Đa phần những người lao động “đầu tắt mặt tối” chỉ đủ ăn và ít có tài sản tích lũy. Trong khi những khó khăn bất trắc thì luôn rình rập và không nhiều người có thể tránh khỏi. Đó là tai nạn, là ốm đau, là chậm tiền hàng, là chậm được trả lương… tất cả đều có mẫu số chung là khiến người lao động thiếu tiền trang trải cuộc sống. Từ đó, nhu cầu vay tiền gấp đã ra đời.
Nhận diện ẩn hoạ
Nắm bắt nhu cầu của một số người đang gặp khó khăn, người có nhu cầu về tài chính. Một số đối tượng đã lợi dụng việc này để cho vay với lãi s
uất cao gấp nhiều lần mức quy định của pháp luật. Đó là tín dụng đen. Chiêu trò của chúng là quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội, dán các tờ rơi bừa bãi tại cột điện, bờ tường, đầu hẻm… Nội dung là cho vay nhanh chóng, không thẩm định hồ sơ, không chứng minh thu nhập, không gặp mặt, lãi suất thấp, giải ngân trong vòng “một nốt nhạc”. Ngay khi người vay liên hệ, chúng sẽ yêu cầu phải cài đặt một ứng dụng di động rồi làm hồ sơ trực tuyến trên ứng dụng đó. Sau khi gửi hồ sơ, họ sẽ nhận được tiền trong vòng “một nốt nhạc’. Cũng có một số đối tượng không yêu cầu cài đặt ứng dụng nhưng vẫn giải ngân ngay ngay lập tức. Tất cả đều rất nhanh, đúng nghĩa là cho vay tiền gấp. Tuy nhiên, đó mới chỉ là màn dạo đầu cho những bi kịch tiếp sau.
Anh Tr. là công nhân trọ tại Thủ Đức (TpHCM), một nạn nhân của tín dụng đen, sau khi đề nghị vay 10 triệu thì chỉ nhận được hơn 8 triệu đồng. Số tiền gần 2 triệu đồng còn lại, chúng giải thích là lãi suất trả trước và anh cũng không rõ chúng tính lãi theo cách nào. Vì đang cần tiền và không muốn phiền đến gia đình, anh đành chấp nhận. Đến hạn thanh toán, anh “té ngửa” khi bị bắt nộp thêm mấy khoản phí “trên trời” khác. Anh không đồng ý, chúng lập tức giở trò giang hồ như nhắn tin đe dọa, gọi điện chửi bới người thân, bạn bè mà khi vay tiền, chúng đã bắt anh cung cấp số điện thoại để “đối chiếu’ hay quá đáng hơn là đến tận phòng trọ của anh gây gổ. Không chịu nổi, anh buộc phải đồng ý trả những khoản phí đó và tất toán. Nhưng khi ấy, chúng lại đưa thêm các khoản phí khác khiến tổng số tiền phải trả lên đến gần trăm triệu. Vì đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình, anh buộc phải vay mượn khắp nơi để trả cho xong.
Các hình thức vay khác
Để giải quyết nhu cầu vay tiền của người lao động, nhà nước đã cấp phép cho rất nhiều hình thức vay khác nhau và các đơn vị được cấp phép đều gọi chung là tổ chức tín dụng. Ngân hàng, công ty tài chính và các chuỗi cầm đồ là những tổ chức tín dụng như thế. Mỗi tổ chức tín dụng lại có chức năng cung cấp những gói vay khác nhau, với điều kiện vay, hạn mức vay, thời gian duyệt vay khác nhau nhằm đáp ứng mọi nhu cầu vay chính đáng của người lao động.
Ngân hàng cung cấp cả hai hình thức vay là thế chấp và tín chấp. Vay thế chấp yêu cầu phải có tài sản đảm bảo như nhà đất hoặc ô tô trong khi tín chấp thì không yêu cầu. Ưu điểm của vay thế chấp là hạn mức vay cao tuỳ thuộc giá trị tài sản đảm bảo; thời gian vay dài, lên đến 20 năm, và lãi suất thấp hơn, chỉ dao động trong khoảng từ 7% - 14%/năm so với lãi suất tín chấp từ 18% - 28%/năm. Còn lại, cả hai hình thức này đều yêu cầu phải chứng minh thu nhập và không có nợ xấu. Thời gian duyệt vay thế chấp vào khoảng từ 5 đến 7 ngày làm việc trong khi vay tín chấp thì từ 4 đến 5 ngày làm việc, tùy từng ngân hàng.
Các công ty tài chính chủ yếu cho vay tín chấp với điều kiện vay được tinh giản hơn ngân hàng nhưng vẫn phải chứng minh thu nhập và không có nợ xấu. Hạn mức các khoản vay từ công ty tài chính thấp hơn ngân hàng, tối đa cũng chỉ 50 triệu đồng trong khi lãi suất rơi vào khoảng 30% - 50%/năm, tuỳ từng khoản vay. Thời gian duyệt vay từ khoảng 3 ngày làm việc.
Cuối cùng là các chuỗi cầm đồ như F88. Đây là những tổ chức tín dụng hợp pháp, được nhà nước cấp phép và quản lý nên đáng tin cậy hơn cửa hàng tự phát khác. Điểm chung của vay cầm cố này là thời gian phê duyệt nhanh, tối đa là 30 phút, thậm chí tại F88 còn nhanh hơn, chỉ khoảng 15 phút. Thời gian vay có thể lên đến 18 tháng, lãi suất cũng tương đương các công ty tài chính. Đây là hình thức vay ít yêu cầu các điều kiện đi kèm, trừ việc khách hàng cần chứng minh mình là chủ sở hữu hợp pháp của tài sản - chính chủ.
Với thời gian duyệt vay nhanh chóng, điều kiện duyệt vay đơn giản, cầm đồ đang trở thành một trong những giải pháp vay có thể góp phần làm hạn chế tín dụng đen, đáp ứng nhu cầu vay tiền gấp của người lao động.
Thu Hà
