Công chúa Hàm Hương là nhân vật quen thuộc trong bộ phim đình đám Hoàn Châu Cách Cách. Mặc dù xuất hiện không nhiều nhưng nhân vật Hàm Hương để lại ấn tượng vô cùng sâu sắc trong lòng khán giả yêu thích bộ phim này.
Hình ảnh nàng công chúa xinh đẹp, dịu dàng với mùi hương thơm ngát thu hút bươm bướm không chỉ khiến vua Càn Long say mê mà còn phần nào lấn át cả những nhân vật chính như Tiểu Yến Tử và Hạ Tử Vy.
Mặc dù thường được xem là nhân vật truyền thuyết nhưng trên thực tế, Hàm Hương được xây dựng dựa trên một nguyên mẫu có thật, chính là Dung Phi (1734 - 1788). Theo các nhà khảo cổ Trung Quốc, đây là người có thật trong lịch sử Trung Quốc.
Họ đã phát hiện phần mộ của Hàm Hương tại lăng Tuân Hóa Thanh Đông, thuộc thành phố Đường Sơn, tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc). Trong mộ có bức tượng, phía dưới viết chữ "Hàm Hương là người Hồi Bộ (tức Tân Cương ngày nay), nàng vô cùng xinh đẹp, khắp người tỏa hương thơm mà không dùng dược liệu nên được gọi là Hàm Hương".

Diễn viên Lưu Đan vào vai Hàm Hương trong phim Hoàn Châu Cách Cách. Ảnh: Sohu
Vua Càn Long (1735-1796) có hơn 40 phi tần và quả thật có một phi người dân tộc Hồi là Dung phi. Tương truyền, Dung Phi có nhan sắc xuất chúng và cơ thể tỏa ra hương thơm tự nhiên nên được gọi là Hàm Hương. Tuy nhiên, việc trên người Dung Phi tỏa hương thật hay không chưa thể kiểm chứng.
Hàm Hương sinh ra trong gia tộc Hòa Trác, thuộc dân tộc Duy Ngô Nhĩ, Tân Cương, nên còn gọi là Hòa Trác Thị. Anh trai Hàm Hương là Đồ Nhĩ Đô, thủ lĩnh thứ 29 của Hồi Bộ.
Năm 1760, sau khi dẹp loạn ở Hồi Bộ, Đồ Nhĩ Đô cùng các trợ thủ của mình tới Bắc Kinh, được vua Càn Long tiếp đón nồng hậu và phong làm Nhất đẳng đại cát. Em gái Đồ Nhĩ Đô khi đó 27 tuổi cũng được vào cung, được phong làm Hòa quý nhân, chính là Hàm Hương.
Tương truyền khi Hàm Hương vào cung thì có điềm lành, cây vải phương Nam trồng trong cung năm đó sai hơn 200 quả. Vì vậy, Hàm Hương rất được vua xem trọng và yêu thương.
Năm thứ ba sau khi Hàm Hương vào cung, tức năm 1762, Hoàng thái hậu sắc phong nàng làm Dung tần.
Năm 1765, vua Càn Long đi thị sát phía nam, mang theo hơn 1.000 người trong hoàng tộc, trong đó có Hàm Hương. Trên đường đi, vua vô cùng sủng ái nàng, tặng nàng hơn 80 loại món ăn. Vẻ đẹp và tình yêu quê hương của Hàm Hương khiến vua càng thêm yêu thương và tín nhiệm nàng. Năm 1768, Hoàng thái hậu phong nàng làm Dung phi và tặng nàng quần áo và trang sức triều Mãn Châu.
Hoàng hậu qua đời, vua Càn Long không muốn lại lập hậu. Năm 1775, hoàng quý phi bị ban tội chết, còn mỗi Dung phi là người có địa vị cao nhất trong cung, được vua coi trọng. Năm 1788, Hàm Hương qua đời, hưởng thọ 55 tuổi.

Chân dung của Dung phi. Ảnh: Sohu

Hình ảnh Hàm Hương do AI tạo ra.
Sử sách chính thống ít ghi chép chi tiết về dung mạo Dung Phi nhưng một số tài liệu bên lề mô tả bà với đôi mắt sâu, sống mũi cao và nét đẹp hòa quyện giữa Trung Á và Á Đông. Dù vậy, nhan sắc thật sự của bà vẫn là ẩn số suốt nhiều thập kỷ.
Đến nay, sau hơn 200 năm, nhờ sự hỗ trợ của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) hiện đại, bí ẩn về nhan sắc của Hàm Hương đã được hé lộ. Theo như ảnh AI tạo ra, Hàm Hương vẫn giữ được nét thanh tú với làn da trắng mịn, vầng trán cao, đôi mắt dài và sâu, toát lên sự thông tuệ và bình thản. Trong bức ảnh này, Hàm Hương toát lên khí chất đầy thanh cao.