Hàng tin RT ngày 18/12 dẫn thông tin từ Giám đốc Điều hành (CEO) một công ty cung cấp hầm trú ẩn có trụ sở ở Texas (Mỹ) cho biết, sự kiện Nga lần đầu tiên phóng tên lửa đạn đạo siêu vượt âm Oreshnik vào Ukraine hồi tháng trước đã khiến số lượng người Mỹ tìm mua boong-ke phòng tránh vũ khí hạt nhân gia tăng gấp 4 lần.
Ngày 21/11 vừa qua, quân đội Nga đã lần đầu tiên phóng thử nghiệm chiến đấu tên lửa Oreshnik mang đa đầu đạn siêu vượt âm để tấn công một cơ sở công nghiệp quân sự của Ukraine ở Dnipro. Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố quyết định sử dụng Oreshnik được đưa ra nhằm đáp trả việc Mỹ và các quốc gia đồng minh cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa do những nước này sản xuất tấn công vào lãnh thổ Nga.
Chỉ vài giờ sau vụ phóng, CEO Ron Hubbard của công ty cung cấp hầm trú ẩn số một thế giới Atlas Survival Shelters cho biết điện thoại của ông đã đổ chuông "không ngừng nghỉ". Atlas Survival Shelters là công ty chuyên sản xuất boong-ke chống bom và hầm trú ẩn chống bụi phóng xạ tại nhà máy lớn nhất thế giới dạng này ở Texas.
Người Mỹ đổ xô dựng hầm trú ẩn hạt nhân sau vụ Nga phóng tên lửa Oreshnik. Ảnh: NYT
Ông Hubbard nói rằng, 24 giờ sau vụ phóng tên lửa Oreshnik vào Ukraine, 4 khách mua đã đặt hàng và số người đặt mua thiết bị gia cố cho các boong-ke sẵn có của họ thậm chí còn nhiều hơn. Nếu là ngày bình thường, ông Hubbard chỉ bán được một boong-ke duy nhất.
Theo ông Hubbard, mỗi một hầm trú như vậy có giá từ 20.000 USD cho tới hàng triệu USD và trung bình một khách hàng sẽ chi 500.000 USD. Ông Hubbard cho biết, trước vụ phóng tên lửa Oreshnik diễn ra thì giai đoạn phong tỏa do Covid-19 và các cuộc xung đột giữa Nga - Ukraine và Israel - Hamas cũng đã thúc đẩy doanh số của công ty ông tăng lên.
Theo nghiên cứu được báo The Independent của Anh trích dẫn, thị trường hầm trú bom và bụi phóng xạ ở Mỹ dự kiến sẽ tăng từ 137 triệu USD vào năm ngoái lên đến 175 triệu USD vào năm 2030. Khách hàng thường viện dẫn lý do xuất phát từ "mối đe dọa ngày càng gia tăng từ các cuộc tấn công hạt nhân tiềm ẩn, do hoạt động khủng bố hoặc bất ổn dân sự".
Bên trong một hầm trú ẩn ở Nam California, Mỹ. Ảnh: NPR
Dù các nhà sản xuất quảng bá rằng hầm trú ẩn có thể bảo vệ con người trước mọi thảm họa từ lốc xoáy, bão, đến bụi phóng xạ hạt nhân, nhưng các chuyên gia lại có góc nhìn khác. Hướng dẫn ứng phó của Cơ quan quản lý tình trạng khẩn cấp Liên bang Mỹ (FEMA) nhấn mạnh rằng công chúng chỉ cần tìm đến các tầng hầm hoặc trung tâm của một tòa nhà lớn để tránh bụi phóng xạ trong khoảng một ngày sau vụ nổ.
"Việc tiếp xúc với bụi phóng xạ hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Chỉ cần vào trong nhà và tránh xa nơi các hạt bụi phóng xạ rơi xuống, bạn và gia đình đã có thể an toàn", Brooke Buddemeier, chuyên gia an toàn bức xạ tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Lawrence Livermore, khẳng định. Ông cũng lưu ý rằng thời gian 15 phút giữa vụ nổ và bụi phóng xạ lan tỏa là cơ hội quý báu để tìm nơi trú ẩn.
Các nhà hoạt động chống phổ biến vũ khí hạt nhân cho rằng việc xây dựng hầm trú ẩn tạo cảm giác an toàn giả tạo. Nghị sĩ James McGovern từ bang Massachusetts cũng đồng tình rằng các hầm trú ẩn không phải là giải pháp thực sự.
Trong khi các doanh nghiệp hầm trú ẩn vẫn đang phát triển mạnh mẽ, các chuyên gia kêu gọi chính phủ và cộng đồng quốc tế tăng cường nỗ lực đàm phán để giảm nguy cơ chiến tranh hạt nhân. Họ nhấn mạnh rằng việc giảm số lượng vũ khí hạt nhân, thay vì xây dựng hầm trú ẩn, mới là cách duy nhất để đảm bảo an toàn lâu dài cho nhân loại.
