Nhông cát, tên khác là dông cát, nhông biển, nhông cát sử nữ sinh... là một loài bò sát giống thằn lằn. Nhông cát chỉ có ở các tỉnh miền Trung và là đặc sản từ Quảng Trị đến Bình Thuận.
Nhiều nghiên cứu cho rằng, loài bò sát này không chỉ ăn các loại côn trùng như dế, châu chấu, kiến, ong đất mà thực phẩm chủ yếu của chúng là các mầm non thảo dược nên dược tính của nhiều loài thảo dược đã thấm vào thịt nhông. Do vậy, thịt nhông cát không những là món ăn ngon mà còn là vị thuốc quý chữa bệnh.
| Nhông cát |
Nhông cát bắt về, bỏ đầu, lột da, mổ bụng, bỏ ruột gan chỉ giữ lại trứng và mật, rửa sạch, dùng tươi hay phơi, sấy khô.
Theo Đông y, thịt nhông cát có vị ngọt, mặn, mùi thơm, tính bình, không độc, có tác dụng bồi bổ, giảm đau, kích thích tiêu hóa, tiêu độc, làm khô vết thương. Thịt nhông cát có giá trị dinh dưỡng cao. Có thể chế biến thành một số món ăn như nhông nướng, nhông hấp, nhông quay, nhông xào lăn, chả nhông, cháo nhông... là phương thuốc bổ dưỡng có tác dụng chữa sốt, cảm lạnh, đau nhức, ho, kém tiêu, hen suyễn, lở ngứa.
Chữa suy dinh dưỡng, gầy còm, trẻ em kém ăn, chậm lớn: Thịt nhông băm nhỏ, nêm gia vị, xào chín rồi cho vào cháo đã nấu, ăn đều đặn hằng ngày. Có thể làm ruốc từ thịt nhông như thịt cóc, thịt tắc kè.
Chữa nhức mỏi gân xương, thấp khớp, tê bại: Thịt nhông cát phơi hay sấy khô, tán nhỏ, rây bột mịn, uống 2-3 lần trong ngày, mỗi lần 10-20g. Có thể trộn bột với mật ong hoàn viên bảo quản dùng dần.
DS. Đỗ Đức Huy/Suckhoedoisong
