Bất đồng thương mại và cạnh tranh ảnh hưởng trong khu vực Thái Bình Dương giữa Mỹ và Trung Quốc đã "phủ bóng đen" lên Hội nghị cấp cao APEC.
Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự APEC 2018. Ảnh: Philippine Star. |
Ngày 18/11, theo AP, Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho biết lãnh đạo các nền kinh tế dự Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại Papua New Guinea đã không thể đồng thuận ra một tuyên bố chung.
Nước chủ nhà Papua New Guinea cho biết họ sẽ ra tuyên bố tổng kết hội nghị trong vài ngày tới.
Đây là lần đầu tiên lãnh đạo các nền kinh tế thành viên APEC không đạt được tuyên bố chung. Báo Anh Guardian dẫn lời Thủ tướng Papua New Guinea Peter O'Neill tại họp báo giải thích: "Bạn biết đấy, có hai người khổng lồ trong phòng".
Bất đồng thương mại và cạnh tranh ảnh hưởng trong khu vực Thái Bình Dương giữa Mỹ và Trung Quốc đã "phủ bóng đen" lên Hội nghị cấp cao APEC, lần đầu tiên được tổ chức tại Papua New Guinea.
Trong bài phát biểu tại hội nghị ngày khai mạc 17/11, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đưa ra lời cảnh báo đầy ẩn ý nhắm đến chính sách "Nước Mỹ trước tiên" của Tổng thống Donald Trump, cho rằng các quốc gia đang theo đuổi chủ nghĩa bảo hộ "chắc chắn sẽ thất bại."
Trước sự leo thang căng thẳng trong quan hệ thương mại giữa hai nước, Chủ tịch Trung Quốc tuyên bố: "Lịch sử đã cho thấy các cuộc đối đầu, dù dưới hình thức chiến tranh lạnh, chiến tranh nóng hay chiến tranh thương mại, sẽ không tạo ra người chiến thắng. Những nỗ lực để xây dựng các rào cản và cắt bỏ các mối quan hệ kinh tế là chống lại các quy luật kinh tế và xu hướng của lịch sử".
Tuy nhiên, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence - người đã phát biểu tại diễn đàn ngay sau Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, đã đáp lại rằng "Mỹ sẽ không chấm dứt các biện pháp thuế quan cho đến khi Trung Quốc thay đổi hành động."
Ông Pence cũng thông báo chính quyền Mỹ đã chuẩn bị để "tăng hơn gấp đôi" mức thuế đối với hàng hóa Trung Quốc. Bên cạnh đó, ông cũng đã chỉ trích sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc.
Một quan chức chính quyền cấp cao của Mỹ nói rằng phần lớn bất đồng nảy sinh từ một câu được đề xuất đưa vào tuyên bố chung: "Chúng tôi nhất trí chống lại chủ nghĩa bảo hộ bao gồm tất cả hành động thương mại không công bằng", theo WSJ.
Trung Quốc không đồng ý với cách dùng từ vì tin rằng câu này có ý nhắm vào các hoạt động thương mại của Trung Quốc, quan chức Mỹ cho biết. Trong khi đó, tất cả 20 nền kinh tế còn lại đều ủng hộ đưa câu này vào tuyên bố chung.
"Không phải là màn đối đầu giữa Trung Quốc với Mỹ đã 'đánh chìm' tuyên bố chung của các lãnh đạo, chuyện xảy ra là Trung Quốc chống lại tất cả thành viên khác của APEC", quan chức Mỹ nói.
APEC bao gồm 21 nền kinh tế thành viên là Australia, Brunei, Canada, Chile, Trung Quốc, Hong Kong (Trung Quốc), Indonesia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, Mexico, New Zealand, Papua New Guinea, Peru, Philippines, Nga, Singapore, Đài Loan (Trung Quốc), Thái Lan, Mỹ và Việt Nam.
Các nhà lãnh đạo APEC nhóm họp tại Papua New Guinea trong hai ngày 17 và 18/11 trong bối cảnh Mỹ, Nhật Bản và các nền kinh tế khác chỉ trích Trung Quốc áp dụng các chính sách làm sai lệch thị trường, như vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và trợ cấp công nghiệp.
Trong khi đó, chính sách "Nước Mỹ trước tiên" của chính quyền Tổng thống Donald Trump gây quan ngại trên toàn cầu, đặc biệt trọng tâm của chính sách này là theo đuổi các thỏa thuận song phương và phản đối các thỏa thuận cũng như các tổ chức thương mại đa phương.
NGUYỄN QUỲNH (T/h)
