Các nhà điều hành mạng lưới điện của Đan Mạch, Phần Lan và Thuỵ Điển đã lên đưa ra cảnh báo hiếm thấy với Na Uy rằng đề xuất cắt giảm lượng điện xuất khẩu của họ sẽ làm suy yếu thị trường châu Âu. Trong đó, ông Jukka Ruusunen, giám đốc điều hành mạng lưới điện Fingrid của Phần Lan, nói với Financial Times: "Họ sẽ là quốc gia châu Âu đầu tiên làm điều này với điện. Đó là một bước đi nguy hiểm. Và đó là một hành động vô cùng ích kỷ".
Ông nhấn mạnh: "Nếu chúng ta không làm việc cùng nhau, điều đó sẽ chỉ đem lại lợi ích cho Nga. Điều mang lại lợi ích nhất cho Nga là rời bỏ tập thể".
Lời chỉ trích cho thấy nhưng căng thẳng mà cuộc khủng hoảng năng lượng ở châu Âu gây ra với các nước đồng minh, khi giá điện đang tăng lên nhanh chóng kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine hồi tháng 2 vừa qua.
Là một trong những nhà sản xuất xăng dầu lớn của châu Âu, Na Uy đã ghi nhận mức tăng kỷ lục trong hoạt động xuất khẩu dầu, khí đốt và điện vào năm 2022.
Tuy nhiên, ngay trong bối cảnh châu Âu đang chuẩn bị cho một mùa đông khi nhiên liệu tăng giá cao và có nguy cơ thiếu hụt nguồn cung, đề xuất của Na Uy về việc cắt giảm xuất khẩu điện để đảm bảo chuỗi cung ứng trong nước đã vấp phải nhiều sự phản đối.
Ông Johannes Bruun, giám đốc điều hành hệ thống điện Đan Mạch Energinet, nhận xét: "Bất kỳ quốc gia nào đưa ra các biện pháp như vậy trong tình huống hiện nay đều sẽ gây ra sự nguy hiểm và một phản ứng lây truyền. Sẽ có những người nghĩ rằng nếu Na Uy có thể cắt giảm, thì chúng tôi cũng vậy. Vậy nên, tôi cho rằng đây là một cách tiếp cận không phù hợp".
Đồng thời, ông Bruun khẳng định Đan Mạch không có kế hoạch đáp trả lại nếu Na Uy thật sự cắt giảm điện xuất khẩu.
Ông Andreas Bjelland Eriksen, thư ký Bộ Dầu khí và Năng lượng Na Uy, xác nhận rằng chính phủ đang xem xét cơ chế để hạn chế sản xuất và xuất khẩu khi các hồ chứa của các cơ sở thuỷ điện giảm xuống mức "rất thấp".
Ông cho biết bất kỳ cơ chế nào cũng sẽ tuân theo các nghĩa vụ của Na Uy với châu Âu và sẽ giúp "ổn định toàn bộ hệ thống điện tích hợp".
Dù vậy, những nước láng giềng của Na Uy đã lên tiếng phản đối đề xuất này.Ông Ruusunen lưu ý, Na Uy đã kiếm được rất nhiều tiền kể từ khi Nga bắt đầu xung đột ở Ukraine. Ông nói thêm rằng việc cắt giảm xuất khẩu điện sẽ gây chia rẽ thị trường và "cuối cùng, tất cả đều sẽ thua".
Na Uy đã tự nhận là một nhà cung cấp xăng dầu uy tín kể từ khi châu Âu tìm cách từ bỏ sự phụ thuộc vào Nga. Ông Ruusunen nói: "Nếu họ làm điều này, nó sẽ gây tổn hại tới thương hiệu Na Uy. Sự uy tín và mức độ đáng tin cậy là một trong những điều cơ bản nhất".
Ông Trygve Slagsvold Vedum, Bộ trưởng Tài chính Na Uy, đã tìm cách xoa dịu Helsinki và Stockholm. Trong đó, ông chỉ ra rằng 2 quốc gia này nhận được điện từ phía Bắc của Na Uy, nơi mực nước ở các hồ chứa vẫn cao, khác với phía Nam của đất nước, nơi cung cấp điện cho Đan Mạch, Đức, Anh và Hà Lan.
Chính phủ Na Uy đang chịu áp lực về việc giảm bớt giá điện trong nước, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp đang gặp khó khăn ở miền Nam. Quốc gia này đã cung cấp các nguồn điện rộng rãi nhất ở châu Âu, chi trả 90% hóa đơn của người tiêu dùng trên một mức nhất định.
Minh Hạnh (Theo Financial Times)
