Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao vừa hoàn tất bản cáo trạng và truy tố 8 bị can về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" xảy ra tại Bệnh viện Bạch Mai và một số đơn vị liên quan.
Các bị can gồm Nguyễn Quốc Anh - nguyên Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai; Nguyễn Ngọc Hiền - nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai; Trịnh Thị Thuận, Lý Thị Ngọc Thủy - nguyên Trưởng phòng và Phó phòng Tài chính bệnh viện Bạch Mai; Phạm Đức Tuấn - Chủ tịch kiêm Giám đốc công ty Công nghệ Y tế BMS; Ngô Thị Thu Huyền - Phó Giám đốc công ty BMS; Trần Lê Hoàng - thẩm định viên Công ty Thẩm định giá và Dịch vụ tài chính Hà Nội (VFS); Phạm Minh Dung, nguyên Tổng giám đốc công ty VFS.
Theo cáo trạng, xuất phát từ việc biết bệnh viện Bạch Mai có chủ trương phát triển ngoại khoa nên khoảng tháng 5/2016, Phạm Đức Tuấn đến gặp Nguyễn Quốc Anh để bàn việc hợp tác cung cấp các hệ thống robot hỗ trợ phẫu thuật cho bệnh viện.
Phạm Đức Tuấn giới thiệu về công ty BMS là đơn vị phân phối hệ thống Robot Rosa hỗ trợ phẫu thuật thần kinh sọ não và Robot Mako hỗ trợ phẫu thuật khớp gối và đề nghị được cung cấp, bán hai hệ thống này với giá 39 tỷ đồng Robot Rosa và 44 tỷ đồng Robot Mako cho bệnh viện Bạch Mai.
Tuy nhiên, Nguyễn Quốc Anh không đồng ý cho Bệnh viện Bạch Mai mua với lý do bệnh viện không có vốn đầu tư, thủ tục đề xuất Bộ Y tế phê duyệt phức tạp, cần phải tổ chức đấu thầu; ngoài ra, do đây là các phương pháp, kỹ thuật điều trị mới, chưa đánh giá được hiệu quả, có bệnh nhân điều trị hay không, nên Nguyễn Quốc Anh đề nghị Phạm Đức Tuấn làm đề án liên danh, liên kết để đặt máy tại bệnh viện Bạch Mai, thủ tục và thẩm quyền sẽ do bệnh viện Bạch Mai quyết định, còn giá máy chỉ cần có Chứng thư thẩm định giá và công ty BMS chịu trách nhiệm liên hệ đơn vị thẩm định giá.
Sau khi trao đổi, Nguyễn Quốc Anh và Phạm Đức Tuấn đã đi đến thống nhất công ty BMS không bán các hệ thống robot cho bệnh viện Bạch Mai mà tham gia liên doanh, liên kết lắp đặt các hệ thống robot hỗ trợ phẫu thuật tại Bệnh viện Bạch Mai, với giá thiết bị do Tuấn đưa ra. Bị can Quốc Anh đã đồng ý việc này dù không thông qua Đảng ủy, Ban Giám đốc và Công đoàn bệnh viện.
Bị can này còn chỉ đạo Phó Giám đốc Nguyễn Ngọc Hiền cùng phòng Tài chính kế toán bệnh viện Bạch Mai hoàn thiện các thủ tục để liên doanh với công ty BMS.
Tháng 1/2017, các bên ký Đề án xã hội hóa, trang bị 2 loại robot phẫu thuật nói trên trong đó, Robot Rosa được xác định có giá 39 tỷ đồng. Trong số tiền này, BMS nhận chi phí khấu hao máy là hơn 23 triệu đồng và chi phí lãi vay hơn 4,1 triệu đồng dù doanh nghiệp này không vay tiền để mua máy móc.
Đáng chú ý, thời điểm này, công ty BMS vẫn chưa nhập Robot Rosa. Để hợp thức hóa, các bị can thuộc công ty thẩm định giá VFS đã phát hành chứng thư trái với quy định của pháp luật.
Ngày 23/2/2017, công ty BMS mới nhập khẩu Robot Rosa từ Pháp về sân bay Nội Bài; hàng mới 100% và nguyên giá là hơn 7,4 tỷ đồng (đã bao gồm 5% thuế nhập khẩu). Từ thời điểm này đến tháng 5/2020, bệnh viện Bạch Mai đã sử dụng robot này thực hiện phẫu thuật sọ não cho 639 ca bệnh, thu hơn 22,9 tỷ đồng. Bệnh viện Bạch Mai đã thanh toán chi phí liên quan cho công ty BMS liên quan 551 ca bệnh.
Theo kết luận giám định, tiền phẫu thuật bằng Robot Rosa là hơn 6,6 triệu đồng/ca nhưng bệnh viện Bạch Mai và Công ty BMS thu hơn 23 triệu đồng/ca; hưởng chênh lệch hơn 16,5 triệu đồng/ca.
Đến nay, bệnh viện Bạch Mai mới liên hệ, trả số tiền chênh lệnh nói trên cho 86 người bệnh. Bị can Phạm Đức Tuấn đã nộp 10 tỷ đồng để trả tiền chênh lệch 16,5 triệu đồng cho 551 ca thu sai.
Với hệ thống Robot Mako, điều tra xác định do đơn vị phân phối rút khỏi thị trường Việt Nam, không hỗ trợ phần mềm nên công ty BMS đang bị lỗ. Do đó, cảnh sát không xem xét dấu hiệu vi phạm liên quan loại robot này.
Quá trình điều tra, cảnh sát còn xác định bị can Phạm Đức Tuấn đã nhiều lần "biếu" tiền, USD trị giá hơn 300 triệu đồng cho Giám đốc Bạch Mai Nguyễn Quốc Anh và 150 triệu đồng cho Phó Giám đốc Nguyễn Ngọc Hiền. Sau đó, hai bị can đã nộp lại số tiền này cho cơ quan điều tra.
Nguyễn Dương
Bài viết đăng trên ấn phẩm Đời sống & Pháp luật Thứ 7 (số 30)
