Các nhà phân tích cho biết, trong chuyến công du đầu tiên của ông Joe Biden tới châu Á với tư cách là Tổng thống Mỹ từ ngày 20/5, ông dự kiến sẽ thu hút hai đồng minh trung thành nhất của Washington trong khu vực là Nhật Bản và Hàn Quốc chặt chẽ hơn với Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và khuyến khích họ đẩy mạnh hơn nữa áp lực lên Nga và Trung Quốc, theo SCMP.
Từ ngày 20/5, Tổng thống Joe Biden sẽ đến thăm Seoul và Tokyo nhằm nhấn mạnh cam kết của Mỹ đối với khu vực trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới đang hướng sự chú ý đến cuộc chiến ở Ukraine.
Ngoài các cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc mới nhậm chức Yoon Suk-yeol và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida, ông Biden và ông Kishida sẽ có các cuộc gặp với các nhà lãnh đạo của nhóm Bộ tứ kim cương QUAD, bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ.
Trong khi có những lo ngại rằng New Delhi có thể làm suy yếu sự gắn kết của Nhóm QUAD do họ từ chối chỉ trích cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, các nhà phân tích cho rằng điều này sẽ không ảnh hưởng đến hợp tác cung cấp hỗ trợ y tế và cơ sở hạ tầng cho khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Theo chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, Mỹ cho biết họ sẽ xây dựng một khu vực tự do và cởi mở, củng cố an ninh và xây dựng khả năng phục hồi với các đồng minh và đối tác.
Chuyến thăm của Tổng thống Biden đến khu vực diễn ra chỉ vài ngày sau khi ông tiếp các nhà lãnh đạo ASEAN tại Washington vào cuối tuần trước.
Andrew Yeo, Chủ tịch Quỹ SK (Hàn Quốc) về nghiên cứu Hàn Quốc và là thành viên cấp cao của Trung tâm Nghiên cứu chính sách Đông Á tại Viện Brookings, cho biết cả Tokyo và Seoul đều ủng hộ các biện pháp trừng phạt chống lại Nga, áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, đề nghị hỗ trợ nhân đạo và bỏ phiếu tại Liên Hợp Quốc ủng hộ Ukraine.
Tom Corben, một cộng sự nghiên cứu về chính sách đối ngoại và chương trình quốc phòng tại Trung tâm Nghiên cứu Mỹ của Đại học Sydney, cho biết chính quyền Tổng thống Biden có thể sẽ nỗ lực ở Seoul nhiều hơn Tokyo.
Đồng minh mạnh nhất của Mỹ ở châu Á
Nhật Bản, đồng minh mạnh nhất của Mỹ ở châu Á, trong những tháng gần đây đã áp đặt các lệnh trừng phạt, hạn chế thương mại và thông báo quyết định loại bỏ dần việc nhập khẩu than và dầu thô của Nga.
Thủ đô Tokyo cũng đã làm việc với châu Âu để tăng cường các biện pháp trừng phạt và cam kết, bao gồm cả việc ký một hiệp ước hợp tác quốc phòng với Anh vào đầu tháng này, điều này sẽ cho phép triển khai quân đội của họ nhanh hơn.
Yoichiro Sato, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Châu Á - Thái Bình Dương Ritsumeikan, cho biết Nhật Bản đã mở rộng phạm vi trừng phạt tài chính đối với Nga bất chấp viễn cảnh quan hệ với Moscow ngày càng xấu đi.
Theo ông Sato, bằng cách thăm Ấn Độ, Indonesia và Việt Nam trong những tuần gần đây, Kishida cũng đã thu hẹp khoảng cách giữa Mỹ và các quốc gia châu Á có quan hệ quân sự quan trọng với Nga.
Ông Sato nói: “Chính sách ngoại giao trầm lặng của Nhật Bản đã góp phần duy trì một liên minh ngoại giao rộng rãi chống lại Nga và được đánh giá cao ở Washington". Ông cho biết thêm rằng Thủ tướng Kishida có khả năng sẽ phản ứng tích cực hơn với những nỗ lực của Mỹ nhằm xây dựng quan hệ đối tác an ninh ba bên giữa Nhật Bản và Hàn Quốc.
Lập trường của Hàn Quốc
Jae Jeok Park, phó giáo sư tại Đại học Ngoại ngữ Hankuk ở Seoul, cho biết chính quyền Yoon rất có thể sẽ bày tỏ “sự ủng hộ mạnh mẽ” đối với chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tại cuộc gặp thượng đỉnh song phương với Mỹ.
Tại Hàn Quốc, Tổng thống Biden sẽ có lần gặp mặt đầu tiên với tân Tổng thống Yoon Seok-yeol. Theo Jae Jeok Park, phó giáo sư tại Đại học Ngoại ngữ Hankuk ở Seoul, chính quyền của Tổng thống Yoon rất có thể sẽ bày tỏ "sự ủng hộ mạnh mẽ" đối với chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tại cuộc gặp thượng đỉnh song phương với Mỹ".
"Các cố vấn chính sách đối ngoại của Yoon sẽ đưa ra cam kết mạnh mẽ hơn của Hàn Quốc về chiến lược này như một khoản bảo hiểm cho liên minh giữa Mỹ và Hàn Quốc", ông Park nói.
Bên cạnh đó, phó giáo sư Park cũng cho rằng Washington có khả năng sẽ thu hút Seoul sâu hơn vào chiến lược này bằng cách nhấn mạnh rằng cuộc xung đột tại Ukraine đã củng cố liên minh giữa Trung Quốc, Nga và thậm chí cả Triều Tiên.
Trước hội nghị thượng đỉnh nhóm QUAD, truyền thông Nhật Bản đã thông báo rằng các vấn đề sẽ được thảo luận bao gồm hợp tác không gian cũng như các vấn đề an ninh toàn cầu và khu vực chính, cùg với việc Trung Quốc đang gia tăng sức ép đối với Đài Loan.
Ông Tom Corben - chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Mỹ của ĐH Sydney (Úc) - cho biết lập trường của Ấn Độ đối với Nga không tác động mạnh đến chương trình nghị sự của QUAD. Ông nói thêm rằng mục tiêu chiến lược chính của khối là đối trọng với ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực trên nhiều lĩnh vực chứ không chỉ riêng an ninh.
Theo ông, việc thành lập một mặt trận thúc đẩy phát triển ở châu Âu hoặc hoạt động như đội tiên phong trong công cuộc đấu tranh giữa dân chủ và phi dân chủ không nên là ưu tiên hàng đầu của QUAD. Ông cũng nhận định rằng việc loại trừ hay trừng phạt Ấn Độ cũng không mang lại ý nghĩa gì cho QUAD do nước này đóng vai trò quan trọng đối với chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của nhóm.
Bích Thảo(Theo SCMP)
