Libya dọa ném bom tàu chở dầu treo cờ Triều Tiên

Tàu chở dầu Morning Glory, cập cảng Es Sider ngày 8/3 và báo địa phương al-Wasat nói nó đã nạp một khối lượng dầu thô trị giá 36 triệu USD.

Thủ tướng Ali Zeidan đã tuyên bố quân đội Libya sẽ đánh bom chiếc tàu chở dầu 37.000 tấn nói trên, nếu nó tìm cách rời cảng.

Các quan chức cho biết Hải quân Libya và các dân quân ủng hộ chính phủ đã đưa nhiều tàu thuyền ngăn chặn tàu chở dầu Morning Glory rời cảng Es Sider. Trong khi đó, các dân quân chiếm cảng này nói mọi cuộc tấn công chống tàu chở dầu này sẽ là “tuyên chiến”.

Tranh chấp dầu lửa leo thang là một dấu hiệu cho thấy tình trạng hỗn loạn ở Libya thời “hậu Gaddafi”.  Chính phủ hiện nay đã thất bại trong việc kiểm soát các nhóm dân quân vũ trang từng tham gia lật đổ chế độ Gaddafi năm 2011.

Nhóm dân quân dưới sự lãnh đạo của Ibrahim Jathran, bao gồm các cựu binh sĩ và nhân viên bảo vệ, đã chiếm 3 cảng ở miền đông Libya.

Bộ Quốc phòng Libya ngày 9/3 đã ra lệnh cho Tổng tham mưu trưởng, Hải quân và Không quân xử lý chiếc tàu chở dầu Morning Glory treo cờ Triều Tiên. Trong một tuyên bố, bộ này nói: “Lệnh này cho phép sử dụng vũ lực và qui trách nhiệm về mọi tổn thất cho chủ tàu”.

Bộ trưởng Văn hóa Habib al-Amin, phát ngôn viên không chính thức của chính phủ Libya, cho biết: “Nhiều tàu hải quân đã được điều động đến khu vực và mọi chuyển động của tàu chở dầu Morning Glory đều nằm dưới sự kiểm soát và không ai có thể khiến nó rời cảng. Mọi nỗ lực đã được tiến hành nhằm ngăn chặn và bắt con tàu này. Nếu tàu này không tuân lệnh, nó có thể bị tấn công bằng quân sự, nếu cần thiết”.  Ông Habib al-Amin nói thêm rằng cơ quan công tố  sẽ coi việc bơm dầu thô lên tàu Morning Glory treo cờ Triều Tiên là hành động buôn lậu.

Trong khi đó, “Thủ tướng tự phong” Abb-Rabbo al-Barassi của nhóm dân quân nói trên cảnh báo “mọi hành động gây hại cho tàu chở dầu Morning Glory và đưa tàu hải quân vào vùng biển của Cyrenaica”  sẽ vấp phải sự giáng trả thích đáng của “các lực lượng vũ trang, lực lượng bảo vệ dầu mỏ và cách mạng”.  Ông này nói: “Đây sẽ là một hành động tuyên chiến”.

Dân quân ở miền đông Libya đang bán dầu cho tàu chở dầu treo cờ Triều Tiên, bất chấp Tripoli cấm họ bán dầu trực tiếp ra thị trường thế giới.

Các nhà phân tích nói rằng quân đội Libya đang chật vật đối phó với các nhóm nổi dậy vũ trang dày dạn kinh nghiệm chiến đấu từ cuộc nổi dậy lật đổ chế độ Gadhafi năm 2011. Các nhóm nổi dậy này vẫn giữ vũ khí và đang thách thức chính quyền trung ương ở Tripoli.

Tranh chấp dầu lửa chỉ là một khía cạnh của tình trạng hỗn loạn  đang ăn sâu ở Libya, quốc gia Bắc Phi là thành viên của OPEC. Chính quyền của Thủ tướng Zidan đang đứng trước vô vàn thách thức. Mới đây ông nói rằng “tất cả mọi người đang chống lại chính phủ”.

Quy tụ các phe phái và các lực lượng dân quân vũ trang hùng hậu dưới một ngọn cờ Libya tiếp tục là một thách thức lớn. Các nhà phân tích nói rằng việc chính phủ Libya thất bại trong việc này sẽ ảnh hưởng lên toàn khu vực.

Minh Đức (theo Reuters)