Mỗi nơi một mức giá, người tiêu dùng "hoang mang"
Trước tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nhiều người dân lo lắng, đổ xô tìm mua các bộ kít test nhanh về tự thực hiện xét nghiệm. Tuy nhiên, trên thị trường tại xảy ra tình trạng mỗi nơi một giá gây hoang mang dư luận.
Chia sẻ với Kinh tế & Đô thị, chị Mỹ Linh (Đan Phượng) cho biết: "Mấy ngày gần đây, nơi làm việc có nguy cơ cao nên để yên tâm hơn, ngày nào tôi cũng mua kít xét nghiệm nhanh. Thế nhưng, mỗi nơi bán với giá một kiểu. Tôi hay mua loại Kit BioCredit test nhanh COVID-19 (Hàn Quốc) có giá 80.000 đồng/bộ. Nhưng cũng loại test này, tôi mua ở hiệu thuốc gần công ty có giá 90.000 đồng. Loại test nhanh của Thổ Nhĩ Kỳ có mức giá 85.000 đồng. Giá thì mỗi nơi một kiểu, trong khi, chất lượng, tôi cũng không rõ thế nào".
Chị Nguyễn Thị Hạnh (Hoàng Mai) bày tỏ băn khoăn về vấn đề tương tự: "Trước Tết Nguyên đán, chị đã mua một hộp kit Biocredit COVID-19 Ag gồm 25 kit với giá 1.070.000 đồng (tương đương 43.000 đồng/kit). Tuy nhiên, sau Tết, khi tôi hỏi mua thêm, mức giá của hộp kit test đã tăng lên 1,3 triệu đồng (tương đương 52.000 đồng/bộ)".
Với loại test nhanh của hãng Newgene bill Pháp, chủ tài khoản D.P. rao bán với giá 275.000 đồng/hộp 5 que (tương đương 55.000 đồng/que), nhưng chủ tài khoản H.N. lại rao bán với giá lẻ 60.000 đồng/ test 2in1 (test được cả mũi và nước bọt). Còn loại Flowflex SARS-CoV-2 Antigen Rapid Test của Trung Quốc được chủ tài khoản H.T. rao bán với giá 70.000 đồng/1 bộ.
Theo chia sẻ của một nhân viên hiệu thuốc trên đường Phan Đình Phùng, huyện Đan Phượng, mỗi ngày cơ sở này bán hơn 80 bộ test nhanh COVID-19 cao gấp đôi so với thời điểm trước Tết. Cửa hàng chỉ bán duy nhất một loại test nhanh của Hàn Quốc với giá 80.000 đồng. Giá của các loại kit xét nghiệm tăng lên từng ngày.
Chị A.N - chủ thiệu thuốc tại đường Hồ Tùng Mậu (Cầu Diễn) cho biết, mỗi ngày trung bình thiệu thuốc của chị bán khoảng 100 test nhanh COVID-19, ngày nhiều nhất là 150 kít. Cửa hàng chỉ bán duy nhất một loại test nhanh của Hàn Quốc với giá 75.000 đồng. Theo chị A.N, đây là mức giá "mềm" nhất, so với mặt bằng chung, do vậy mua lẻ (1 chiếc) hay mua với với số lượng lớn (10-20 chiếc) thì giá cũng như nhau.
Tại một cửa hàng thuộc hệ thống nhà thuốc của một tập đoàn lớn trên con phố Hàm Nghi, nhân viên cửa hàng giới thiệu có 2 loại kit test nhanh. Loại test nhanh của Thổ Nhĩ Kỳ có mức giá 85.000 đồng, loại của Hàn Quốc là 110.000 đồng. Nhân viên giải thích, đây là 2 loại kít khác nhau nên mức giá cũng khác nhau, theo Sức khỏe & Đời sống ghi nhận.
Theo ghi nhận tại nhiều hiệu thuốc khác nhau, các loại test nhanh được bán có xuất xứ đa dạng từ Trung Quốc, Pháp, Đức…, với cách thức test bằng lấy mẫu dịch tỵ hầu, dịch họng, nước bọt cũng được bán với các loại giá khác nhau, dao động từ 50.000 - 150.000 đồng/bộ tùy loại, tùy vào nơi bán.
Khuyến cáo người dân chỉ nên mua kit xét nghiệm nhanh trong danh mục được bộ Y tế cấp phép lưu hành
Đề cập đến vấn đề này, TS Lã Thị Lan - Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội cho biết, kit test nhanh có 2 loại là xét nghiệm kháng nguyên và kháng thể. Hiện nay, chúng ta đang dùng loại kit test nhanh kháng nguyên để xét nghiệm COVID-19, xác định sự có mặt kháng nguyên vỏ của virus SARS-CoV-2. Tuy nhiên, các loại kit test nhanh được bày bán trên thị trường, người dân khó phân biệt được giữa kháng nguyên và kháng thể.
Mặt khác, các kit test có độ nhạy và độ đặc hiệu khác nhau sẽ cho kết quả khác nhau. Kit test khi đưa vào sử dụng cần phải được các cơ quan y tế uy tín cấp phép. Ở Việt Nam, chỉ nên dùng các loại đã được bộ Y tế cấp phép mới có thể đảm bảo chất lượng. Người dân cũng khó biết được kit test nào có độ nhạy, độ đặc hiệu bao nhiêu và loại nào đã được các cơ quan y tế uy tín kiểm định và cho phép lưu hành. Người dân chỉ nên sử dụng các loại kit test đã được bộ Y tế cấp phép lưu hành. Do vậy, khi mua ở hiệu thuốc, người dân cần hỏi hiệu thuốc loại kit test này được cấp phép tại quyết định nào của Bộ Y tế.
Đồng quan điểm, PGS.TS Trần Đắc Phu - Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, bộ Y tế khuyến cáo: Trước tình hình hiện nay, người dân nên mua loại kit xét nghiệm nhanh trong danh mục được bộ Y tế cấp phép lưu hành tại các cửa hàng thuốc uy tín, có địa chỉ rõ ràng. Đây là vấn đề hàng đầu về chất lượng. Còn về giá cả, thị trường phải quản lý, xem xét, kiểm tra và điều tiết.
Hiện nay, tình trạng người dân đổ xô mua bộ kit xét nghiệm tại nhà xảy ra khá phổ biến và thực tế đã xảy ra tình trạng “loạn giá” các loại test nhanh COVID-19, loạn sinh phẩm không được kiểm soát, đánh giá. Từ đó, đây là cơ hội kiếm lời của người kinh doanh vật tư y tế, họ nhập hàng xách tay, bày bán tràn lan ngoài thị trường, trên mạng xã hội, không biết chất lượng ra sao.
Đề nghị đưa kit xét nghiệm COVID-19 vào diện bình ổn giá
Để kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc và tồn tại trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực trang thiết bị y tế, bộ Y tế đề nghị các bộ: Bộ Khoa học và Công nghệ, bộ Tài chính, bộ Nội vụ, bộ Thông tin và Truyền thông, các đơn vị thuộc và trực thuộc bộ Y tế, sở Y tế các tỉnh, thành phố nghiên cứu, phối hợp triển khai những nội dung, cụ thể:
Về phía bộ Nội vụ nghiên cứu, xem xét bổ sung biên chế cán bộ làm công tác thanh tra y tế từ trung ương đến địa phương. Đặc biệt là đối với cơ quan Thanh tra bộ Y tế do hiện nay lực lượng cán bộ quá ít trong khi phải thực thi nhiều nhiệm vụ đột xuất phát sinh trong thời gian gần đây như công tác phòng, chống dịch COVID-19 hoặc công tác giám định tư pháp/định giá tài sản theo yêu cầu của cơ quan điều tra, bộ Công an.
Bổ sung biên chế cán bộ làm công tác quản lý trang thiết bị y tế từ trung ương đến địa phương để triển khai công tác hậu kiểm về hoạt 2 động đăng ký lưu hành, đủ điều kiện sản xuất kinh doanh trang thiết bị y tế nói chung và các trang thiết bị y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19.
Đối với bộ Tài chính, bộ Y tế đề nghị bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan tăng cường phối hợp, liên thông cung cấp thông tin về giá nhập khẩu trang thiết bị y tế, trong đó có giá nhập khẩu test xét nghiệm nhanh và xét nghiệm kháng nguyên chẩn đoán SARS-CoV-2.
Chủ trì phối hợp với bộ Y tế sớm nghiên cứu, xem xét trình Chính phủ đưa mặt hàng trang thiết bị, vật tư y tế (bao gồm kit test xét nghiệm) vào diện bình ổn giá trong thời kỳ phòng, chống dịch COVID-19; Ban hành quy định về mức giá trần xét nghiệm COVID-19 đối với cơ sở y tế tư nhân.
Với bộ Thông tin và Truyền thông, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng tăng cường thanh tra, kiểm tra các hoạt động kinh doanh, quảng cáo đặc biệt qua hệ thống mạng đối với các sản phẩm trang thiết bị y tế trong đó có các test xét nghiệm nhanh và xét nghiệm kháng nguyên chẩn đoán SARS-CoV-2 không rõ nguồn gốc xuất xứ, không được phép lưu hành ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch COVID-19.
Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp bộ Y tế nghiên cứu ban hành thông tư hướng dẫn về hoạt động cấp chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng cho lĩnh vực sản xuất trang thiết bị y tế, trong đó có quy định tiêu chuẩn chuyên gia đánh giá phải có trình độ chuyên môn về lĩnh vực trang thiết bị y tế.
Xây dựng quy trình cụ thể cho hoạt động đánh giá trực tiếp tại nhà máy sản xuất trang thiết bị y tế, tiêu chí để đánh giá về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực của cơ sở được đánh giá chứng nhận ISO 13485:2016...
Chỉ đạo Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng rà soát, chấn chỉnh hoạt động tiến hành đánh giá, việc cấp chứng nhận Hệ thống quản lý chất lượng cho lĩnh vực sản xuất trang thiết bị y tế theo tiêu chuẩn tuốc tế ISO 13485:2016 của các tổ chức chứng nhận tiêu chuẩn ISO đủ điều kiện kinh doanh đánh giá sự phù hợp.
Bộ Y tế yêu cầu vụ Trang thiết bị và Công trình Y tế tăng cường công tác hậu kiểm việc thực hiện quy định của pháp luật về đăng ký lưu hành, duy trì đủ điều kiện sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh trang thiết bị y tế và các test xét nghiệm nhanh, xét nghiệm kháng nguyên chẩn đoán SARS-CoV-2.
Sở Y tế các tỉnh, thành phố chủ động xây dựng kế hoạch hằng năm, phối hợp với các cơ quan đơn vị chức năng trên địa bàn (Công an, Quản lý thị trường....) tăng cường công tác hậu kiểm việc thực hiện quy định của pháp luật về công bố lưu hành, duy trì đủ điều kiện sản xuất, kinh doanh trang thiết bị y tế, các test xét nghiệm nhanh và xét nghiệm kháng nguyên chẩn đoán SARS-CoV-2.
Đồng thời, chỉ đạo Thanh tra sở Y tế phối hợp với các phòng, ban và các lực lượng chức năng có liên quan tăng cường thanh, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm về công bố lưu hành, duy trì đủ điều kiện sản xuất, kinh doanh trang thiết bị y tế và các test xét nghiệm nhanh, xét nghiệm kháng nguyên chẩn đoán SARS-CoV-2, theo Lao Động.
Linh Chi(T/h)
