CNN dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại Mỹ ngày 31/1 (giờ địa phương) cho biết, Nga đang vi phạm thỏa thuận kiểm soát vũ khí hạt nhân quan trọng với Mỹ, đồng thời tiếp tục từ chối cho phép thanh tra các cơ sở hạt nhân của quốc gia này.
"Nga không tuân thủ nghĩa vụ của mình theo Hiệp ước New START nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động thanh tra trên lãnh thổ của mình. Việc Nga từ chối hoạt động thanh tra đã ngăn cản Mỹ thực hiện các quyền quan trọng theo hiệp ước và đe dọa khả năng kiểm soát vũ khí hạt nhân giữa Mỹ và Nga", người phát ngôn Bộ Ngoại Mỹ nói trong tuyên bố.
Người phát ngôn nói thêm: “Nga cũng đã không tuân thủ nghĩa vụ của Hiệp ước New START về việc triệu tập một phiên họp của Ủy ban tư vấn song phương theo thời gian quy định của hiệp ước”.
Theo CNN, tuyên bố của Mỹ nhiều khả năng sẽ làm gia tăng căng thẳng trong quan hệ giữa họ với Nga, vốn đang trong tình trạng ảm đạm khi Moscow tiếp tục cuộc chiến ở Ukraine.
Hồi tháng 12/2022, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cảnh báo về mối đe dọa "ngày càng tăng" của chiến tranh hạt nhân. Trong tháng 1 vừa qua, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev nói rằng việc Nga thua cuộc trong chiến dịch quân sự ở Ukraine có thể "kích động bùng nổ chiến tranh hạt nhân".
New START là hiệp ước có tính ràng buộc pháp lý duy nhất còn lại về kiểm soát vũ khí hạt nhân giữa Nga và Mỹ. Hiệp ước này giới hạn kho vũ khí hạt nhân của mỗi nước chỉ ở mức 1.550 đầu đạn hạt nhân, 700 quả tên lửa đạn đạo liên lục địa và 800 bệ phóng.
Theo hiệp ước New START, Washington và Moscow được phép tiến hành thanh tra các địa điểm vũ khí của nhau nhưng do đại dịch COVID-19, các cuộc thanh sát đã bị tạm dừng từ năm 2020.
Một phiên họp của Ủy ban Tư vấn Song phương về hiệp ước dự kiến sẽ họp ở Ai Cập vào cuối tháng 11/2022 nhưng đột ngột bị hủy bỏ. Mỹ đã đổ lỗi cho Nga về sự trì hoãn này, khi một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng quyết định này được đưa ra "đơn phương" bởi Nga.
Lần cuối cùng hiệp ước được gia hạn vào đầu năm 2021 là trong 5 năm, đồng nghĩa với việc hai bên Nga và Mỹ sẽ sớm cần bắt đầu đàm phán về một thỏa thuận kiểm soát vũ khí khác.
Bích Thảo(Theo CNN)
