Bà là ngườ? phụ nữ V?ệt Nam đầu t?ên được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, huân chương cao quý nhất của Nhà nước CHXHCN V?ệt Nam. Lịch sử dân tộc V?ệt Nam mã? mã? còn gh? nhận: Bà cũng là ngườ? nữ đạ? b?ểu Quốc hộ? khóa đầu t?ên của đất T?ền G?ang tham dự kỳ họp Quốc hộ? khóa I tạ? Hà Nộ? năm 1946. Bà có gần 20 năm đảm trách va? trò Chủ tịch Hộ? Phụ nữ V?ệt Nam. Bà là một huyền thoạ? của phụ nữ V?ệt Nam, phụ nữ m?ền Nam thành đồng Tổ quốc.
Ngườ? m?ền Nam quen gọ? bà là "Má Mườ? Thập" - Nguyễn Thị Thập tên thật là Nguyễn Thị Ngọc Tốt, s?nh ngày 10/10/1908 tạ? xã Long Hưng, quận Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho (nay là T?ền G?ang) trong một g?a đình nông dân yêu nước.
Vào năm 17 tuổ? bà đã phả? gạt nước mắt lên xe hoa theo chồng vì hôn nhân định ước của cha mẹ. Lờ? ru con nghe buồn não nuột g?ữa những đêm khuya thanh vắng của ngườ? mẹ trẻ "ru chưa hết nửa câu hò", tưởng chừng như vĩnh v?ễn không bao g?ờ bước qua được ngưỡng cửa số phận ngh?ệt ngã. Quan n?ệm cổ hủ ngày đó bủa vây trùng trùng lên số phận ngườ? phụ nữ trong xã hộ?, nhưng đã không thể nào g?am cầm cuộc đờ? bà được. Không cam chịu, bà gử? con gá? bé bỏng lạ? cho nhà chồng nuô?, gạt nước mắt từ b?ệt con để quay trở lạ? quê nhà.
Cuộc hôn nhân đầu đờ? bất bình đẳng và bất công, bở? hủ tục và quan n?ệm phong k?ến mang tính áp đặt đã g?eo vào lòng bà những hạt mầm đầu t?ên làm cơ sở cho sự ngh?ệp g?ả? phóng phụ nữ, đấu tranh đò? bình đẳng của bà sau này.
Từ năm 20 tuổ?, bà tham g?a tổ chức Nông hộ? đỏ ở Long Hưng vớ? nh?ều hoạt động được đông đảo nông dân nghèo ủng hộ. Năm 1931, bà được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương (lấy bí danh Mườ? Thập). Sau đó, bà thoát ly vận động xây dựng cơ sở Đảng ở các tỉnh Mỹ Tho, Tân An, Bến Tre. Năm 1933, bà được tổ chức Đảng phân công lên nộ? thành Sà? Gòn hoạt động gây dựng phong trào. Đây là một nh?ệm vụ rất khó khăn cho một nữ cán bộ từ nông thôn g?a nhập đô thành.
Tạ? đây, bà đã thâm nhập vào cuộc sống của dân nghèo thành thị, xóm công nhân thợ thuyền, những ngườ? lao động nghèo khổ nhất trong xã hộ? để tuyên truyền, g?ác ngộ g?a? cấp, vận động họ đoàn kết lạ?, vùng lên đấu tranh đò? quyền lợ?, đò? tự do dân tộc, gây dựng cơ sở mật để phục vụ cho cuộc đấu tranh cách mạng lâu dà?.
Tháng 4/1935, bà được bầu làm Ủy v?ên dự khuyết Xứ ủy Nam Kỳ và bị thực dân Pháp bắt g?am đưa vào Khám Lớn - Sà? Gòn. Nhưng vì không đủ chứng cứ nên bọn g?ặc buộc phả? thả tự do cho bà. Từ quê hương Long Hưng, dấu chân của bà ?n khắp các tỉnh Tân An, Mỹ Tho, Bến Tre, Bạc L?êu, Vĩnh Long, Sa Đéc... làm nh?ệm vụ tuyên truyền, g?áo dục nhân dân và phụ nữ xóa bỏ những hủ tục mê tín dị đoan, những lề thó? lạc hậu, chống lạ? chế độ "ngu dân".
Bà cùng vớ? đồng chí Tám Cảnh (anh ruột của bà) và đồng chí Lê Văn G?ác (chồng bà) thường xuyên tập hợp bí mật thanh n?ên tuyên truyền lý tưởng của Đảng, g?a? cấp. Tháng 4/1937, bà đã lãnh đạo nhân dân xã Long Hưng đấu tranh chống thuế thân, bị địch bắt g?am 6 tháng, nhân dân kéo nhau b?ểu tình đò? trả tự do cho bà. Ra tù, bà lạ? t?ếp tục hoạt động và chuẩn bị cho cuộc khở? nghĩa Nam Kỳ.
Bà Mườ? Thập truyền đạt Khở? nghĩa Nam Kỳ
Mùa hè năm 1940, lính Pháp được chỉ đ?ểm bất ngờ kéo vào làng Long Hưng bắt đ? b?ệt xứ một loạt đảng v?ên cách mạng nằm vùng, trong đó có anh tra? bà và chồng bà, kh? ấy bà đang mang tha?. Năm 1941, địch đã xử tử chồng bà cùng nh?ều cán bộ khác, nên bà phả? tạm lánh sang Bến Tre để s?nh con, tránh ta? mắt bọn mật thám. Không bao lâu sau, bà đang làm nh?ệm vụ gh? chép, thống kê số t?ền vừa quyên góp để mua vũ khí, thì tên Rôbe Trần Chánh, một tên cò mật thám khét t?ếng tàn ác, cùng đồng bọn ập tớ? bắt đưa đ?. Trong g?ờ phút s?nh tử ấy, bà chỉ lo những tà? l?ệu mật và cả một số t?ền lớn chưa kịp t?êu hủy bị địch phát h?ện.
Đang suy tính, thì rất may gặp một em gá? trạc 15-16 tuổ?, Mườ? Thập nhanh trí nó?: "Cháu nè, cô bị bắt rồ?, cháu ở lạ? mạnh g?ỏ? nghe". Qua em bé đó, Mườ? Thập có ý nhắn báo t?n cho làng xóm b?ết mình đã bị bắt để các đồng chí của bà kịp thờ? lẩn tránh và t?êu hủy tà? l?ệu. Kh? em bé gá? chạy về làng thông báo, mọ? ngườ? tụ tập nhất tề xông lên g?ả? vây cho bà.
Trên đường bọn lính áp g?ả? Mườ? Thập ra xe ôtô để đưa về bốt Mỹ Tho, bất ngờ hàng trăm nông dân tay gậy, tay g?áo mác từ nh?ều ngả đường xông tớ?, đồng thanh hô lớn: "Phả? bắt lấy tên Trần Chánh". Cả bọn lính hoảng sợ nhốn nháo, chạy thục mạng về phía ôtô. Trong lúc hỗn loạn, Mườ? Thập cùng tà? l?ệu được cứu thoát an toàn. Sau lần ấy, bà bắt tay ngay vào v?ệc chuẩn bị t?ến hành Tổng khở? nghĩa (8/1945) ở các tỉnh Nam Bộ.
Tháng 4/1945, tạ? xã Thạnh Phú (Châu Thành -T?ền G?ang), bà cùng vớ? ông Trần Văn D? (Dân Tôn Tử) tổ chức hộ? nghị thành lập Xứ ủy G?ả? phóng. Bà l?ên lạc vớ? ông Trần Văn G?àu để thống nhất ha? Xứ ủy tăng cường sức mạnh ch?ến đấu, thống nhất. Đầu tháng 8/1945, bà được Xứ ủy cử đ? dự Đạ? hộ? Quốc dân họp ở khu căn cứ Tân Trào (Tuyên Quang). Nhưng do đường xá quá xa xô? và khó khăn, ra đến Hà Nộ? thì Đạ? hộ? đã kết thúc.
Hưởng ứng cuộc Tổng khở? nghĩa tháng Tám, Tổng Bí thư Trường Ch?nh g?ao trọng trách t?ến hành v?ệc thống nhất Đảng ở Nam Bộ. Cuố? tháng 8/1945, bà Mườ? Thập về đến Mỹ Tho và bắt tay ngay vào v?ệc thực h?ện chỉ thị của cấp trên. Bà trúng cử Đạ? b?ểu Quốc hộ? tỉnh Mỹ Tho cùng vớ? ông Ngô Tấn Nhơn lần thứ ha? ra Hà Nộ? để dự cuộc họp Quốc hộ? khóa đầu t?ên của nước V?ệt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Nhà lưu n?ệm bà Mườ? Thập tạ? d? tích lịch sử Đình Long Hưng
Thờ? kỳ toàn quốc kháng ch?ến vớ? cương vị là Ủy v?ên Trung ương Đảng, bà được phân công trở về m?ền Nam vớ? nh?ệm vụ đặc b?ệt do Chủ tịch Hồ Chí M?nh g?ao phó là xây dựng và củng cố Đảng bộ Nam Bộ ngày càng vững mạnh. Năm 1947, bà được cử làm Đoàn trưởng Đoàn Phụ nữ Cứu quốc Nam Bộ, rồ? Hộ? trưởng Hộ? L?ên H?ệp Phụ nữ (LHPN) Nam Bộ.
Sau kh? tập kết ra Bắc, bà được bầu làm Chủ tịch Hộ? LHPN V?ệt Nam từ năm 1956 cho đến năm 1974. Năm 1975, bà được bầu làm Hộ? trưởng rồ? Chủ tịch Hộ? LHPN V?ệt Nam, Bí thư Đảng Đoàn phụ nữ V?ệt Nam, k?êm Trưởng ban Phụ vận Trung ương. Ở cương vị Chủ tịch Hộ? LHPN V?ệt Nam, bà đã dành nh?ều thờ? g?an để đến vớ? các cấp Hộ? cơ sở để tìm h?ểu những tâm tư, nguyện vọng, khó khăn của chị em phụ nữ để k?ến nghị vớ? Đảng và Nhà nước xây dựng mớ? một bộ luật về hôn nhân và g?a đình cho phù hợp vớ? đạo đức xã hộ? chủ nghĩa, đấu tranh vớ? những ý nghĩ bảo thủ, lạc hậu và phong k?ến g?a trưởng để g?ả? phóng phụ nữ và thực h?ện bình đẳng g?ớ?.
Bà cũng đã dành rất nh?ều thờ? g?an và tâm huyết vớ? công tác đào tạo, bồ? dưỡng và sử dụng độ? ngũ cán bộ nữ trong bộ máy đoàn thể chính quyền các cấp ngành. Bà cùng Trung ương Hộ? LHPN V?ệt Nam đã phát động nh?ều phong trào th? đua yêu nước, đặc b?ệt phong trào "Phụ nữ ba đảm đang" lan tỏa ảnh hưởng đến nh?ều nước trên thế g?ớ? như một đ?ểm son chó? lọ?. Vớ? những thành tích to lớn và xuất sắc đã đạt được, bà đã được Bác Hồ, Trung ương Đảng và Chính phủ tặng danh h?ệu "Phụ nữ V?ệt Nam dũng cảm, đảm đang, chống Mỹ, cứu nước".
Năm 1985, bà được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao Vàng - Huân chương cao quý nhất của Nhà nước CHXHCN V?ệt Nam và danh h?ệu Bà mẹ V?ệt Nam anh hùng. Bà mất vào ngày 19/3/1996 tạ? TP HCM, hưởng thọ 88 tuổ?. Theo d? nguyện, bà mong muốn được an táng tạ? Nghĩa trang l?ệt sĩ tỉnh T?ền G?ang, bên cạnh mộ chồng.
M.L(Theo CAND)
