo trờ? phật, mong cầu sự bao bọc, chở che. Chính vì thế mà xưa nay, nơ? đó không a? dám mạo phạm.
“Lâu nay, ngườ? làng vẫn đồn truyền Mũ? Rồng là huyệt mộ thích hợp cho những bậc kha? quốc công thần uy trấn th?ên hạ. Theo quan n?ệm ngườ? xưa, huyệt mộ của bậc k?ệt xuất phả? là vùng đất m?nh đường thủy tụ, huyền vũ cao dày, rồng cuộn, hổ phục. Tất cả những yếu tố đó Mũ? Rồng đều đáp ứng: Nơ? m?ền nú? m?ền b?ển đều hợp về, đứng g?ữa ha? m?ền Nam Bắc. B?ển cả g?ữ phía trước, nú? cao g?ữ phía sau, hình thế vững chã?, ấy là do trờ? đất xếp đặt. Kh? nghe t?n Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp chọn Mũ? Rồng làm nơ? an nghỉ, dân làng a? cũng mừng” - ông Hoành tâm đắc nó?.
Theo ông Hoành, xưa nay ngườ? dân ở đây vẫn luôn xem Mũ? Rồng là vùng đất th?êng, nơ? đất trờ? hộ? tụ. Trên đỉnh Mũ? Rồng ngườ? xưa đã đặt một tảng đá, gọ? là hòn đá thề, một dạng như đàn tế trờ?, hàng năm dân làng đến đó để cung cáo trờ? phật, mong cầu sự bao bọc, chở che. Chính vì thế mà xưa nay, nơ? đó không a? dám mạo phạm. |
Theo Hoàng Nam/TP
