Ngày Chiến thắng 9/5 được xem là một trong những ngày lễ quan trọng của Nga. Tổng thống Nga Vladimir Putin thường sử dụng ngày này để kêu gọi sự đoàn kết của người dân. Năm nay, Nga kỷ niệm 77 năm ngày chiến thắng Đức Quốc xa trong Chiến tranh thế giới thứ 2, hay còn được gọi là Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại. Dù vậy, Ngày Chiến thắng năm nay của Nga sẽ có sự khác biệt so với những năm trước.
Ngày Chiến thắng là gì?
Ở Nga, Ngày Chiến thắng diễn ra vào ngày 9/5 hàng năm, đánh dấu sự kiện Liên Xô đánh bại Đức Quốc xã trong Chiến tranh thế giới thứ 2. Đây là ngày lễ quan trọng nhất và có ý nghĩa với hàng triệu người Nga.
Hầu hết các quốc gia châu Âu đều kỷ niệm sự thất bại của Đức Quốc xã vào ngày 8/5, ngày Mỹ cùng với các lực lượng đồng minh của châu Âu chính thức chấp nhận sự đầu hàng vô điều kiện của lực lượng vũ trang Đức Quốc xã. Hành động đầu hàng vô điều kiện của Đức diễn ra vào cuối ngày 8/5/1945, tức ngày 9/5/1945 theo giờ Moscow. Theo một bài báo trên tờ báo của Quốc hội Liên bang Nga, chính vì sự khác biệt về múi giờ nên Ngày Chiến thắng được tổ chức vào thời điểm khác nhau ở Nga và phương Tây.
Theo đó, để thể hiện sức mạnh quân sự, hàng nghìn quân nhân cùng hàng trăm xe tăng, máy bay và pháo hạng nặng của Nga đã diễu hành khắp Quảng trường Đỏ ở thủ đô Moscow. Sự kiện sẽ có sự tham dự của tổng thống Nga, các chức sắc nước ngoài và các cựu chiến binh được lựa chọn. Tuy nhiên, năm nay, Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Moscow sẽ không mời bất kỳ nhà lãnh đạo nước ngoài nào tới dự lễ kỷ niệm. Các sự kiện tương tự thường được lên kế hoạch ở nhiều thành phố khác trên khắp đất nước.
Trong thời gian diễn ra lễ kỷ niệm, truyền hình nhà nước Nga sẽ phát sóng các bộ phim tài liệu thời chiến nêu bật chủ nghĩa anh hùng của những người lính Liên Xô, các cuộc phỏng vấn với các cựu chiến binh và hình ảnh của những binh sĩ đã hy sinh trong cuộc xung đột. Các sự kiện khác sẽ bao gồm các buổi hòa nhạc và bài giảng về chiến tranh.
Bên cạnh các cuộc diễu hành Ngày Chiến thắng hàng năm, người Nga sẽ tham gia đám rước Trung đoàn Bất tử, treo biểu tượng của những người thân đã hy sinh trong Thế chiến 2 hoặc những người còn sống sót sau xung đột.
Ngày Chiến thắng thường được kết thúc bằng màn bắn pháo hoa thắp sáng bầu trời đêm ở thủ đô Moscow qua Điện Kremlin.
Ngày Chiến thắng năm nay sẽ khác biệt thế nào?
Ngày Chiến thắng 9/5 năm nay của Nga diễn ra trong thời điểm nước này đang tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Được biết, hoạt động quân sự của Nga ở nước láng giềng đã bắt đầu từ ngày 24/2 vừa qua và vẫn đang tiếp diễn đến thời điểm hiện tại.
Điện Kremlin gọi hoạt động quân sự đặc biệt của họ tại Ukraine nhằm phi quân sự hóa Kyiv và bảo vệ Nga trước một phương Tây ngày càng thù địch.
Lễ kỷ niệm Ngày Chiến 9/5 tạo cho Điện Kremlin cơ hội củng cố quyết tâm về hoạt động quân sự của mình. Các cuộc thăm dò cấp nhà nước và độc lập đã cho thấy đa số người Nga ủng hộ động thái này.
Năm 2021, phát biểu từ Quảng trường Đỏ, Tổng thống Putin từng nói với người Nga rằng Đức Quốc xã "không chỉ muốn lật đổ hệ thống chính trị của Liên Xô mà còn tiêu diệt chúng ta với tư cách là một nhà nước, với tư cách là một quốc gia và xóa sổ các dân tộc của chúng ta khỏi mặt đất". Ông nói thêm rằng Liên Xô đã "đáp trả cuộc xâm lược của quân Đức Quốc xã với một quyết tâm đoàn kết, lớn mạnh và không thể ngăn cản để đẩy lùi cuộc xâm lược đó, làm mọi thứ trong khả năng để đánh bại kẻ thù".
Năm nay, ông Putin đã lặp lại thông điệp tương tự khi nói về hoạt động quân sự của Nga tại Ukraine.
Một số thành phố của Nga đã thông báo rằng trong lễ rước Trung đoàn Bất tử năm nay, những người tham gia sẽ được phép mang theo ảnh của những người lính đã hy sinh khi chiến đấu ở Ukraine. Wall Street Journal nhận định, điều này sẽ liên kết hai cuộc xung đột một cách hiệu quả.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết 1.351 binh sĩ đã thiệt mạng trong cuộc xung đột ở Ukraine, tính đến ngày 25/3. Trong khi đó, Anh ước tính đến cuối tháng 4, khoảng 15.000 binh sĩ Nga đã hy sinh.
Một số nhà phân tích phương Tây cho rằng vào Ngày Chiến thắng 9/5 năm nay, Tổng thống Putin có thể có động thái khiến căng thẳng leo thang bằng cách chính thức tuyên chiến với Ukraine và ra lệnh tổng động viên quân đội toàn quốc, cho phép triệu tập các lực lượng dự bị.
Tuy nhiên, Điện Kremlin, các quan chức cấp cao của chính phủ Nga và các chuyên gia thân với Tổng thống Putin đã bác bỏ những dự đoán này. Trong đó, ông Dmitry Peskov thẳng thắn nhận xét: "Đó không phải sự thật, thông tin này thật vô nghĩa".
Minh Hạnh (Theo Wall Street Journal)
