Ngày 5/7 (giờ địa phương), 30 nước thành viên NATO đã ký một nghị định thư, bắt đầu phê chuẩn việc kết nạp 2 quốc gia Phần Lan và Thuỵ Điển vào khối. Được biết, đây là một sự mở rộng quan trọng nhất của liên minh kể từ những năm 1990.
Việc ký nghị định thư tại trụ sở NATO diễn ra sau khi Phần Lan và Thuỵ Điển đạt được một thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Madrid (Tây Ban Nha) vào tuần trước. Theo bản ghi chú 3 bên này, Ankara rút lại quyền phủ quyết đối với đơn xin gia nhập khối của 2 nước Bắc Âu sau khi 2 quốc gia này đảm bảo sẽ làm nhiều hơn nữa để chống lại chủ nghĩa khủng bố.
Phát biểu bên cạnh ngoại trưởng 2 nước Phần Lan và Thuỵ Điển, Tổng thư ký NATO Jen Stoltenberg đã nói: "Đây thực sự là một khoảnh khắc lịch sử. Với 32 quốc gia trong khối, chúng ta sẽ trở nên mạnh mẽ hơn nữa".
Giao thức này đồng nghĩa với việc Helsinki và Stockholm có thể tham gia các cuộc họp của NATO và tiếp cận nhiều hơn với thông tin tình báo. Tuy nhiên, Phần Lan và Thuỵ Điển hiện vẫn chưa được bảo vệ bởi điều khoản phòng thủ quốc phòng của NATO, quy định một cuộc tấn công vào một đồng minh là một cuộc tấn công vào toàn khối, cho đến khi họ chính thức được phê chuẩn tư cách thành viên. Quá trình này có thể sẽ mất tới 1 năm.
Tại một hội nghị thượng đỉnh đồng minh ở Madrid năm 1997, Hungary, Ba Lan và Cộng hòa Séc đã được mời tham gia nhóm, trong đợt đầu tiên của một xu hướng mở rộng về phía Đông của NATO, sự kiện này được coi là một thành tựu của phương Tây nhưng đã khiến Nga phẫn nộ.
Moscow đã nhiều lần cảnh báo cả Phần Lan và Thuỵ Điển không nên gia nhập NATO. Ngày 12/3, Bộ Ngoại giao Nga cho biết "sẽ có những hậu quả nghiêm trọng về quân sự và chính trị".
Theo đó, ông Stoltenberg kêu gọi các đồng minh nhanh chóng phê chuẩn và đảm bảo 2 nước Bắc Âu sẽ nhận được sự hỗ trợ của NATO trong thời gian chờ đợi.
Ông nhấn mạnh: "An ninh của Phần Lan và Thụy Điển rất quan trọng đối với liên minh của chúng ta, kể cả trong quá trình phê chuẩn. Nhiều đồng minh đã đưa ra các cam kết rõ ràng đối với an ninh của Phần Lan và Thụy Điển, và NATO đã tăng cường sự hiện diện của chúng tôi trong khu vực, bao gồm cả việc tổ chức nhiều cuộc tập trận hơn".
Minh Hạnh (Theo Reuters)
