Theo thông tin trên báo Thanh Niên, mưa đá, giông lốc đã xảy ra tại các tỉnh Phú Thọ, Yên Bái, Hà Giang, Sơn La, Nghệ An, Quảng Trị trong 3 ngày (từ 27/3 đến 29/3). Thống kê cho thấy, mưa đá, giông lốc những ngày qua đã làm 1 người bị thương, gần 600 ngôi nhà tốc mái, sập đổ, hàng trăm ha hoa màu, cây trồng bị hư hỏng. Ước tính thiệt hại hàng tỷ đồng.
Lý giải về hiện tượng này, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai cho biết, mưa đá là hiện tượng nước mưa ngưng tụ thành những tảng đá, cục băng, đa dạng về kích thước rơi xuống, lẫn trong mưa rào. Trong tình trạng mưa khắc nghiệt, mưa đá chỉ xảy ra trong khoảng 5 - 30 phút.
Mưa đá hình thành do dòng không khí đối lưu lên xuống liên tục. Nếu nhiệt độ trong các đám mây là âm 20 độ C thì hơi nước trong mây sẽ tự tạo thành những hạt băng nhỏ và rơi xuống.
Các hạt băng tiếp xúc với tầng mây thấp hơn sẽ biến thành những giọt nước có độ lạnh dưới 0 độ C, khi gặp những luồng không khí liên tục bốc lên từ dưới thì hạt băng trở nên lớn hơn, tới một trọng lượng nhất định sẽ rơi xuống hình thành mưa đá.
Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai cho biết những trận mưa đá vừa qua không phải là hiện tượng bất thường. Ảnh minh họa: Sức Khỏe & Đời Sống
"Miền Bắc đang trong thời điểm giao mùa nên có những đợt không khí lạnh yếu tràn xuống, khi gặp nền nhiệt độ cao từ các tỉnh miền núi phía bắc, tạo điều kiện cho không khí xáo trộn mạnh khiến những đám mây phát triển, gây ra những trận mưa giông, sấm sét, mưa đá và gió giật mạnh", Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai cho hay.
Cũng theo Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai, những trận mưa đá vừa qua không phải là hiện tượng bất thường. Dự báo sau đợt mưa đá này, miền Bắc sẽ tăng nhiệt từ ngày 1/4- 4/4, có nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt.
Trong khi đó, ông Vũ Anh Tuấn - Phó phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia chia sẻ, khu vực các tỉnh trung du và miền núi phía Bắc đang chịu tác động của 3 hình thái thời tiết. Đó là không khí lạnh yếu liên tục tăng cường xuống miền Bắc, vùng áp thấp nóng phía Tây phát triển mở rộng và hội tụ gió ở độ cao 5.000 m di chuyển từ Tây sang Đông.
"Tổ hợp ba yếu tố này kết hợp tạo nên xáo động không khí rất lớn ở Bắc Bộ, đặc biệt là các tỉnh miền núi", VnExpress dẫn lời ông Vũ Anh Tuấn. Bên cạnh đó, ông Vũ Anh Tuấn cũng cho rằng hiện tượng này không bất thường.
Hàng năm, mưa đá xuất hiện vào thời điểm giao mùa từ lạnh sang nóng (từ tháng 3 đến tháng 5) hoặc ngược lại từ nóng sang lạnh (tháng 10-11), tập trung nhiều vào tháng 4-5, phạm vi có thể hầu khắp cả nước.
Miền núi hay có mưa đá vì địa hình núi cao, rừng đan xen, là điều kiện lý tưởng cho đối lưu phát triển mạnh, hình thành mây vũ tích.
Ông Vũ Anh Tuấn chia sẻ thêm, việc dự báo mưa giông, mưa đá tương đối khó do phải xác định được khu vực hội tụ gió và xáo động lớn trong không khí. Ngay cả khi xác định được khu vực có xáo động lớn, chưa chắc đã xảy ra mưa giông, mưa đá. Hiện tại, cơ quan khí tượng chỉ dự báo được trước 24 giờ và cảnh báo trước 30 phút đến 3 giờ với các khu vực cụ thể.
Để giảm thiểu thiệt hại do mưa đá, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai khuyến cáo người dân cần nhận biết các dấu hiệu. Đó là đám mây hình bầu vú đen sẫm kéo đến, gió mạnh, nhiệt độ không khí giảm mạnh.
Nếu đang di chuyển ngoài đường mà gặp mưa đá, người dân nên dừng lại tìm chỗ trú ẩn, đội mũ bảo hiểm tránh đá rơi vào đầu, chờ đá trên đường tan hết mới tiếp tục đi để tránh trơn ngã.
Ngoài ra, người dân cần thường xuyên kiểm tra tình trạng của mái nhà và gia cố mái, những chỗ trọng yếu nên sử dụng vật liệu có thể chống chịu va đập. Mái nhà nên dốc xuống hai bên giúp giảm lực tác động từ mưa đá. Với hoa màu dễ bị nát dập, người dân có thể dựng giàn che dọc theo luống.
Đ.K(T/h)
