Theo Reuters, 4 tỉnh Ukraine do Nga kiểm soát hoàn toàn hoặc một phần là Donetsk, Lugansk ở miền đông cũng như Kherson và Zaporizhzhia ở miền nam đang bỏ phiếu gia nhập Nga từ ngày 23/9 đến 27/9.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, cuộc trưng cầu dân ý là "phù hợp với quyền tự quyết" được nêu trong Hiến chương Liên Hợp Quốc và Nga ủng hộ lựa chọn của người dân tại những những khu vực này.
"Chúng tôi sẽ làm mọi cách để đảm bảo các điều kiện an toàn cho cuộc trưng cầu dân ý, để người dân có thể thể hiện ý chí, mong muốn, nguyện vọng của mình. Nga sẽ ủng hộ quyết định của người dân tại Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson về chính tương lai của họ", ông Putin nói.
Trong cuộc họp báo ngày 23/9 (giờ địa phương), người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng tiến trình gia nhập Nga của các nước cộng hòa tự xưng ở vùng Donbass và hai tỉnh khác của Ukraine "sẽ diễn ra khá nhanh" nếu cư dân tại đây bỏ phiếu ủng hộ động thái này.
Ông Peskov trả lời "tất nhiên" khi được hỏi liệu những nỗ lực của Ukraine nhằm giành lại các khu vực trên sau khi sáp nhập có bị Nga coi là "tấn công vào lãnh thổ" hay không.
Trong khi đó, Chính phủ Ukraine chỉ trích đây là những cuộc trưng cầu dân ý "dàn dựng", nhấn mạnh diễn biến này sẽ không thay đổi chủ quyền quốc gia và quân đội "có mọi quyền giải phóng các vùng lãnh thổ và sẽ tiếp tục làm điều đó". Ukraine cũng cho rằng các cuộc trưng cầu dân ý sẽ phá hủy cơ hội đàm phán hòa bình với Nga.
Tổng thống Ukraine Zelensky kêu gọi thế giới lên án động thái này, đồng thời tiếp tục kêu gọi các quốc gia phương Tây hỗ trợ nhiều hơn cho các lực lượng vũ trang của Ukraine.
Nhà Trắng ngày 23/9 (giờ địa phương) cho biết Mỹ cùng với các đồng minh sẵn sàng áp đặt thêm các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Nga nếu Moscow tiến tới sáp nhập các phần lãnh thổ Ukraine.
"Chúng tôi cùng đồng minh và đối tác sẵn sàng áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt kinh tế nặng nề nhằm vào Nga nếu họ tiếp tục thúc đẩy kế hoạch sáp nhập. Những cuộc trưng cầu dân ý do Nga tổ chức là hành động vi phạm luật pháp quốc tế và phá hoại nền tảng của Hiến chương Liên Hợp Quốc", Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre tuyên bố.
Cùng ngày, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị kêu gọi các bên liên quan kiềm chế những bước đi có thể làm leo thang hơn nữa cuộc xung đột tại Ukraine.
"Các bên liên quan cần nối lại đối thoại càng sớm càng tốt, đưa những quan ngại chính đáng và những phương án khả thi nhằm giải quyết hòa bình cuộc khủng hoảng... Chúng ta phải làm việc cùng nhau để giảm leo thang tình hình, kiềm chế những lời nói và hành động có thể làm trầm trọng thêm đối đầu. Cộng đồng quốc tế nên đóng một vai trò xây dựng trong việc làm dịu tình hình", ông Vương nói.
Hoa Vũ (T/h)
