Vương Ngữ Yên trong tiểu thuyết Thiên Long Bát Bộ của cố nhà văn Kim Dung được miêu tả là người có dung nhan mỹ miều và tinh anh hơn người. Cô là con gái của Đoàn Chính Thuần và người tình Lý Thanh La.
Vương Ngữ Yên thuộc hầu như mọi kinh sách võ thuật trong thiên hạ (ngoại trừ Lục mạch thần kiếm của Đoàn thị Đại Lý và Dịch cân kinh của Thiếu Lâm tự), đến nỗi ai đánh một chiêu một thức cô đều gọi đúng tên chiêu thức đó, đồng thời biết luôn cả cách phá giải.
Vô tình Vương Ngữ Yên trở thành quyển từ điển sống võ học. Tuy nhiên, do cô không hề biết võ công, nên nhiều thế lực thèm khát muốn bắt cóc cô để làm áp lực với họ Mộ Dung và để cô dạy cho mình những đòn thế võ công thất truyền.
Trong truyện, Đoàn Dự luôn tôn thờ Vương Ngữ Yên như một nàng tiên vô cùng tinh khiết, cao vời. Trước đó, Đoàn Dự gặp được bức tượng của Lý Thu Thủy, bà ngoại của Vương Ngữ Yên trong động. Sau khi lạy bức tượng 1.000 lần, chàng học được bí quyết Lăng Ba Vi Bộ, do đó, luôn mơ mộng đến bức tượng đẹp như thần tiên, "vì yêu mà đâm ra kính trọng, từ kính trọng trở thành say đắm".
Trong lần đầu Đoàn Dự gặp Vương Ngữ Yên, chàng mê nàng từ giọng nói: "Sao có ai chỉ thở dài mà nghe hay quá, trên đời này không lẽ có giọng nói nghe ngọt đến thế hay sao?".
Trong khi đó, “Thần tiên tỷ tỷ” của Đoàn Dự lại chỉ một lòng dành tình cảm sâu sắc, chung thủy cho Mộ Dung Phục. Nàng ngày đêm dốc sức thuộc làu mọi kinh sách, bí quyết võ công trong thiên hạ với hy vọng giúp Mộ Dung Phục hoàn thiện kỹ năng của mình.
Tuy nhiên, dù biết nàng Vương Ngữ Yên thầm yêu mình, và trong tâm thức cũng coi nàng là hồng nhan tri kỷ nhưng với Mộ Dung sự nghiệp lớn là trên hết. Chàng sẵn sàng dẹp bỏ mọi chuyện sang một bên vì một cái ảo ảnh phù hoa ấy.
Khi biết Đoàn Dự là thế tử Đại Lý, để lấy lòng Đoàn công tử Mộ Dung Phục đã tác thành cho Vương Ngữ Yên và Đoàn Dự.
Không chỉ coi Ngữ Yên là món đồ trao đổi, Mộ Dung Phục còn muốn tìm cho mình một người vợ có thế, có quyền. Vậy nên khi nghe tin nước Tây Hạ kén phò mã, anh hùng Mộ Dung Phục lập tức đến tham gia, mong rằng có thể trở thành phò mã, để mượn binh lực Tây Hạ khôi phục Đại Yên.
Thậm chí, Mộ Dung còn làm ngơ khi Vương Ngữ Yên lao mình xuống giếng trong cơn tuyệt vọng khi biết y đã quyết tâm đặt đại nghiệp lên trên tư tình.
Sự việc này đã khiến cho Vương Ngữ Yên tan nát cõi lòng, bi thương tột độ, cũng nhờ đó mà thay đổi vận mệnh của mình, bước lên một con đường mới tràn đầy may mắn. Chỉ có ở bên Đoàn Dự thì nàng mới có thể hạnh phúc vuông tròn.
Đã có 6 người đẹp vào vai Vương Ngữ Yên trên màn ảnh là Trần Ngọc Liên, Tống Cương Lăng, Lý Nhược Đồng, Lưu Diệc Phi, Trương Mông và Văn Vịnh San. Trong đó, phiên bản Vương Ngữ Yên của Lưu Diệc Phi mang đến cho người xem cảm giác tươi mới, thuần khiết, thu hút người đối diện ngay từ ấn tượng đầu tiên. Cô được nhận định như nhân vật Vương Ngữ Yên bước ra từ tiểu thuyết.
Cố nhà văn Kim Dung khen ngợi tạo hình của Vương Ngữ Yên Lưu Diệc Phi: "Nếu không phải Lưu Diệc Phi đóng Vương Ngữ Yên, hàng nghìn, hàng vạn khán giả sẽ cho rằng Kim Dung nói điều không tưởng. Sau khi cô ấy đóng, mọi người sẽ biết trên đời thực sự có một mỹ nhân sống động như vậy".
Mộc Miên (T/h)
