Mọi thứ xảy ra chỉ trong một đêm. Ông Larry Ryerson (78 tuổi) chia sẻ, khi ông thức dậy vào một buổi sáng Chủ nhật hồi tháng 6 ở Medford, miền Nam Oregon (Mỹ), ông phát hiện nghìn cây con trong cánh đồng trồng cây thông Noel rộng 10 mẫu đất của gia đình đang chết dần. Sắc xanh lục của những cây thông non đã nhường chỗ cho sự héo úa chỉ sau một ngày nắng nóng "nghiệt ngã". Trong hai ngày liên tiếp, khi mức nhiệt chạm ngưỡng 115 độ F (khoảng 46 độ C), ông Ryerson không biết làm gì khác ngoài việc chứng kiến thêm nhiều cây non ngả màu nâu và chết.
Ông Ryerson tâm sự: "Thật đau lòng khi hôm qua bạn vẫn còn trông thấy những cây non xanh tươi và chỉ sau một ngày, chúng héo úa và ngả màu. Và bạn không thể làm bất cứ điều gì khác".
Ông Ryerson ước tính cánh đồng của gia đình ông đã mất khoảng 4.500 cây thông và vào dịp Giáng sinh năm nay, ông chỉ có thể mở bán cây thông được trong khoảng 3 ngày vì không thiếu hàng. Công việc kinh doanh trong 40 năm qua của ông thường bắt đầu mở cửa vào dịp Lễ Tạ ơn và tiếp tục bán hàng cho đến hết dịp Giáng sinh.
Ông chia sẻ: "Tôi cảm thấy rất tiếc vì có rất nhiều người lặn lội tới đây để tìm cho mình một cây thông dịp lễ và chúng tôi chỉ là một trong số ít những gia đình trồng thông còn lại tại thung lũng".
Ông Ryerson không phải người duy nhất gặp phải tình cảnh này. Nhiều gia đình trồng thông khác tại Oregon, thủ phủ trồng thông của Mỹ, cũng vô cùng lao đao sau một mùa hè "nghiệt ngã".
Nhiệt độ đã nóng lên tại vùng Tây Bắc Thái Binh Dương từ cuối tháng 6, gây ra những ngày nóng kỷ lục tại Oregon và những khu vực lân cận. Không những thế, tình trạng hạn hán kéo dài trong vài tháng càng khiến mọi thứ khó khăn hơn tại thủ phủ trồng thông của Mỹ. The Guardian ước tính, nắng nóng và hạn hán đã khiến hàng triệu cây thông, chủ yếu là cây non, héo úa và chết tại bang Oregon. Nhiều người nông dân đã gọi mùa hè năm 2021 là mùa hè tồi tệ nhất trong lịch sử.
Dưới tác động của biến đổi khí hậu, 2021 chắc chắn sẽ không phải năm tồi tệ cuối cùng với những người nông dân trồng thông tại Mỹ. Nhận thức được điều này, , một số nông dân trồng cây thông đã bắt đầu thực hiện các bước chuẩn bị cho một tương lai mà khí hậu có thể kém "thân thiện" hơn nhiều đối với ngành của họ.
Tom Norby, chủ tịch Hiệp hội những người trồng cây thông Noel ở Oregon và là chủ sở hữu của Trang trại cây Trout Creek, cho biết những thay đổi có thể bao gồm việc trồng cây bao phủ hoặc thử nghiệm trồng các loại cây có khả năng chống chọi với khí hậu nóng hơn.
Trong năm qua, trang trại của ông Norby không phải chịu quá nhiều thiệt hại bởi ông đã trồng cỏ giữa các cây của mình, giúp giữ độ ẩm trong đất và ngăn nhiệt tỏa lên cây. Nhưng một số thay đổi có thể phải ấn tượng hơn, chẳng hạn như trồng cây từ sớm hơn vài tháng, hoặc thậm chí di dời các trang trại xa hơn về phía Bắc.
Ông chia sẻ: "Thành thật mà nói, tôi cho rằng trong 100 năm nữa, trang trại có thể được di chuyển đến Bắc Colombia cũng nên".
Mùa hè "nghiệt ngã"
Mùa hè vừa qua là thời điểm của đợt nắng nóng kỷ lục. Nắng nóng đã xảy ra ngay từ đầu mùa hè, chỉ vài tháng sau khi cây con được trồng và ngay giữa thời kỳ sinh trưởng cao điểm của cây trồng.
Không những thế, hạn hán kéo dài, một hiện tượng ngày càng trở nên phổ biến trong khu vực, đã đem đến những thách thức mới đối với các cây con.
Bà Dana Furrow, đồng chủ sở hữu của cánh đồng trông thông Furrow ở Hillsboro cho biết khi nhiệt độ tăng quá 100 độ F (37 độ C) vào tháng 6, họ chỉ mới bắt đầu trồng cây con được vài tuần. Vào thời điểm đợt nắng nóng kéo đến, cây trồng của bà đang trong giai đoạn phát triển ban đầu - một giai đoạn rất nhạy cảm.
Kết quá, đợt nắng nóng đã khiến trang cánh đồng thông của bà mất đi hàng nghìn cây thông cùng với hầu như tất cả những cây linh sam có thể thu hoạch được.
Bà chia sẻ: "Chắc chắn rất đau đớn khi bạn đã bỏ rất nhiều chi phí vào việc gieo trồng cây và thuê nhân công. Cây thông Noel vốn là loại cây cần chăm sóc rất kỹ và rất tốn công sức. Vì vậy, nó giống như việc chúng tôi đã mất tất cả mọi thứ khi những cây con chết đi và không có cách nào để lấy lại".
Trong khi đó, Bob Schaefer, chủ trang trại Noble Mountain Tree, một nhà trồng trọt bán buôn ở Salem cho biết ông đã mất khoảng 280.000 cây non trong mùa hè "nghiệt ngã" vừa rồi. Đồng thời, hơn 1/4 số cây chính của trang trại,bao gồm cây linh sam, đã không thể tiêu thụ được trong năm nay.
Theo ông Schaefer, gia đình ông đang xem xét việc phải trồng lại nhiều và bón phân bổ sung để nỗ lực giúp những cây mới bắt kịp những cây con khác.
Sẽ tốn nhiều năm để nhận thấy toàn bộ thiệt hại
Nhìn chung, tác động đến người tiêu dùng là khá nhỏ. Một số doanh nghiệp đã định giá cây của họ cao hơn một chút, trong khi những doanh nghiệp khác không thể cung cấp đa dạng các loại cây như những năm qua.
Ông Norby ước tính số cây thông được thu hoạch trên toàn tiểu bang đã giảm từ 5-10% sau mùa hè "nghiệt ngã". Tuy nhiên, ông Norby nhấn mạnh dịp Giáng sinh năm nay không phải chứng kiến sự thiếu hụt quá lớn về cây thông. Ông chia sẻ: "Bạn muốn một cây thông Giáng sinh thì chúng ở ngay ngoài kia. Nhưng bạn biết đấy, đây mới là vấn đề, chúng ta nên chia sẻ với những người trồng cây Giáng sinh. Những gì bạn có thể nhận được là một cái cây bị hư hại nhẹ và như bạn biết, cây cối đang cho thấy số dấu hiệu của sự nóng lên toàn cầu".
Theo Chal Landgren, Chuyên gia về Cây thông Giáng sinh Đại học bang Oregon, tác động thực sự của biến đổi khí hậu sẽ không thật sự được nhận thấy trong vài năm tới. Ông dẫn chứng rằng phần lớn thiệt hại chỉ mới ở cây con trong khi cây thông Noel thông thường mất từ 6-10 năm để phát triển.
Ông Ryerson đã bắt đầu thay đổi trang trại của mình ở Medford, sau đợt nắng nóng. Vào tháng 10, họ đã trồng một lứa cây con mới - sớm hơn bình thường vài tháng - với hy vọng rằng mưa sẽ giúp chúng phát triển. Ông cũng đã bắt đầu tìm kiếm các chất dinh dưỡng bổ sung có thể giúp bảo vệ cây trồng của mình.
Nhưng sau sự tàn phá của mùa hè "nghiệt ngã" năm 2021 và nạn cháy rừng đã thiêu rụi cánh đồng cũng như căn nhà của ông vào năm 2019, những thay đổi đó chưa đủ. Ông chia sẻ: "Nếu năm sau tình trạng vẫn tiếp tục như thế này, có thể tôi sẽ phải nghỉ bán hàng. Chúng tôi đã làm việc vô cùng chăm chỉ để nuôi lớn những cái cây và rồi chúng đột ngột chết, bạn hiểu chứ?".
Minh Hạnh(Theo The Guardian)
