Sau một loạt vụ vỡ ống dẫn nước từ sông Đà về Hà Nội, ông Phí Thái Bình, nguyên Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội, từng "tránh" khỏi bị khởi tố vì "có nhân thân tốt, khai báo thành khẩn". Tuy nhiên vừa qua, ông này lại bị khởi tố bởi như lãnh đạo VKSND tối cao nhận định: “Việc không khởi tố các đối tượng này không được dư luận đồng tình và tạo ra tiền lệ xấu khi xử lý các vụ án tương tự”.
Ngày 22/5, Cơ quan điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bị can đối với ông Phí Thái Bình, nguyên Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội, nguyên chủ tịch HĐQT Vinaconex để điều tra về hành vi “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Tổng công ty CP Xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam (Vinaconex).
Sai phạm cũ, nhận định mới
Cơ quan điều tra xác định, hành vi bị truy tố của ông Phí Thái Bình có liên quan đến giai đoạn ông làm Chủ tịch HĐQT Vinaconex, chủ đầu tư dự án đường ống dẫn nước sạch sông Đà.
Ông Phí Thái Bình. Ảnh: Vietnamnet. |
Dự án nước sạch sông Đà - Hà Nội do Vinaconex làm chủ đầu tư, với tổng số vốn là 1.450 tỷ đồng. Dự án được nghiệm thu đưa vào sử dụng vào năm 2009, tuy nhiên trong quá trình vận hành khai thác tuyến ống liên tục xảy sự cố.
Cụ thể, từ tháng 2/2012 - 9/2015, tuyến đường ống dẫn nước đã bị vỡ 14 lần, phá huỷ 18 cây ống composite cốt sợi thuỷ tinh, buộc doanh nghiệp khai thác phải chi hơn 13,4 tỷ đồng để khắc phục sự cố, ngừng cấp nước trong hơn 300 giờ để chờ sửa chữa đường ống dẫn nước.
Kết quả giám định của Bộ Xây dựng cho biết, nguyên nhân gây ra sự cố do chất lượng ống cốt sợi thuỷ tinh không đảm bảo yêu cầu thiết kế, độ bền không đạt 50 năm như yêu cầu của dự án.
Sau khi có kết quả điều tra, tháng 3/2016, Viện KSND tối cao đã ra cáo trạng truy tố 9 bị can liên quan tới việc đường ống dẫn nước Sông Đà liên tục bị vỡ về tội “vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Tổng Công ty xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam.
Trong số 9 bị can bị truy tố có các ông Hoàng Thế Trung, nguyên Giám đốc và Nguyễn Văn Khải, nguyên Phó giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước Sông Đà - Hà Nội (Ban QLDA); Trần Cao Bằng, nguyên Giám đốc và Vũ Thanh Hải, nguyên Phó giám đốc công ty cổ phần ống sợi thuỷ tinh Vinaconex; Đỗ Đình Trì, nguyên Trưởng đoàn tư vấn giám sát của Công ty cổ phần nước và môi trường Việt Nam – Bộ Xây dựng.
Sự cố vỡ ỗng nước sông Đà đã tái diễn nhiều lần khiến dư luận bức xúc khi các lãnh đạo Vinaconex được miễn trách nhiệm hình sự. (Ảnh: Người Đưa Tin) |
Đến ngày 31/5/2016, TAND thành phố Hà Nội đã trả hồ sơ vụ án “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” làm 18 lần vỡ đường ống nước sông Đà để yêu cầu làm rõ trách nhiệm của một số cá nhân nguyên là thành viên Hội đồng quản trị Tổng công ty Vinaconex và lấy lời khai của nguyên đơn dân sự là đại diện công ty cổ phần nước sạch Vinaconex.
Tới ngày 15/7, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an có kết luận điều tra bổ sung đã xác định: Sau 18 lần vỡ đường ống nước Công ty CP nước sạch Vinaconex đã phải bỏ ra 13,4 tỷ đồng để khắc phục sửa chữa, 177.000 hộ dân không được cấp nước trong thời gian 343 giờ, lượng nước không được cấp là 1,5 triệu m3. Doanh nghiệp khai thác dự án phải đầu tư thêm số tiền hơn 1000 tỷ đồng để xây dựng khẩn cấp thêm một đường ống mới. Thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng
Cũng theo kết luận của Cơ quan Cảnh sát điều tra, ngoài 9 bị can đã khởi tố, Cơ quan điều tra cũng xác định một số thành viên HĐQT của công ty là các ông Phí Thái Bình, nguyên Chủ tịch HĐQT (sau này là Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội), Nguyễn Văn Tuân – TGĐ; Tô Ngọc Thanh, Hoàng Hợp Thương và Vũ Đình Chăm là các thành viên HĐQT có dấu hiệu phạm tội “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 229 Bộ luật hình sự.
Người chịu trách nhiệm chính trong các quyết định trên là ông Nguyễn Văn Tuân, đã mắc bệnh hiểm nghèo, sức khỏe yếu. Do đó liên ngành tư pháp trung ương xét thấy không cần thiết phải xử lý hình sự. Ngoài ra, ông Phí Thái Bình và một số người khác cũng không bị khởi tố do vi phạm lần đầu. Theo cơ quan điều tra, lý do không khởi tố các cá nhân này là các thành viên của Hội đồng quản trị Vinaconex đã khai báo thành khẩn, hợp tác với cơ quan công an để làm rõ bản chất vụ án, có nhân thân tốt, khai báo thành khẩn, không có vụ lợi nên không ai bị khởi tố.
Bức xúc được giải tỏa
Ngay sau khi quyết định trên được công bố, dư luận và báo chí đã rất bức xúc, tốn nhiều giấy mực để nói về quyết định của cơ quan điều tra. Báo Người Đưa Tin dẫn lời nguyên đại biểu Quốc hội Lê Văn Cuông cho rằng: “Luật pháp không có vùng cấm, đứng trước pháp luật, mọi công dân đều bình đẳng, không loại trừ một ai. Vi phạm đến đâu thì xử lý đến đó, đúng người đúng tội. Dù người đó ở vị trí nào thì cũng phải chịu đúng tội của mình gây ra”.
Ngoài ra, tại các buổi tiếp xúc cử tri của đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, rất nhiều người dân đã đặt câu hỏi vì sao không xử lý hình sự đối với một số lãnh đạo Vinaconex khi để xảy ra đến 18 lần vỡ đường ống nước Sông Đà ảnh hưởng cuộc sống hàng vạn người dân. Trả lời về vấn đề ngày, ngày 8/6/2016, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung phát biểu: “Cử tri hãy chờ đón kết quả phiên tòa, xem 9 bị can bị khởi tố và những người liên quan sẽ bị xử lý ra sao".
Trước đó, theo nhiều tờ báo lớn đưa tin, lãnh đạo Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã có chỉ đạo xem xét vụ việc “không khởi tố lãnh đạo Vinaconex” liên quan vụ án “vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” làm 18 lần vỡ đường ống nước sông Đà, gây ảnh hưởng tới hàng trăm nghìn hộ dân. Khi đó, lãnh đạo VKSND tối cao cho rằng: “Việc không khởi tố các đối tượng này không được dư luận đồng tình và tạo ra tiền lệ xấu khi xử lý các vụ án tương tự”. Do đó, Lãnh đạo VKSND tối cao yêu cầu Vụ 3 VKSND tối cao kiểm tra lại vụ án trên, báo cáo lãnh đạo VKSND tối cao phụ trách và gửi báo cáo về Văn phòng VKSND tối cao để theo dõi.
